Δημοφιλείς αναρτήσεις

Σάββατο 18 Αυγούστου 2012

Ποίος ασχολείται με πανκιά;

Η ιστορία των Pussy Riots είναι γνωστή. Τα τρία μέλη αυτού του πανκ ρωσσικού συγκροτήματος, όλα γυναίκες, τραγούδησαν μια δική τους, πανκ προσευχή για τον πρόεδρο της Ρωσσίας, κ. Πούτιν, στον καθεδρικό ναό του Σωτήρος, στη Μόσχα. Συνελήφθησαν, δικάστηκαν και καταδικάστηκαν σε ποινή φυλάκισης δύο ετών εκάστη. Και επειδή εκεί δεν υπάρχουν ανασταλτικά αποτελέσματα των ενδίκων μέσων (εφέσεων) ή αναστολή εκτέλεσης της ποινής, αν ο καταδικασθείς έχει λευκό ποινικό μητρώο, οι κοπέλες πήραν την άγουσα για τη φυλακή. 
Σε αρκετές χώρες του κόσμου διοργανώθηκαν εκστρατείες για την απελευθέρωση των τριών γυναικών. Η υπόθεσή τους θεωρήθηκε ως υπόθεση φίμωσης της καλλιτεχνικής ελευθερίας και της ελευθερίας του λόγου και απόδειξη, ότι στη Ρωσσία οι διώξεις όσων διαφωνούν με την πολιτική του κ. Πούτιν αποτελούν συχνό φαινόμενο. Το γεγονός, ότι δικάστηκαν και καταδικάστηκαν τρεις κοπέλες, επειδή άσκησαν κριτική μέσω της τέχνης τους, ευαισθητοποίησε και κινητοποίησε πολύ κόσμο ανά την υφήλιο.
Βέβαια, υπήρξε και ισχυρός αντίλογος, σύμφωνα με τον οποίο η ενέργεια των μελών του συγκροτήματος αυτού ήταν βλάσφημη και θα μπορούσαν να έχουν επιλέξει κάποιο άλλο μέρος για την περφόρμανς τους. Θα διαφωνήσω εν μέρει. Προφανώς και υπάρχει πληθώρα χώρων, όπου συγκεντρώνονται καθημερινά χιλιάδες Μοσχοβίτες αλλά και τουρίστες, προκειμένου να εκτελεστεί η παράσταση των Pussy Riots και η επιλογή του καθεδρικού ναού του Σωτήρος. Σαφώς και η τέλεση ενός καλλιτεχνικού γεγονότος, ανεξάρτητα από την καλλιτεχνική του αξία, μέσα σε ένα καθεδρικό ναό κρίνεται πιο πιασάρικη και πιο πιθανή να κινήσει το ενδιαφέρον του κόσμου για το πολιτικό πρόβλημα της Ρωσσίας. Θυμίζει, τηρουμένων των αναλογιών, την επιλογή του ΠΑΜΕ να αναρτήσει τα πανώ του στο Βράχο της Ακρόπολης. Μια στιγμή, όμως! Οι κοπέλες δεν επέλεξαν το συγκεκριμένο ναό, ενώ τελούνταν κάποια τελετή εκεί, οπότε θα μπορούσε ενδεχόμενα να τεθεί ζήτημα προσβολής του θρησκευτικού συναισθήματος των εκκλησιαζομένων. Ούτε μπορεί να υποστηριχτεί, ότι τον επέλεξαν τυχαία. Στη μετακομμουνιστική Ρωσσία, η τοπική εκκλησία και το κράτος βρίσκονται σε στενό εναγκαλισμό με το κράτος, το οποίο ελέγχεται όχι μόνο για την υποστήριξη, που της παρέχει, αλλά και για τα στραβά μάτια που κάνει στα παραστρατήματά της, όπως τη διοργάνωση και συντήρηση παραστρατιωτικών ομάδων, τα βασανιστήρια πιστών διαφόρων σεχτών της κ.λπ. Σε κάθε περίπτωση, η επιλογή ενός χώρου, προορισμένου για συγκεκριμένη χρήση, για την πραγματοποίηση ενός καλλιτεχνικού γεγονότος, το οποίο, όμως, δεν στρέφεται κατά της θρησκείας ως οργανωμένης μορφής λατρείας ενός θεού αλλά έχει την έννοια της διαμαρτυρίας για ένα επιεικώς ανελεύθερο καθεστώς, δεν μπορεί να προσδιορίζει τη φύση μιας πράξεως ως βλάσφημης και, εντεύθεν, να καθορίζει την προβλεπομένη και επιβαλλομένη ποινή.
Ο νόμος είναι νόμος και πρέπει να το σεβόμαστε, υποστηρίζει μια άλλη φωνή. Κάτι, όμως, μας διαφεύγει εδώ. Δεν τιμωρήθηκαν κάποιες κοπέλες, επειδή στα πλαίσια μιας περφόρμανς π.χ. έριξαν μπογιά σε μια εκκλησία ή έγραψαν συνθήματα στους τοίχους της αλλά επειδή επέκριναν τον κ. Πούτιν. Ας μην κοροϊδευόμαστε! Σε μια χώρα, τα Μ.Μ.Ε. της οποίας είναι απόλυτα ελεγχόμενα από την εξουσία, σε βαθμό ώστε κανένας δημοσιογράφος να μην τολμά να γράψει κάτι σε βάρος του κ. Πούτιν, ενώ, παράλληλα, μετράει και το μεγαλύτερο αριθμό φονευθέντων δημοσιογράφων στην Ευρώπη και οι εκλογές της δεν διεξάγονται ακριβώς με δημοκρατικούς όρους, είναι αστείο να πιστεύουμε, ότι οι κοπέλες αυτές τιμωρήθηκαν, επειδή προσέβαλαν το θρησκευτικό συναίσθημα των πιστών στη Ρωσσία. Και είναι, πράγματι, ακατανόητο να επικαλούμαστε την αυστηρότητα ενός νόμου, για να δικαιολογήσουμε μια καταδίκη σε διετή φυλάκιση, επειδή οι καταδικασθείσες άσκησαν ένα δικαίωμα, για το οποίο δόθηκαν αγώνες αιώνων στη Δύση, προκειμένου να κατοχυρωθεί και να καταστεί αυτονόητο. Όπως ακατανόητο είναι να μιλάμε για ιδιαιτερότητες των άλλων χωρών ή λαών, προκειμένου να αποφύγουμε να κρίνουμε δυσάρεστες καταστάσεις και να δικαιολογήσουμε την αυστηρότητα, με την οποία αυτές οι χώρες και οι λαοί αντιμετωπίζουν όσους ασκούν κάποια δικαιώματά τους. 
Δηλαδή ήταν μια τόσο σημαντική περίπτωση, που άξιζε να ασχοληθεί κανείς μαζί της; Εννοείται! Σε μια κοινωνία, όπως η δική μας, που ακόμα και στις πιο δύσκολες στιγμές της μεταπολιτευτικά έβρισκε το χρόνο και τη διάθεση να καταγγείλει την εξωτερική πολιτική των Η.Π.Α. - και πολύ σωστά έπραττε - αλλά και την καταπίεση, που υφίσταντο οι Παλαιστίνιοι από τους Ισραηλινούς, περίμενα να δω ανάλογη ευαισθησία για το υπό σχολιασμό θέμα. Πλην, όμως, εκτός από ελάχιστες περιπτώσεις, όπως το Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Ελσίνκι και 2-3 άλλους, συνήθεις υπόπτους, δεν κινήθηκε φύλλο. Δυστυχώς, ζούμε σε μια χώρα, που έχει αναγάγει σε πνευματικούς ανθρώπους πρόσωπα, όπως αυτό, ή κάποιο άλλο, που στο πολύ πρόσφατο παρελθόν μας προέτρεπε να στραφούμε για όπλα και χρήματα στη Ρωσσία, με φανερά ρωσσόφιλη ματιά, στην οποία δεν υπάρχει χώρος για επικρίσεις σε βάρος ενός ανελεύθερου καθεστώτος. Την ίδια στιγμή, η καγκελάριος της μισητής σε μας Γερμανίας, κα. Μέρκελ, βρήκε το χρόνο να αρθρώσει δύο κουβέντες κατά της Ρωσσίας για την υπόθεση αυτή. 
Για να μην τα πολυλογούμε, η καταδίκη των Pussy Riots έγινε αποκλειστικά για πολιτικούς λόγους και η επίκληση της προσβολής του θρησκευτικού συναισθήματος των Ρώσσων πιστών δεν ήταν παρά μια  αφορμή, για να καταδικαστεί και φιμωθούν τρία από τα ελάχιστα πρόσωπα, που τολμούν να ασκήσουν κριτική σε ένα φαινομενικά δημοκρατικό καθεστώς. Τόσο απλά, αν λάβει κανείς υπόψη του την κατάσταση των ατομικών και πολιτικών ελευθεριών στη Ρωσσία. Οι ιστοσελίδες της Διεθνούς Αμνηστίας αλλά και πολλών άλλων οργανισμών είναι αποκαλυπτικές για το θέμα αυτό.

Δεν υπάρχουν σχόλια: