Δημοφιλείς αναρτήσεις

Κυριακή 20 Οκτωβρίου 2013

Ποιός νοιάζεται για τους Ρομά;

Ο δάσκαλός μου στις τελευταίες τάξεις του Δημοτικού μας είχε διηγηθεί την ιστορία με τους "γύφτους", που έφτιαξαν τα καρφιά, με τα οποία σταύρωσαν το Χριστό. Την είχε, μάλιστα, επαναλάβει άλλες 4-5 φορές, για να την εμπεδώσουμε, και εμείς κάθε φορά κατανεύαμε φρικαρισμένοι. Φυσικά, εκείνη την εποχή κανένας μας δεν είχε διαμορφώσει την κατάλληλη αντίληψη, ώστε να ρωτήσει τον, μακαρίτη πλέον, δάσκαλό μας, πως στην ευχή είχαν βρεθεί Ρομά στην Ιουδαία της ρωμαϊκής εποχής και γιατί οι Ρομά της σύγχρονης εποχής ευθύνονται για τα υποτιθέμενα κρίματα ενός προγόνου τους. Ποιός από εμάς θα τολμούσε, άραγε, να αμφισβητήσει τότε τον άνθρωπο, που στα παιδικά μάτια μας αποτελούσε την επιτομή της γνώσης;
Η ιστορία της 4χρονης Μαρίας από τον καταυλισμό των Φαρσάλων μου θύμισε αυτή την ιστορία και τον αντίκτυπό της στην ελληνική κοινωνία. Δεν πιστεύω, ότι η παραπάνω ιστορία αποτελούσε έμπνευση του παραπάνω εκπαιδευτικού. Άλλωστε, στην Ελλάδα υπάρχει μια μακρά παράδοση στις προκαταλήψεις απέναντι σε όσους είναι διαφορετικοί. Έτσι, λοιπόν, στο παρελθόν οι παλιοί διηγούνταν στους νεότερους, ότι οι Εβραίοι άρπαζαν παιδιά, για να τους πάρουν το αίμα, ή ότι οι Ιεχωβάδες έχουν χριστιανικές εικόνες κάτω από τα χαλιά τους, ώστε να τις πατήσουν οι ευσεβείς χριστιανοί, όταν επισκεφτούν τα σπίτια  τους. Γιατί, λοιπόν, να γλυτώσουν οι καταφρονεμένοι Ρομά από το μένος μιας απαίδευτης και μισαλλόδοξης κοινωνίας;
Δεν παύει να προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι οι προκαταλήψεις του μεγαλύτερου κομματιού της ελληνικής κοινωνίας για τους Ρομά παραμένουν βαθιά ριζωμένες. Η ιστορία της 4χρονης Μαρίας ήταν η αφορμή, για να βγουν ξανά στην επιφάνεια. Έτσι, λοιπόν, από την περασμένη Παρασκευή κυριαρχεί η αντίληψη, ότι οι Ρομά έχουν ροπή στο έγκλημα, δέρνουν τα παιδιά τους και τα εμποδίζουν να πάνε σχολείο, κλέβουν ό,τι βρουν μπροστά τους και είναι τεμπέληδες ολκής. Μη ρωτήσετε, αν έγινε κάποια σοβαρή και με επιστημονικά κριτήρια έρευνα από τους υποστηρικτές αυτής της άποψης! Το πιο πιθανό είναι, ότι θα εισπράξετε την απάντηση, ότι "το λέει όλος ο κόσμος" ή "άνοιξε τα στραβά σου και κοίτα, πόσοι από δαύτους έχουν συλληφθεί για κάθε είδους έγκλημα".
Κανένας από τους παραπάνω συμπολίτες μας δεν ενδιαφέρεται να μάθει, υπό ποιες συνθήκες μεγαλώνουν οι περισσότεροι Ρομά στη χώρα μας, αν έχουν πρόσβαση στη δημόσια εκπαίδευση, όταν, βέβαια, δεν προκύπτουν αντιδράσεις ορισμένων γονέων των λαϊκών (μη Ρομά, δηλαδή) παιδιών, όπως συνέβη προ ετών στο Εξαμίλι αλλά και πιο πρόσφατα στο Χαλάνδρι, αν έχουν ευκαιρίες έχουν να τελειώσουν το σχολείο και ποια πρόσβαση έχουν μετά στην αγορά εργασίας. Ούτε, βέβαια, ενοχλείται κάποιος από τους παραπάνω συμπολίτες μας, αν οι Έλληνες Ρομά αντιμετωπίζουν πληθώρα διακρίσεων παντού ή αν γίνονται οι πρώτοι, που συλλαμβάνονται και κατηγορούνται για οποιοδήποτε αδίκημα, ή αν αντιμετωπίζονται σε κάθε δημόσια υπηρεσία ως πολίτες Β' κατηγορίας.
Μα εισπράττουν ένα σωρό χρήματα από το κράτος και δεν τα αξιοποιούν σωστά, ενώ υπάρχουν και αρκετά ευεργετικά γι' αυτούς μέτρα, θα απαντήσει κάποιος. Κατ' αρχάς, η χρηματοδότηση μιας κοινωνικής ομάδος με ανύπαρκτο μορφωτικό επίπεδο δεν οδηγεί στη βελτίωση της καθημερινότητάς της, αν αυτή η ομάδα δεν διαθέτει το αναγκαίο υπόβαθρο για την αξιοποίηση αυτών των βοηθημάτων. Περαιτέρω, δεν πρέπει να μας διαφεύγει, ότι ένα πολύ μεγάλο ποσοστό αυτών των ανθρώπων ζουν σε συγκεκριμένες περιοχές - γκέττο, συνεπεία της φτώχειας και του αποκλεισμού τους από την εκπαίδευση και την αγορά εργασίας, οπότε τα οικονομικά βοηθήματα δεν βοηθούν πουθενά.
Φυσικά, κανένας δεν αρνείται, ότι υπάρχουν Έλληνες Ρομά με πλούσιο ποινικό μητρώο, πλην, όμως, θα ήταν τουλάχιστον άστοχο να μιλήσει κανείς για φυσική προδιάθεση της συγκεκριμένης κοινωνικής ομάδος στο έγκλημα. Στην πραγματικότητα, ο Έλληνας Ρομά, που ζει σε μια υποβαθμισμένη περιοχή και δεν έχει τη δυνατότητα να παρακολουθήσει σχολείο και αργότερα να ανεύρει μια αξιοπρεπή εργασία, έχει τις ίδιες πιθανότητες να επιδείξει παραβατική συμπεριφορά με τον Έλληνα λαϊκό, ο οποίος ζει σε μια εξίσου υποβαθμισμένη περιοχή, δεν πηγαίνει σχολείο και αδυνατεί να ανεύρει μια αξιοπρεπή εργασία. Αυτό, που σπρώχνει ένα άνθρωπο στο έγκλημα, δεν είναι οι καταβολές του αλλά το περιβάλλον όπου ζει. Οι περιοχές - γκέττο, όπου ζουν οι περισσότεροι Ρομά στη χώρα μας, είναι γειτονιές χωρίς την παραμικρή υποδομή, ξεχασμένες από το ελληνικό κράτος και μαστιζόμενες από φτώχεια και πρωτοφανή βία. Σε ένα τέτοιο κλίμα, είναι πολύ δύσκολο να ξεφύγει κανείς από μια προδιαγεγραμμένη αρνητική πορεία. Αν κάνουμε τις συγκρίσεις με τους κατοίκους των γκέττο των αμερικανικών (και όχι μόνο αυτών) μεγαλουπόλεων, θα κατανοήσουμε, πόσο δύσκολο είναι για ένα άνθρωπο, αποκλεισμένο πρακτικά απ' όσα οι περισσότεροι λαϊκοί απολαμβάνουμε, να μην καταλήξει άλλος ένα στιγματισμένο και σεσημασμένο στις αρχές πρόσωπο.
 Θα ήταν πολύ εύκολο να μιμηθεί η χώρα μας μοντέλα ενσωμάτωσης των Ρομά στην κοινωνία, τα οποία ακολούθησαν δυτικοευρωπαϊκές χώρες π.χ. η Σουηδία, ώστε να δώσει ένα τέλος στις διακρίσεις σε βάρος τους στην Ελλάδα. Αλλά προφανώς η αντιμετώπιση των προβλημάτων της συγκεκριμένης κοινωνικής ομάδος δεν εντάσσεται στις προτεραιότητες του ελληνικού κράτους. Συνεπώς, αναπόφευκτα πολύ σύντομα θα ξαναδούμε πηχιαία ρεπορτάζ για εγκληματίες Ρομά, θα ξανακούσουμε κραυγές για τη, δήθεν, έξη τους στην παρανομία και τη φυγοπονία και πολλά άλλα συναφή. Μετά, θα αφεθούν ξανά στη μοίρα τους, μέχρι το επόμενο έγκλημα κάποιου εξ αυτών, που θα τους επαναφέρει στην επικαιρότητα κ.ο.κ.

Δεν υπάρχουν σχόλια: