Δημοφιλείς αναρτήσεις

Τρίτη 29 Απριλίου 2008

ΒΙΒΛΙΑ: Γλώσσα μετ' εμποδίων, του Νίκου Σαραντάκου

«Συμβολή στη χαρτογράφηση του γλωσσικού ναρκοπεδίου», αποκαλεί την προσπάθειά του ο Νίκος Σαραντάκος. Τίτλος αυτής «ΓΛΩΣΣΑ ΜΕΤ’ ΕΜΠΟΔΙΩΝ» (Εκδόσεις 21ου), τίτλος πραγματικά επιτυχημένος, αν σκεφτεί κανείς τις δυσκολίες, που αντιμετωπίζουμε, όταν θέλουμε να εκφραστούμε στα ελληνικά.
Με σπουδές χημικού μηχανικού και αγγλικής φιλολογίας και εργαζόμενος εδώ και χρόνια στη μεταφραστική υπηρεσία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ο Νίκος Σαραντάκος έχει μας απασχολήσει με τις ανησυχίες του για την ελληνική γλώσσα είτε με επιστολές σε εφημερίδες είτε, περισσότερο, με την ιστοσελίδα του www.sarantakos.gr , όπου καταγράφει τις παρατηρήσεις του για τη γλώσσα μας. Μέρος αυτών των παρατηρήσεων έχει περιληφθεί στο παραπάνω βιβλίο.
Το βιβλίο ασχολείται με τους μύθους για την ελληνική γλώσσα, όπως το περιβόητο πρόγραμμα HELLENIC QUEST, το οποίο σε πρόσφατη ομιλία του ο Υπουργός Παιδείας, κ. Στυλιανίδης, ανέφερε ως υπαρκτό, επισύροντας τη μήνη πολλών δημοσιογράφων, όπως του κ. Πάσχου Μανδραβέλη. Όλους τους καταρρίπτει με ισχυρά επιχειρήματα ο κ. Σαραντάκος. Σε άλλο σημείο, ασχολείται με τους «νεοκαθαρευουσιάνους», όπως τους αποκαλεί, και με την επέλαση τύπων, που υποτίθεται ότι τους συναντούσαμε στην αρχαία ελληνική, όπως τις γενικές π.χ. μετέρχομαι τρομοκρατικών ενεργειών. Αλλού, καταρρίπτει με πειστικά επιχειρήματα τους μύθους περί, δήθεν, πραξικοπηματικής καθιερώσεως του μονοτονικού, η ψήφιση του οποίου μας γλύτωσε, κατά το συγγραφέα, από ένα επιπλέον άγχος κατά τη γραφή.

Σε αρκετά σημεία στόχος του κ. Σαραντάκου γίνεται ο κ. Μπαμπινιώτης και το λεξικό του. Δεν αρνείται τη χρησιμότητά του αλλά στέκεται στην επιμονή του να αναζητεί την ετυμολογία πολλών λέξεων, μάλιστα πολλές φορές ισχυρίζεται αρκετά πειστικά ότι η άποψη του κ. Μπαμπινιώτη για κάποιες λέξεις δεν είναι σωστή (οράτε κροκόδιλος, τσηρώτο και άλλα παράδοξα). Περισσότερο φαίνεται να αποδέχεται το λεξικό του Ιδρύματος Τριανταφυλλίδη, αν και παραδέχεται ότι δεν το έχει διαβάσει επισταμένως.
Η κυριότερη άποψη του κ. Σαραντάκου είναι αυτή, που ασπάζονται πολλοί γλωσσολόγοι. Ότι, δηλαδή, οι εσφαλμένοι γραμματικά τύποι, που συναντάμε καθημερινά και ίσως χρησιμοποιούμε και εμείς εσφαλμένα, ειδικά τα τριτόκλιτα ουσιαστικά διαμπερής, διεθνής κ.λπ., ενδέχεται να επικρατήσουν με την εσφαλμένη τους διατύπωση, όπως «το διαμπερή(ς) διαμέρισμα», που συναντάμε. Μάλιστα, φέρνει κάποια παραδείγματα, όπως την καθιέρωση του «παν μέτρον άριστον» στην καθομιλουμένη από τα χρόνια ήδη του Μεγάλου Βασιλείου (παραθέτει και το σχετικό απόσπασμα του κειμένου του), τη στιγμή, που αρχικά η φράση, όπως διατυπώθηκε από τον Κλεόβουλο το Ρόδιο, ήταν «μέτρον άριστον». Ή αλλού επισημαίνει ότι η φράση «ο πάτερ Τάδε» απαντά και σε κείμενα του Παπαδιαμάντη αλλά και του Κόντογλου.
Όσο και αν διαφωνεί κανείς με κρίσεις, όπως η αμέσως προηγούμενη, φρονώ ότι το βιβλίο του κ. Σαραντάκου είναι άκρως ενδιαφέρον όσον αφορά τη χαρτογράφηση της ελληνικής γλώσσας. Η γραφή του είναι απολαυστική και σε πολλά σημεία κωμική, όπως το σημείο, όπου υποτίθεται ότι οι Έλληνες ναυτικοί, που έφτασαν στις Φιλιππίνες, άρχισαν να κουβεντιάζουν μεταξύ τους και από διάλογό τους προήλθε το όνομα του γενάρχη των αρχαίων Φιλιππινέζων, Σι Μαλάκα (μη γελάτε, έτσι λέγεται). Αποφεύγει να στολίσει με δυσμενή σχόλια όσους διατείνονται τα αντίθετα από αυτόν, κατ’ εξαίρεση του κανόνα, που διέπει πολλά άλλα βιβλία, και περιορίζεται απλά να αντικρούσει τα επιχειρήματά τους. Τα επιχειρήματά του είναι ισχυρά, οι πηγές, που επικαλείται είναι προσιτές στον καθένα, ώστε να διακριβωθεί η ορθότητα των επιχειρημάτων του και θεωρώ ότι κάποιος, που ενδιαφέρεται να ομιλεί και να γράφει σωστά την ελληνική γλώσσα, θα ανακαλύψει τρόπους, ώστε να ομιλεί καλύτερα ελληνικά, ίσως, μάλιστα, να διαπιστώσει, ότι καθημερινά κάνει πολλά σφάλματα στο γραπτό και προφορικό λόγο του (ο γράφων το ανακάλυψε αυτό).

Η συνειδητή εκδορά μας

Χρόνια πολλά σε όλους, Χριστός Ανέστη!

Μετά από λίγες ημέρες ξεκούρασης επανήλθα στο ιστολόγιό μου, έχοντας κατά νου την πρόσφατη εξόρμηση πολλών συνελλήνων σε διάφορα μέρη της χώρας μας και την, εξ αυτής, γκρίνια για τις υψηλές τιμές. Την τιμητική της είχε για άλλη μια χρονιά η Κέρκυρα, όπου οι τιμές ενός δωματίου σε ξενοδοχείο ή του φαγητού σε ένα εστιατόριο, αν πιστέψω τα δελτία ειδήσεων, έφτασαν στα ύψη. Και, βέβαια, η μόνιμη επωδός στο στόμα τόσο των εκδρομέων όσο και των εκφωνητών στα δελτία ειδήσεων ήταν η ίδια : Ακρίβεια. Φυσικά, δεν ήταν μόνο μια πασχαλινή εκδρομή στην Κέρκυρα ακριβή, όπως ακούστηκε στα δελτία ειδήσεων. Σαφώς και θα υπήρχαν και άλλα μέρη ακριβά.
Μια απορία : Πώς είναι δυνατό να γκρινιάζουμε για την ακρίβεια στις τιμές των υπηρεσιών ενός τουριστικού προορισμού και, όμως, να εξακολουθούμε να τον επισκεπτόμαστε; Πήγαμε μήπως εκεί εν αγνοία μας για τις υψηλές τιμές; Δε νομίζω, άλλωστε εδώ και χρόνια βοά η Ελλάδα ότι σε συγκεκριμένες περιοχές της οι τιμές των παρεχόμενων υπηρεσιών έχουν φτάσει στα ύψη.
Μάλλον αποδεικνύεται για άλλη μια φορά ότι ο Έλληνας δεν έχει διαμορφώσει σωστή καταναλωτική συνείδηση. Ή μάλλον δεν έχει διαμορφώσει καταναλωτική συνείδηση. Εννοώ ότι κάθε σώφρων καταναλωτής, προτού προβεί σε μια αγορά ή οργανώσει τις διακοπές του, προβαίνει σε μια έρευνα αγοράς και βλέπει που είναι ακριβά και που είναι φτηνότερα και αναλόγως πράττει. Και αν, κάποτε, αναγκαζόμαστε να ξοδέψουμε αρκετά χρήματα, προκειμένου να αγοράσουμε ένα κατάλογο του Ε.Ο.Τ., όπου θα βρίσκαμε όλα (έτσι έλεγε ο Ε.Ο.Τ.) τα ξενοδοχεία και τα ενοικιαζόμενα δωμάτια της Ελλάδος, τώρα μπορούμε με μια απλή έρευνα στο Διαδίκτυο να βρούμε ό,τι τραβάει η ψυχή μας. Και, κυρίως, να δούμε τις τιμές των προσφερόμενων υπηρεσιών προσωρινής κατάλυσης.
Ξέρω, υπάρχει ο ισχυρισμός ότι και οι ακριβοί προορισμοί στη χώρα μας αποτελούν μέρος της ελληνικής επικράτειας και καλό είναι να πάει κανείς εκεί έστω μια φορά στη ζωή του. Συγγνώμη αλλά θα διαφωνήσω. Έχω πάει σε μέρη της Ελλάδος, όπου οι τιμές ήταν στο Θεό, ακόμα και σε μέρη, τα οποία δεν φαντάζεται κανείς ότι είναι όχι απλά ακριβά αλλά πανάκριβα και έχω ορκιστεί να μην ξαναπατήσω εκεί. Δεν καυχιέμαι για τη, δήθεν, καταναλωτική συνείδησή μου, απλά θεωρώ ότι έχω μάθει από τα παθήματα της τσέπης μου και μπορώ να προστατεύσω τον εαυτό μου (και την τσέπη μου, φυσικά). Δόξα τω Θεώ, η Ελλάδα έχει πολλά οικονομικά μέρη να επισκεφτεί κανείς, αρκεί να ψάξετε λίγο παραπάνω. Και, είπαμε, το Διαδίκτυο είναι μια άκρως προσιτή λύση. Και για τους τεχνοφοβικούς ή τους μη εξοικειωμένους με την τεχνολογία, ο Ε.Ο.Τ. εκδίδει ακόμα καταλόγους με τα ξενοδοχεία και τα ενοικιαζόμενα δωμάτια όλης της χώρας. Λίγη ώρα να αφιερώσει κανείς και θα βρει προσφορές, που δεν θα τις φανταζόταν.
Εδώ έρχεται στο νου μου μια ιστορία, την οποία θα μεταφέρω με πάσα επιφύλαξη ως προς τη βασιμότητά της. Προ ετών στο Βερολίνο, αυξήθηκε η τιμή του καφέ στις καφετερίες της πόλης. Αμέσως, η πλειοψηφία των Βερολινέζων αντέδρασε και αποφάσισε να μην πατήσει στα καφέ της πόλης για μια εβδομάδα. Το αποτέλεσμα ήταν ότι οι ιδιοκτήτες των καφετεριών έπαθαν τέτοια ζημία, που αποφάσισαν να επαναφέρουν τις παλαιές τιμές.
Αυτή η ιστορία δείχνει τι μπορεί να πετύχει κανείς, αν αποφασίσει να σταματήσει να καταναλώνει ένα προϊόν, του οποίου η τιμή έχει φτάσει σε δυσθεώρητα ύψη ή, στην περίπτωση, για την οποία μιλάμε, αν πάψει να επισκέπτεται μέρη, όπου η αισχροκέρδεια είναι ορατή στις τιμές των ξενοδοχείων και του φαγητού. Και, κυρίως, όπως ένας καλός ιστολόγος είπε, πέραν από την ατομική μας στάση, μπορούμε να διαμορφώσουμε ένα ισχυρό καταναλωτικό κίνημα που δεν θα λέει απλά «όχι εκεί» αλλά θα κατευθύνει τον τουρίστα που να πάει, θα πιστοποιεί το συγκεκριμένο τόπο και θα πηγαίνουμε διακοπές σε αυτόν.
Μέχρι τότε, απλά θα πηγαίνουμε ασυναίσθητα διακοπές εκεί, που πάνε οι πολλοί (ή οι «χάι», ανάλογα με τα γούστα του καθενός) και θα πληρώνουμε το ξενοδοχείο σας πεντάστερο ξενοδοχείο στο Παρίσι (μπορεί και ακριβότερο από εκεί) ή τη μπριζόλα σε τιμή αστακού. Και επιστρέφοντας στο σπίτι μας θα βγάζουμε τα σώψυχά μας για την ακρίβεια, που βιώσαμε στις διακοπές μας.

Και πάλι χρόνια πολλά σε όλους, Χριστός Ανέστη!

Πέμπτη 24 Απριλίου 2008

Το μυστηριώδες Μ.

Στα μεταφηβικά μου χρόνια πήγα να αγοράσω το "ΓΙΟΥΓΚΕΡΜΑΝ" σε ένα βιβλιοπωλείο. Ήξερα ότι ο συγγραφέας του βιβλίου αυτού λεγόταν Καραγάτσης αλλά εκείνο το Μ. πριν το επώνυμο με προβλημάτιζε. Μιχάλης, Μανώλης ή κάτι άλλο, σκεφτόμουν. Τελικά, το διέπραξα το λαθάκι μου και ζήτησα από τον υπάλληλο του βιβλιοπωλείου το "ΓΙΟΥΓΚΕΡΜΑΝ" του Μιχάλη Καραγάτση.
Με πήρε αρκετό καιρό μέχρι να συνειδητοποιήσω ότι το επώνυμο "Καραγάτσης"δεν ήταν παρά το λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Δημητρίου Ροδόπουλου, ο οποίος το εμπνεύστηκε, φημολογείται, από το γεγονός ότι, όταν ήταν μικρός, καθόταν στη σκιά ενός καραγατσίου (γνωστού και ως "φτελιά η πεδινή") και διάβαζε. Το Μ. όμως, με ζόρισε λιγάκι παραπάνω, μέχρι που, τελικά, έμαθα ότι η πιο πιθανή εκδοχή είναι ότι προέρχεται από το Μίτια, ρωσσικό όνομα, που αποτελεί το χαϊδευτικό του Ντμίτρι (η ρωσσική εκδοχή του "Δημήτρης"), με το οποίο ακούγεται ότι προσφωνούσαν τον Καραγάτση οι φίλοι του, λόγω της αγάπης, που αυτός έτρεφε προς το Ντοστογιέφσκυ.
(Αφιερωμένο σε εκείνους, που έχουν απορίες και διστάζουν να ρωτήσουν, όπως διστάζει, ακόμα, ο γράφων, όταν δεν γνωρίζει κάτι)

Τα φραουλοχώραφα και τα ερωτήματα

Δεν ήταν η πρώτη φορά, που γινόταν γνωστό το δράμα των εκατοντάδων οικονομικών μεταναστών, που στοιβάζονται σε άθλια παραπήγματα στη Νέα Μανωλάδα Ηλείας και εργάζονται κάτω από αντίξοες συνθήκες και με σαφώς χαμηλό ημερομίσθιο. Πριν από 3-4 χρόνια, είχε ακουστεί και πάλι η ιστορία τους, πλην, όμως, τίποτε άλλο δεν είχε συμβεί και έπειτα από την όχι σοβαρή ενασχόληση των Μ.Μ.Ε. με το θέμα, σκοτάδι σκέπασε πάλι το όνειδος αυτό της χώρας μας.
Να εξηγούμαι, δεν ανήκω σε εκείνους, που θεωρούν ότι αυτά συμβαίνουν μόνο στη χώρα μας. Η ευρωβουλευτής της Ν.Δ., κα. Ρόδη Κράτσα, δήλωσε πρόσφατα ότι αυτό, που συμβαίνει στη Νέα Μανωλάδα δεν έχει προηγούμενο στην Ευρώπη. Τα ίδια και ίσως χειρότερα συμβαίνουν στις πολύ μεγαλύτερες πεδιάδες της Ιταλίας, της Ισπανίας και της Γαλλίας, όπου χιλιάδες απόκληροι της ανάπτυξης εργάζονται για ατελείωτες ώρες κάτω από σκληρές συνθήκες. Το θέμα δεν είναι τι συμβαίνει σε άλλες χώρες αλλά τι γίνεται στη γειτονιά μας, στη χώρα μας. Η παρατήρηση ότι «τα ίδια συμβαίνουν και αλλού» αποτελεί ένα πρώτης τάξεως επιχείρημα για να εφησυχάσουμε άρα μη μου ζητάτε να το ασπαστώ.
Τα δύο κόμματα της αριστεράς, που εκπροσωπούνται στο ελληνικό κοινοβούλιο, Κ.Κ.Ε. και ΣΥ.ΡΙΖ.Α., έσπευσαν να καταγγείλουν τις συνθήκες εκμετάλλευσης και διαβίωσης των μεταναστών, που απασχολούνται στα φραουλοχώραφα της Νέας Μανωλάδος και να ζητήσουν να εφαρμοστεί για τους συνανθρώπους μας αυτούς η Συλλογική Σύμβαση Εργασίας(Σ.Σ.Ε.), που προβλέπει κατώτατο όριο μισθού, ωράριο εργασίας και άλλες παροχές. Το Κ.Κ.Ε., μάλιστα, διοργάνωσε και συλλαλητήριο στην περιοχή και κάποια στελέχη του δοκίμασαν την αντίδραση των ντόπιων φραουλοπαραγωγών γευόμενοι όχι ντόπιες φράουλες αλλά πλουσιοπάροχο ξυλοδαρμό. Το ΠΑ.ΣΟ.Κ. καθυστερημένα έστειλε κλιμάκιό του στην περιοχή και ο εκπρόσωπος τύπου του, κ. Ραγκούσης, προέβη σε δηλώσεις, με τις οποίες εξέφρασε την αποστροφή του κόμματός του για τις συνθήκες διαβίωσης και εργασίας των μεταναστών αυτών αλλά και φρόντισε, ώστε να παινέψει τη φράουλα ως προϊόν υψίστης σημασίας για τη χώρα, πράγμα, το οποίο δημιούργησε εύλογη απορία σε τρίτους, αφού πως ταυτίζεται το δράμα των μεταναστών με τις εξαγωγές φράουλας και τη σημασία, που αυτή μπορεί να
έχει για την τοπική ή εθνική οικονομία;
Σαφώς και είμαι υπέρ της βελτιώσεως των συνθηκών διαβίωσης και εργασίας των μεταναστών, που εργάζονται στα φραουλοχώραφα της Νέας Μανωλάδος αλλά και οπουδήποτε αλλού. Οπωσδήποτε και επιθυμώ να δω να εφαρμόζεται και σε αυτούς η Σ.Σ.Ε., που ισχύει για την κατηγορία εργαζομένων, όπου αυτοί υπάγονται και δεν κακίζω κανένα κόμμα απ’ όσα αποφάσισαν να αντιδράσουν στην κατάσταση αυτή.
Όμως, με προβληματίζει η ευκολία, με την οποία αντιδρούμε, όταν κρίνουμε ότι εμείς ή κάποιοι συνάνθρωποί μας ταλαιπωρούνται. Δέχομαι ότι είναι υγιές σημάδι η αντίδραση στην εκμετάλλευση των μεταναστών από τους δικούς μας εργοδότες. Τι γίνεται, όμως, όταν την ίδια στιγμή οι τιμές ενός προϊόντος ανεβαίνουν; Έχουμε υπόψη τους λόγους, για τους οποίους ένα προϊόν ακριβαίνει; Μάλλον όχι!
Για να εξηγούμαι, διαμαρτυρόμαστε και περισσότερο απ’ όλους μας τα κόμματα της αντιπολίτευσης για την ακρίβεια, που πλήττει τη χώρα μας. Αγαθά πρώτης ανάγκης, ιδίως τα βρώσιμα, ακριβαίνουν καθημερινά. Φωνάζουμε ότι δεν είναι δυνατό να ανεβαίνουν οι τιμές, όταν οι μισθοί παραμένουν καθηλωμένοι ή αυξάνονται με ρυθμούς μικρότερους από τα αγαθά, που προαναφέραμε.
Όμως, για να παραμείνουν αυτά τα αγαθά σε χαμηλές τιμές, προφανώς κάποιοι, όπως οι μετανάστες της ιστορίας μας, εργάζονται περισσότερες ώρες απ’ ό,τι εμείς και λαμβάνοντας σαφώς λιγότερα χρήματα απ’ όσα προβλέπει ο Νόμος. Και, φυσικά, δεν έχουν κανενός είδους άλλη παροχή πλην του μισθού τους ή ενός καταλύματος πρόχειρου, στο οποίο εμείς με τίποτα δεν θα μπαίναμε πολλώ δε μάλλον δεν θα το επιλέγαμε για κατοικία μας. Είναι κάτι, που το ξέρουμε καλά και ας κάνουμε τους σοκαρισμένους στη θέα των συνθηκών διαβίωσης των μεταναστών στη Νέα Μανωλάδα αλλά και σε άλλα μέρη της χώρας μας!
Όσον αφορά τις ανατιμήσεις των προϊόντων, όταν ανατιμώνται βασικά αγαθά, όπως το πετρέλαιο, προϊόν απαραίτητο για τη λειτουργία επιχειρήσεων, όπως αυτές, που απασχολούν τους μετανάστες στη Νέα Μανωλάδα, είναι φυσικό να ανατιμώνται και τα προϊόντα. Και όσο το κράτος φορολογεί αγρίως τους παραγωγούς ή αρνείται να επιδοτήσει το πετρέλαιο, ώστε να μπορούν να κινούν άφοβα τους πετρελαιοφάγους ανελκυστήρες τους αλλά και τα συστήματα ποτίσματος των αγρών τους, τόσο αυτοί θα αυξάνουν την τιμή των προϊόντων τους.
Γνωρίζω ότι θα προβάλετε το γεγονός ότι το κύκλωμα των μεσαζόντων είναι εκείνο, που συντελεί στην αύξηση των τιμών των αγροτικών προϊόντων. Δεν γνωρίζω, όμως, κάποια χώρα, στην οποία οι αγρότες πωλούν απευθείας τα προϊόντα τους στον καταναλωτή, εκτός αν ομιλούμε για οργανωμένους συνεταιρισμούς, που λειτουργούν και στη χώρα μας, που έχουν την τεχνογνωσία να πωλήσουν τα προϊόντα τους χωρίς τη μεσολάβηση του όποιου μεσάζοντα. Και, σε κάθε περίπτωση, τόσο ο μεσάζων όσο και ο παραγωγός σκέπτονται σαν έμποροι, ήτοι με σκοπό το κέρδος και δεν αποτελούν την εξαίρεση στη χώρα μας.
Πόσοι, όμως, από μας έχουν στραφεί κατά του κυκλώματος των μεσαζόντων; Μα νομίζω ότι αυτό ούτε καν ετέθη στις πρόσφατες κινητοποιήσεις για τους εργαζόμενους στα φραουλοχώραφα μετανάστες. Δεν απαξιώνω τις κινητοποιήσεις αυτές, απλά καταθέτω την άποψή μου.
Εν κατακλείδι, θεωρώ ότι πρακτικότερο θα ήταν, όταν φωνάζουμε για τις ανατιμήσεις στα διάφορα προϊόντα, και οι φράουλες δεν εξαιρούνται από αυτές, να σκεφτούμε πρωτ’ απ’ όλα τι συνέπειες θα έχει η τήρηση της Σ.Σ.Ε. για τους εργαζομένους στους αγρούς της Νέας Μανωλάδος στις τιμές των φρούτων και λαχανικών στη χώρα, διότι προφανώς, εκτός από φράουλες, καλλιεργούνται και άλλα προϊόντα εκεί. Αν το σκεφτόμαστε, είναι ευκαιρία, για να δείξουμε ότι δεν αρκούμαστε μόνο στα λόγια, να κόψουμε από σήμερα τις φράουλες (δόξα τω Θεώ, υπάρχουν και άλλα φρούτα στη χώρα μας), για όσο καιρό η Σ.Σ.Ε. δεν εφαρμόζεται και στους συνανθρώπους μας εκεί στη Νέα Μανωλάδα Ηλείας. Αλλιώς ας δεχθούμε ότι θα πληρώνουμε τη φράουλα στην ίδια τιμή με το σολωμό ή το χαβιάρι! Ή ότι θα την τρώμε τόσο συχνά όσο και οι παππούδες μας έτρωγαν κρέας!

Τετάρτη 23 Απριλίου 2008

Τα μεθεόρτια της προσωρινής αποβολής

Εκπλήσσεται κανείς για την τρίμηνη αποβολή της χώρας μας από το Πρωτόκολλο του Κιότο; Μάλλον πολλοί, διότι πρόκειται για μια είδηση, η οποία δεν έκανε το γύρο των τηλεοπτικών σταθμών της χώρας μας, όπου κυριαρχούν το Σκοπιανό (εδώ δεν έχω αντίρρηση), η υπόθεση Ζαχόπουλου(ως προς το σκέλος των ευθυνών δε διαφωνώ), οι επιπόλαιες κουβέντες του Ριβάλντο και η απόφαση του CAS, οι καυγάδες του κ. Κούγια με την κα .Βατίδου και τα κουτσομπολίστικα νέα (έστω και αν αρκετά κανάλια αποφεύγουν να ασχολούνται μόνο με αυτά).
Κι, όμως, η αδυναμία, σκόπιμη ή όχι δεν ενδιαφέρει, της χώρας μας να συστήσει αξιόπιστους μηχανισμούς μετρήσεως των εκπομπών, που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου είχε επισημανθεί εδώ και καιρό από την αρμόδια Επιτροπή του Ο.Η.Ε. για την κλιματική αλλαγή, πλην, όμως, η ελληνική κυβέρνηση ουδέν έπραξε προς σύσταση μηχανισμών, που δεν θα δημιουργούσαν ερωτήματα.
Και επειδή τίθεται το ερώτημα τι, ακριβώς, είναι το Πρωτόκολλο του Κιότο, θα επισημάνω ότι πρόκειται για ένα νομοθέτημα, στόχος του οποίου είναι να ελέγξει τις εκπομπές, που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου και, συγκεκριμένα, έξη αερίων του θερμοκηπίου, ώστε η εκπομπή τους να μειωθεί κατά ποσοστό 5,2% για τη χρονική περίοδο 2008-2012, σε σχέση με τα επίπεδα του 1990. Προηγήθηκε η Σύμβαση-Πλαίσιο για τις Κλιματικές Αλλαγές, που είχε υπογραφεί τον Ιούνιο του 1992 στη Διάσκεψη του Ρίο και την οποία η Ελλάδα κύρωσε με το Νόμο 2205/1994 και την έθεσε σε ισχύ από τις 2.11.1994 (Φ.Ε.Κ. Α, αρ. 138/1994). Σκοπός της εν λόγω Συμβάσεως είναι «η σταθεροποίηση των συγκεντρώσεων των αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα, σε επίπεδα τέτοια ώστε να προληφθούν επικίνδυνες επιπτώσεις στο κλίμα από τις ανθρώπινες δραστηριότητες».
Η Ελλάδα μαζί με την υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση υπέγραψε το Πρωτόκολλο του Κιότο το 2002. Κατά τον τρόπο αυτό, το Πρωτόκολλο αυτό κατέστη μέρος της κοινοτικής νομοθεσίας. Περίπου 141 χώρες το έχουν υπογράψει, χωρίς σε αυτές να συμπεριλαμβάνονται οι Η.Π.Α. και η Κίνα. Σε ισχύ ετέθη στις 16 Φεβρουαρίου του 2005.
Η μείωση των εκπομπών του θερμοκηπίου αποτελεί ένα από τους στόχους του Πρωτοκόλλου. Μπορεί, όμως, μια χώρα, που το έχει υπογράψει, να χρησιμοποιήσει κάποιον από τους λεγόμενους «ευέλικτους μηχανισμούς» του Πρωτοκόλλου, ήτοι α) να διαπραγματευτεί το δικαίωμα εκπομπών, δηλαδή, εάν έχει επιτύχει μείωση των εκπομπών μεγαλύτερη από τους αρχικούς στόχους του Πρωτοκόλλου, να μεταβιβάσει αυτή την επιπλέον μείωση σε χώρα, που αδυνατεί να επιτύχει την προβλεπόμενη γι’ αυτή μείωση, β) να δημιουργήσει ένα μηχανισμό καθαρής ανάπτυξης, ήτοι μέσω κινήτρων, που θα παρέχονται στις ανεπτυγμένες χώρες, αυτές να χρηματοδοτήσουν προγράμματα για τη μείωση των εκπομπών του θερμοκηπίου στις αναπτυσσόμενες χώρες και γ) αν πρόκειται για χώρες, που έχουν ήδη υπογράψει το εν λόγω Πρωτόκολλο, να εφαρμόσουν κάποια προγράμματα από κοινού για την αντιμετώπιση του φαινόμενου του θερμοκηπίου.
Κάθε χώρα έχει διαφορετικό στόχο αναφορικά με τη μείωση των εκπομπών του θερμοκηπίου. Ήτοι για την Αυστρία προβλέπεται ότι μέχρι το 2010 θα πρέπει να έχει μειώσει τις εκπομπές της σε ποσοστό 13%, σε σχέση με τα επίπεδα του 1990, ενώ για την Ελλάδα προβλέπεται ότι μπορεί να αυξήσει τις εκπομπές της σε ποσοστό 25% έως το 2010 σε σχέση με τα επίπεδα του 1990, όριο, το οποίο, όμως, ήδη είχε πλησιάσει επικίνδυνα ήδη από το 2000, με προοπτικές να το ξεπεράσει αρκετά σύντομα.
Φυσικά, προβλέπεται από το Πρωτόκολλο του Κιότο ότι κάθε χώρα οφείλει να δημιουργήσει τους κατάλληλους και, φυσικά, αξιόπιστους μηχανισμούς μετρήσεως των εκπομπών, που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου.
Ο τρόπος αντιμετώπισης της αποβολής της Ελλάδος από το Πρωτόκολλο του Κιότο από την κυβέρνηση αποδεικνύει τον τρόπο, με τον οποίο όλοι μας, από τους κυβερνώντες έως τον τελευταίο πολίτη, έχουμε μάθει να χειριζόμαστε τέτοιες καταστάσεις. Όπως προανέφερα, το Πρωτόκολλο του Κιότο έχει καταστεί μέρος της νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συνεπώς, η χώρα μας, παραβαίνοντας τις υποχρεώσεις, που είχε αναλάβει με την υπογραφή του Πρωτοκόλλου αυτού παρεβίασε και τη νομοθεσία της Ε.Ε. Συνεπώς, ορθότατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ελληνιστί Κομισιόν) ετοιμάζεται να κινήσει τις νόμιμες διαδικασίες για την υποβολή κυρώσεων στη χώρα μας.
Όταν, λοιπόν, ο Επίτροπος για Θέματα Περιβάλλοντος στην Ε.Ε., κ. Σταύρος Δήμας, ανέφερε ότι είναι καθ’ όλα νόμιμη η παραπομπή της χώρας μας για παράβαση της νομοθεσίας της Ε.Ε., η απάντηση του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. ήταν ενδεικτική όσων αναφέραμε ανωτέρω σχετικά με τους χειρισμούς μας, όταν καταλαμβανόμαστε να διαπράττουμε μια παράβαση. Συγκεκριμένα, το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. δήλωσε ότι «η απόφαση της Επιτροπής Συμμόρφωσης του Ο.Η.Ε. δεν αποτελεί καταδικαστική απόφαση»… «είναι μια απόφαση συμμόρφωσης»… «στην ίδια απόφαση περιλαμβάνεται ότι θα έλθουν να μας ελέγξουν για να πάρουν την τελική τους απόφαση…» .
Ειλικρινά, δεν ξέρω τι να «θαυμάσω» στη λογική του Υπουργείου αυτού. Μήπως θα πρέπει να πανηγυρίζουμε, επειδή δεν μας απέβαλαν οριστικά από το Πρωτόκολλο του Κιότο; Το γεγονός ότι δεν τηρήσαμε νόμιμες υποχρεώσεις μας για ένα φλέγον ζήτημα, αυτό της δημιουργίας ενός αξιόπιστου μηχανισμού, που θα ελέγχει τις εκπομπές, που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου αναγνωρίστηκε από την Επιτροπή Συμμόρφωσης του Ο.Η.Ε. και αποτελεί μια όχι και τόσο κομψή εικόνα της χώρας μας προς τα έξω. Η απόφαση συμμόρφωσης, όπως τη χαρακτηρίζει το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., αποτελεί κόσμημα για την Ελλάδα; Ή δε βαριέσαι, μέχρι να έλθουν να μας ελέγξουν έχει ο Θεός;
Δεν θα μεταχειριστώ εκφράσεις, τύπου «γίναμε ξεφτίλα», «διασυρθήκαμε» και άλλες συναφείς, οι οποίες αποτελούν απλά ξεσπάσματα του εκνευρισμένου συνέλληνα, που, όμως, δεν προμηνύουν ότι θα αλλάξει στάση ο ίδιος ή οι κυβερνώντες του. Και όταν εδώ και καιρό έχει επισημανθεί ότι η χώρα μας αδιαφορεί για τα οριζόμενα στο Πρωτόκολλο του Κιότο αλλά και για τις εν γένει κλιματολογικές αλλαγές, που απειλούν τον πλανήτη μας (οράτε www.greenpeace.org/greece/news/10yearsKyoto από την ιστοσελίδα της Γκρήνπις), έχει αποδειχθεί ότι ο μεγαλύτερος ρυπαντής του περιβάλλοντος, η Δ.Ε.Η., εξακολουθεί να αρνείται να συμμορφωθεί προς μια κατεύθυνση λιγότερο βλαβερή για το περιβάλλον, αρνείται να συμμορφωθεί με την οδηγία 2001/77/ΕΚ, με την οποία η Ελλάδα πρέπει μέχρι το 2010 να καλύπτει κατά 20,1% της συνολικής κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας από ηλεκτρική ενέργεια από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, ήτοι πολύ λιγότερο ρυπογόνες και κωλυσιεργεί να εκδώσει το Προεδρικό Διάταγμα, με το οποίο θα επιτρέπεται η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων σε ταράτσες και προσόψεις κτιρίων, ώστε αυτά να καταστούν λιγότερο ενεργοβόρα και, συνεπώς, φιλικότερα προς το περιβάλλον, τότε είναι τουλάχιστον ειρωνικό να εκδίδει το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. ανακοίνωση κατά του κ. Δήμα, λέγοντας ότι απλά μας ζητούν να συμμορφωθούμε, δεν μας καταδίκασαν. Και, επιπλέον, υποτιμητικό για τη νοημοσύνη όσων σκέφτονται.
Υ.Γ. Πατριωτισμός για το περιβάλλον δεν προκειται ποτέ να αναπτυχθεί στην Ελλάδα μας; Το πρόσφατο άρθρο στο ιστολόγιο του Ροΐδη (roides.wordpress.com/2008/04/23/thlipsi/ ) είναι εκδεικτικό. Καλή ανάγνωση!

Τρίτη 22 Απριλίου 2008

Η κρίση του κινηματογράφου

Ο κινηματογράφος αποτελεί μια από τις πλέον διαδεδομένες μορφές διασκέδασης στη χώρα μας. Είτε με τη μορφή χειμερινής αίθουσας είτε ως θερινό σινεμά, συνοδεύει τις αναμνήσεις πολλών από μας και προσφέρει απόλαυση στους φίλους του.
Βέβαια, στην ιστορία του ο κινηματογράφος γνώρισε σοβαρούς αντιπάλους, οι οποίοι απείλησαν την κυριαρχία του. Αρχικά, η τηλεόραση φρόντισε, ώστε να κλείσουν αρκετές αίθουσες προβολής κινηματογραφικών ταινιών. Αποτελούσε ένα νέο μέσο ψυχαγωγίας, ειδικά στη χώρα μας και η εισβολή της εκεί στα τέλη της δεκαετίας του ’60 βρήκε τον κινηματογράφο ανέτοιμο να την αντιμετωπίσει. Η πορεία των αιθουσών προβολής κινηματογραφικών ταινιών στη χώρα μας τη δεκαετία του ’70 αντικατοπτρίζεται και από την πορεία του ελληνικού κινηματογράφου εκείνη την περίοδο. Ο λαϊκός ελληνικός κινηματογράφος παρουσίασε κάμψη οφειλόμενη στο μειωμένο ενδιαφέρον του κοινού, ελέω τηλεοράσεως, κυρίως, η οποία επέφερε κρίση στις εταιρείες, που παρήγαγαν τις ελληνικές ταινίες (ΦΙΝΟΣ ΦΙΛΜ κ.λπ.) και σύντομα το κλείσιμό τους. Το ελληνικό κοινό προτιμούσε να παρακολουθεί τις ταινίες του επονομαζόμενου λαϊκού ελληνικού κινηματογράφου και η ραγδαία εξέλιξη του ξένου, ιδίως του αμερικανικού κινηματογράφου με την παρουσία πολλών νέων τότε και ικανότατων σκηνοθετών, όπως ο Φρίντκιν, ο Σκορτσέζε, ο Κόπολα και πολλοί άλλοι, δεν το άγγιξε παρά ελάχιστα, οπότε η στροφή του προς την τηλεόραση επέδρασε αρνητικά στον αριθμό των εισιτηρίων στους κινηματογράφους και οδήγησε στο κλείσιμο πολλών από αυτούς.
Ακολούθησε η επέλαση του βίντεο, η οποία έδωσε ένα σοβαρό χτύπημα στις αίθουσες. Τώρα πια ο φίλος του κινηματογράφου είχε τη δυνατότητα να παρακολουθήσει την αγαπημένη του ταινία στο σπίτι του παρέα με φίλους, που αυτός θα επέλεγε, και με φαγητό.
Ακόμα, όμως, και σε εκείνες τις εποχές ο μέσος Έλληνας συνέχισε να πηγαίνει στους κινηματογράφους, οι οποίοι παρέμειναν ένα σημαντικό μέσο διασκέδασης, ιδίως στις μικρές κοινωνίες, όπου οι εναλλακτικές λύσεις ψυχαγωγίας ήταν ελάχιστες, ακόμα και ανύπαρκτες. Το κλείσιμο πολλών αιθουσών ακόμα και την εποχή εκείνη ήταν περισσότερο αποτέλεσμα του ανταγωνισμού μεταξύ των αιθουσαρχών, οι οποίοι κλείνοντας ταινίες, που ήλπιζαν ότι θα έχουν μεγάλη απήχηση και βοηθούμενοι από το γεγονός ότι μια ταινία προβαλλόταν αρχικά στον κινηματογράφο και αργότερα έβγαινε σε βιντεοταινία κρατούσαν ζεστό το ενδιαφέρον των κινηματογραφόφιλων, και λιγότερο αποτέλεσμα της επέλασης του βίντεο.
Τη δεκαετία του ’90 άρχισε να διαφαίνεται μια αλλαγή στο σκηνικό του ελληνικού κινηματογράφου, η οποία επηρέασε εν μέρει και τον κινηματογράφο. Η παρουσία αξιόλογων για το γούστου του μέσου κινηματογραφόφιλου ελληνικών ταινιών, όπως το «ΠΑΝΩ, ΚΑΤΩ ΚΑΙ ΠΛΑΓΙΩΣ», το «ΤΕΛΟΣ ΕΠΟΧΗΣ» και πολλές άλλες αλλά και η προβολή πολλών σπουδαίων ξένων, κυρίως αμερικανικών, ταινιών έφεραν κόσμο στους κινηματογράφους και κράτησαν ζωντανό τον κινηματογράφο σε μια εποχή, όπου η ίδρυση ιδιωτικών τηλεοπτικών σταθμών αποτελούσε ένα πρόσθετο ανταγωνιστή άλλως ενίσχυε την πλεονεκτική θέση της τηλεόρασης έναντι του κινηματογράφου. Στα μέσα της ίδιας δεκαετίας, ήλθε και στην Ελλάδα η τάση των πολυκινηματογράφων, ήτοι μεγάλων οικοδομικών συγκροτημάτων, όπου υπήρχαν περισσότερες από μια αίθουσες και παράλληλα με αυτές εστιατόρια και λοιπά μαγαζιά, όπου μπορούσε κανείς να επιλέξει ανάμεσα σε περισσότερες ταινίες αλλά και να συνδυάσει την παρακολούθηση της ταινίας, που τον ενδιέφερε περισσότερο, με ένα καφέ ή φαγητό στο ίδιο σημείο χωρίς να χρειάζεται να μετακινείται σε μεγάλες αποστάσεις, πράγμα ιδιαίτερα σημαντικό για τα δύο μεγαλύτερα αστικά κέντρα της χώρας μας. Η εξέλιξη της προώθησης των ταινιών από τις εταιρείες διανομής τους, τα νέα μέσα προβολής, όπως εξελιγμένα ηχητικά συστήματα, αλλά και οι λοιπές ανέσεις, που προσέφεραν, έφεραν πολύ κόσμο στους κινηματογράφους, ακόμα και εκείνους, οι οποίοι δεν επισκέπτονταν ιδιαίτερα συχνά τις κινηματογραφικές αίθουσες.
Η εξέλιξη αυτή είχε, βέβαια, και τις παρενέργειές της, αφού πολλοί παραδοσιακοί κινηματογράφοι έκλεισαν ύστερα από πολλά χρόνια συνεχούς λειτουργίας, αφού οι εγκαταστάσεις τους κρίθηκαν ελλιπείς σε σχέση με τις ανέσεις των πολυκινηματογράφων. Βέβαια, υπάρχει και ο αντίλογος ότι οι παλαιοί αιθουσάρχες όφειλαν να αναμένουν ότι κάποια στιγμή θα έρχονταν και στη χώρα μας οι πολυκινηματογράφοι και να προετοιμαστούν αναλόγως. Στην ιδιαίτερη πατρίδα μου λειτουργούσαν στα τέλη της δεκαετίας του ’90 πέντε χειμερινοί κινηματογράφοι και τρεις θερινοί (ο τρίτος σε προάστιο), ιδιαίτερα μεγάλος αριθμός, αν σκεφτεί κανείς τους παράγοντες, που προανέφερα και οι οποίοι οδήγησαν πολλές αίθουσες να βάλουν λουκέτο. Θυμάμαι χαρακτηριστικά ότι όλοι τους βρίσκονταν σε κεντρικά σημεία της πόλεώς μας, άρα είχαν εξασφαλισμένο κοινό. Πλην, όμως, δεν είχαν συντηρηθεί από χρόνια, οι εγκαταστάσεις τους ήταν παλαιές και δεν φημίζονταν κάποιοι από αυτούς για την καθαριότητά τους. Όταν ήλθε ένας πολυκινηματογράφος στην πόλη μας με οκτώ αίθουσες και ανέσεις σημαντικά καλύτερες από των παραπάνω κινηματογράφων, οι αιθουσάρχες της πόλης μου βρέθηκαν αντιμέτωποι με ένα ισχυρό αντίπαλο, που δεν είχαν προετοιμαστεί να αντιμετωπίσουν. Ήταν επόμενο, λοιπόν, από αυτούς να επιβιώσουν μόνο ο ένας και αυτός επειδή αγοράστηκε από αθηναϊκή εταιρεία και οι δύο θερινοί. Φαντάζομαι ότι το ίδιο θα συνέβη και σε άλλες πόλεις της Ελλάδος.
Τώρα διαβάζω στην ιστοσελίδα www.in.gr ότι ο κινηματογράφος στην Ελλάδα παρουσιάζει και πάλι κρίση. Φήμες ομιλούν για 661.378 εισιτήρια λιγότερα από πέρσυ, αριθμός ιδιαίτερα ανησυχητικός. Ακόμα και οι πιο διαφημισμένες ταινίες, όπως το οσκαρικό «ΚΑΜΜΙΑ ΠΑΤΡΙΔΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΜΕΛΛΟΘΑΝΑΤΟΥΣ» ή η αναμενόμενη «ΕΞΙΛΕΩΣΗ» δεν είχαν ικανοποιητική απόδοση στο κοινό. Και το πρόβλημα αυτό δεν το αντιμετωπίζει μόνο η χώρα μας. Και μια από τις αιτίες, που προβάλλεται, είναι, φυσικά, η προτίμηση πολλών, ιδίως των νεότερων σε ηλικία, να «κατεβάζουν» ταινίες από το Διαδίκτυο, πράγμα ιδιαίτερα εύκολο, αν είσαι εξοικειωμένος με την τεχνολογία και διαθέτεις ένα Η/Υ σχετικά νέας τεχνολογίας με γρήγορη σύνδεση. Και, φυσικά, το ακριβό εισιτήριο.
Είναι αναπόφευκτο ότι ο κινηματογράφος θα κληθεί να αντιμετωπίσει μια, ακόμα, κρίση, όμως, δεν θεωρώ ότι η διάδοση του «κατεβάσματος» ταινιών από το Διαδίκτυο θα τον εξαφανίσει, όπως φημολογείται. Απεναντίας, θα βοηθήσει στην εξέλιξη των κινηματογραφικών αιθουσών, οι οποίες θα κληθούν να αναζητήσουν νέους τρόπους προσέλκυσης του κοινού. Έτσι έγινε, άλλωστε, και την εποχή, που το βίντεο βασίλευε, όταν εξελίχθηκαν οι πολυκινηματογράφοι και κράτησαν πολύ κοινό κοντά τους. Ήδη στην χώρα με τη μεγαλύτερη συμβολή στην εξέλιξη του κινηματογράφου, τις Η.Π.Α., μελετούνται διάφοροι τρόποι, ώστε να δελεαστεί το κοινό και να επιστρέψει στους κινηματογράφους.
Έπειτα, η φετινή κρίση στα εισιτήρια οφείλεται, κατά την προσωπική μου άποψη, στην ανυπαρξία ιδιαίτερα σπουδαίων ταινιών. Φέτος, για παράδειγμα, δεν είχαμε ταινία αντάξια της περσυνής «ΟΙ ΖΩΕΣ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ», ενώ τα πολυδιαφημισμένα έργα, που είδαμε φέτος, δύο εκ των οποίων ανέφερα παραπάνω, δεν ικανοποίησαν το κοινό.
Νομίζω ότι κάποιες λύσεις μπορούν να εφαρμοστούν και στη χώρα μας, χωρίς να περιμένουμε να προταθούν από την αλλοδαπή. Συγκεκριμένα, είδαμε φέτος για πρώτη φορά, ύστερα από πολλά χρόνια, τις ελληνικές ταινίες να κόβουν περισσότερα εισιτήρια από τις ξένες. Η εισπρακτική επιτυχία του «ΕΛ ΓΚΡΕΚΟ» αλλά και η παραπάνω από αξιοπρεπής πορεία του «ΜΟΛΙΣ ΧΩΡΙΣΑ», του «ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΝΟΝΟΣ» και άλλων ταινιών δείχνει μια προτίμηση του κοινού στα εγχώρια προϊόντα. Αντιρρήσεις σχετικά με τους λόγους προτίμησης του κοινού στις ελληνικές ταινίες υπάρχουν και έχουν διατυπωθεί, όμως, όταν καλείται το κοινό να πληρώσει ένα εισιτήριο, που πλέον έχει φτάσει στα 8 ευρώ, τότε είναι λογικό να επιλέγει ελεύθερα την ταινία, που του αρέσει. Και προσωπικά δεν θεωρώ αριστουργήματα τις ελληνικές ταινίες, που πρώτευσαν σε εισιτήρια αλλά όσοι τις είδαν, μεταξύ των οποίων και ο γράφων, πέρασαν δύο ευχάριστες ώρες παρακολουθώντας καταστάσεις και πρόσωπα, τα οποία είναι περισσότερο κοντά σε αυτά, που ζούμε καθημερινά στην Ελλάδα ή μας κάνουν υπερήφανους (για τον «ΕΛ ΓΚΡΕΚΟ» μιλάω).
Η στροφή, όμως, του ελληνικού κοινού στις ελληνικές ταινίες θα πρέπει να δώσει το έναυσμα στο Ε.Κ.Κ. να αξιοποιήσει αυτό το φαινόμενο. Μπορεί να ενισχύσει ελληνικές ταινίες, που κρίνει ότι έχουν κάτι να προσφέρουν στο κοινό, μπορεί να διοργανώσει σεμινάρια ή να δίνει υποτροφίες σε επίδοξους σκηνοθέτες, ώστε αυτοί να μπορέσουν να σπουδάσουν στο εξωτερικό και να γυρίσουν με νέες ιδέες και να προσφέρουν στον ελληνικό κινηματογράφο. Γνωρίζω, βέβαια, ότι τα κριτήρια επιλογής προσώπων και ταινιών στην περίπτωση αυτή ίσως να μην είναι και απόλυτα σωστά αλλά κάποια αρχή πρέπει να γίνει.
Οι κινηματογράφοι με τη σειρά τους ίσως θα πρέπει να εξειδικευτούν. Δέχομαι ότι η μεγάλη μάζα του κόσμου παρακολουθεί τις αμερικανικές υπερπαραγωγές ή τις διαφημισμένες ελληνικές ταινίες και αποφεύγει τις υπόλοιπες. Κάποιες κινηματογραφικές αίθουσες θα μπορούσαν να κινηθούν προς την κατεύθυνση προβολής ταινιών για συγκεκριμένα γούστα. Και σε αυτό τον τομέα ήδη κινούνται και ιδιώτες μέσω σωματείων, που ασχολούνται με την προβολή ταινιών, που δεν βρίσκουν διανομή από τις μεγάλες εταιρείες του χώρου στην Ελλάδα και συνεργάζονται με κινηματογράφους για την προβολή τους. Στην ιδιαίτερη πατρίδα μου προβάλλονται κάθε Δευτέρα και Πέμπτη δύο ταινίες και επικρατεί το αδιαχώρητο στις αίθουσες προβολής τους. Το σωματείο, μάλιστα, που ασχολείται με την προώθηση αυτών των ταινιών εκδίδει ένα καλαίσθητο βιβλιαράκι, το οποίο περιέχει το πρόγραμμα προβολής, κριτική των ταινιών αυτών και άλλες πληροφορίες. Το παράδειγμα αυτό ακολουθούν τέτοιοι σύλλογοι και σε άλλες πόλεις.
Εν κατακλείδι, ο κινηματογράφος θα περάσει μια, ακόμα, κρίση, από την οποία θα βγει δυνατότερος και σοφότερος, όπως έγινε και στις προηγούμενες κρίσεις. Δεν ζούμε, πλέον, στην εποχή της παντοδυναμίας του και η επιστροφή σε αυτή θα ισοδυναμούσε με πισωγύρισμα. Μπορεί, πιστεύω, να εκμεταλλευτεί την μαγεία του, την οποία δεν έχει στο ελάχιστο η προβολή μιας ταινίας, που μόλις έχει «κατεβάσει» κανείς από το Διαδίκτυο, στον υπολογιστή (έχω παρακολουθήσει τέτοια ταινία σε Η/Υ φίλου και το διαβεβαιώνω), η οποία παραμένει αμετάβλητη στο πέρασμα των αιώνων, αρκεί να επικρατήσει η σωφροσύνη και όχι οι κραυγές τύπου «ο κινηματογράφος πεθαίνει».

Βιβλία : ΟΙ ΕΥΜΕΝΙΔΕΣ, του Τζόναθαν Λίτελ

Όταν έρχεσαι αντιμέτωπος με ένα ογκώδες μυθιστόρημα, όπως «ΟΙ ΕΥΜΕΝΙΔΕΣ» του Τζόναθαν Λίτελ (Εκδ. Λιβάνη), σε κυριεύει ο φόβος, πώς, άραγε, θα καταφέρεις να το τελειώσεις. Οι 950 σελίδες του αποτελούν απαγορευτικό μέγεθος για ένα μέσο και ασυνήθιστο σε τέτοιο όγκο αναγνώστη.
Στη Γαλλία, όπου πρωτοεκδόθηκε, η απήχησή του ήταν τρομακτική. Κατάφερε να κερδίσει το Μεγάλο Βραβείο της Γαλλικής Ακαδημίας το 2006, ενώ την ίδια χρονιά κατέκτησε και το Βραβείο Γκονκούρ. Το σπουδαίο με τον κ. Λίτελ είναι ότι επρόκειτο για τον πρώτο πρωτοεμφανιζόμενο συγγραφέα, που κέρδισε το Βραβειο Γκονκούρ από τότε, που άρχισε η απονομή του το 1893. Μάλιστα, πριν τη βράβευσή του, είδε το βιβλίο του να κάνει 200.000 πωλήσεις.
Το πρωτόλειο του Αμερικάνου αλλά με γαλλική παιδεία συγγραφέα αποτελεί τόσο μια νατουραλιστική σε βαθμό ωμότητος απεικόνιση της αγριότητας του Β» Παγκοσμίου Πολέμου όσο και ένα βαθύτατο ψυχογράφημα του Μαξιμίλιαν Άουε, πρωταγωνιστή της ιστορίας, Γερμανού αξιωματικού των SS. Αρχικά, ο πρωταγωνιστής μας καλεί να δικαιολογήσουμε τις αποτρόπαιες πράξεις του, τις οποίες ακόμα δεν γνωρίζουμε, και ζητάει την ευμένειά μας (εξ ου και ο τίτλος του βιβλίου). Σταδιακά, αρχίζει να διηγείται τη συμμετοχή του στην εισβολή του γερμανικού στρατού στην πρώην Σοβιετική Ένωση και κάπου εκεί το βλέπουμε να περιγράφει με απερίγραπτη ψυχρότητα τις εκτελέσεις των Εβραίων, που συνελάμβαναν, ενώ λίγο αργότερα αναζητάει κάποιο συνομιλητή καλλιεργημένο για να συζητήσει μαζί του, απελπισμένος από το χαμηλό επίπεδο των περισσοτέρων συναδέλφων του, τη στιγμή, όμως, που ουδόλως ενοχλείται από την όμοια με τη δική του ψυχρότητα των συναδέλφων του, με την οποία εκτελούν Εβραίους. Σε τακτά χρονικά διαστήματα, κάνει αναδρομές στο παρελθόν και αναφέρεται στην ομοφυλοφιλία του, στο αιμομικτικό πάθος του για την αδελφή του, στο μίσος του για τη μητέρα του, την οποία θεωρεί υπεύθυνη για τη φυγή και μετέπειτα εξαφάνιση του πατέρα του, στην κατάταξή του στα SS, η οποία δεν έγινε για ιδεολογικούς λόγους αλλά για να γλυτώσει από τις ποινικές κυρώσεις, που απειλούνταν σε βάρος του, επειδή κατελήφθη σε ομοφυλοφιλική ερωτική πράξη. (ας μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι τότε ίσχυε το άρθρο 175 του γερμανικού Ποινικού Κώδικα, που τιμωρούσε την ομοφυλοφιλία) και τις σπουδές του.
Ομολογώ ότι οι πυκνογραμμένες σελίδες του βιβλίου ενδέχεται να αποθαρρύνουν τον υποψήφιο αναγνώστη, ενώ όσοι αποφασίσουν να το διαβάσουν, θα έλθουν αντιμέτωποι με μια σειρά από στρατιωτικούς βαθμούς, ονόματα, τοπωνύμια και κατηγορίες της στρατιωτικής διοίκησης της ναζιστικής Γερμανίας, που θα δυσκολευτούν να συγκρατήσουν στη μνήμη τους. Θα ενοχληθούν, ακόμα, από τις ωμότητες των γερμανικών στρατευμάτων στην Ουκρανία, οι οποίες σε πολλά σημεία ξεπερνούν τις μέσες αντοχές (οι περιγραφές των μεθόδων ταχύτερης και αποτελεσματικότερης εκτελέσεως των Εβραίων είναι μια πρόκληση για πολλά στομάχια). Κυρίως, όμως, θα αντιπαθήσουν βαθύτατα τον ιδιαίτερα καλλιεργημένο αλλά κτηνώδη κεντρικό χαρακτήρα του βιβλίου και τις εναλλαγές της συμμετοχής του στις αποτρόπαιες επιχειρήσεις του γερμανικού στρατού με την αναζήτηση καλλιεργημένων προσώπων και την ανάγνωση βιβλίων, χωρίς να αισθάνεται τύψεις για όσα απάνθρωπα διαπράττει. Πολύ περισσότερο θα αισθανθούν απέχθεια για το μήνυμα, που ίσως πιστέψουν ότι περνάει ο συγγραφέας, ότι, δηλαδή, στο τέλος ο μόνος, που επιζεί και θα μπορούσε να επιζήσει από μια ερειπωμένη Γερμανία, είναι το καλλιεργημένο τέρας, που αποτελεί και τον πρωταγωνιστή του βιβλίου αυτού.
Σίγουρα «ΟΙ ΕΥΜΕΝΙΔΕΣ» δεν προσφέρονται για ανάγνωση σε κάποια παραλία το καλοκαίρι. Δεν είναι το εύπεπτο και ευπώλητο ανάγνωσμα, που παίρνουμε μαζί μας στη θάλασσα. Είναι προτιμότερο να τις διαβάσει κανείς στην απόλυτη ησυχία του σπιτιού του, όπου η δυνατότητα να συγκεντρωθεί στις πολλές πληροφορίες, που παρέχει το εν λόγω βιβλίο, είναι εφικτή. Δεν θα σταθώ στα πιθανά μηνύματα, που ενδεχόμενα θέλει να περάσει ο συγγραφέας. Ούτε πιστεύω ότι τα όποια μηνύματα πρέπει να επηρεάζουν την κρίση μας για το έργο ενός συγγραφέα. Εκείνοι, όμως, που θα καταφέρουν να το διαβάσουν, θεωρώ ότι θα βγουν κερδισμένοι από τη συναρπαστική εξιστόρηση των γεγονότων μέσα από τα μάτια του κυρίου χαρακτήρα και, βέβαια, παρακολουθώντας όλη τη βαρβαρότητα του ανατολικού μετώπου και μετέπειτα της πτώσης του Βερολίνου, όπως κυνικά τα περιγράφει ο Μαξιμίλιαν Άουε, θα νοιώσουν τα δεινά του πολέμου σε όλη τους τη φρίκη. Οι λάτρεις της ιστορικής λεπτομέρειας θα ανεύρουν πλήθος ιστορικών στοιχείων, όπως τα ονόματα συνεργατών των Γερμανών, όπως ο Λέων Ντεγκρέλ, ιδρυτής και επικεφαλής της Βελγικής Λεγεώνας, εκστρατευτικού σώματος, που πολέμησε κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο στο πλευρό των Γερμανών, γλωσσολογικά στοιχεία, που παραθέτει ο συγγραφέας, όταν ο ήρωάς του βρίσκεται στον Καύκασο και πολλά άλλα. Παράλληλα, θα βιώσουν τον τρόπο, με τον οποίο ο πρωταγωνιστής του βιβλίου αυτού καθίσταται από ένα άκρως μορφωμένο πρόσωπο σε ένα άκρως μορφωμένο τέρας, μια μηχανή θανάτου από αυτές, που παρήγαγε η ναζιστική Γερμανία. Δεν είναι, όμως, μόνο οι Γερμανοί στρατιώτες, που φέρονται κτηνωδώς αλλά και οι σύμμαχοί τους Κροάτες στο μέτωπο του Στάλινγκραντ, οι Ουκρανοί των εκτελεστικών αποσπασμάτων και άλλοι και αυτό τονίζει ο κ. Λίτελ. Ακόμα, το ύφος αφήγησης ταυτίζεται με την επικεφαλίδα κάθε κεφαλαίου, όπου ο γοργός ρυθμός της gigue, που είναι ο τίτλος ενός εκ των επτά κεφαλαίων του βιβλίου αυτού, παραπέμπει σε γοργή αφήγηση εκ μέρους του πρωταγωνιστή.
Συνολικά, πρόκειται για ένα έργο, που απαιτεί περισσότερες από μια προσεγγίσεις. Ιστορικό μυθιστόρημα, ψυχογράφημα ενός εγκληματία πολέμου, ο οποίος κατέχει μια αρίστη μόρφωση, συμβολικό παιχνίδι, όπου η αγάπη του πρωταγωνιστή για την αδελφή του αποτελεί υπόνοια ότι στη γεμάτη αγάπη και φροντίδα για τον ανάπηρο σύζυγό της αδελφή του βλέπει εκείνα τα ευγενή συναισθήματα, που αυτός, παρ’ όλη τη μόρφωσή του, αδυνατεί να εκδηλώσει και να προσφέρει το καλό στους γύρω του, είναι μερικές από αυτές. Το κυριότερο όφελος από την ανάγνωση και κατανόηση του εν λόγω βιβλίου, όμως, είναι η απόλαυση, που θα προσφέρει στον υπομονετικό αναγνώστη ως ολοκληρωμένο και χωρίς εμφανή ψεγάδια έργο.

Δευτέρα 21 Απριλίου 2008

Το πρόσχημα και η κατάλυση

Ο γράφων δεν ζούσε, όταν στις 21 Απριλίου του 1967 η Ελλάδα γνώρισε τη σοβαρότερη εκτροπή του πολιτεύματός της. Συνεπώς, δεν διαθέτει προσωπικές εμπειρίες ούτε φιλοδοξεί να υποδυθεί τον άριστο γνώστη των γεγονότων εκείνης της εποχής. Με αφορμή, όμως, τη συμπλήρωση 41 ετών από το πραξικόπημα των συνταγματαρχών, μπήκα στη διαδικασία να διαβάσω κάποια κείμενα προσώπων, που έζησαν την επταετία της διακυβέρνησης των συνταγματαρχών και ομολογώ ότι ουδεμία δικαιολογία εκτροπής του δημοκρατικού πολιτεύματος ανεύρα.
Ο, δήθεν, επικρεμάμενος κομμουνιστικός κίνδυνος, που επικαλέστηκε ο εκ των πρωτεργατών (αν όχι ο αρχιμάστορας) της χούντας, Γεώργιος Παπαδόπουλος, για να δικαιολογήσει την εκτροπή αυτή, είναι ένας λόγος απόλυτα ψευδής. Υπάρχει η άποψη ότι κομμουνιστικός κίνδυνος υπήρξε, όταν επροκειτο να γίνουν οι εκλογές του 1945, με ένα Κ.Κ.Ε. έτοιμο να δρέψει τις δάφνες του επιτυχούς αγώνα του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ κατά την Κατοχή. Όμως, ο Γενικός Γραμματέας του, Νίκος Ζαχαριάδης, έκρινε ότι δεν πρέπει το Κ.Κ.Ε. να κατέβει στις εκλογές αυτές αλλά, αντίθετα, έπρεπε να ξεκινήσει τον ένοπλο αγώνα για την κατάληψη της εξουσίας, παρά τις αντίθετες προσταγές της Μόσχας, την πολιτική της οποίας εφήρμοζε, κατά τα άλλα, πιστά ο Ζαχαριάδης. Εκ των υστέρων, η κίνηση αυτή του Ζαχαριάδη απεδείχθη καταστροφική για το Κ.Κ.Ε., που πλήρωσε τον ένοπλο αγώνα του αλλά και την ήττα του στον Εμφύλιο με ανείπωτες διώξεις των οπαδών του έως το 1974. Τότε, όμως, η πιθανή κάθοδος του Κ.Κ.Ε. στις εκλογές θα έφερνε σημαντικά κέρδη στο Ζαχαριάδη, ενδεχόμενα και την εξουσία. Και οι νίκες των κομμουνιστών στις γειτονικές Αλβανία και Βουλγαρία την περίοδο εκείνη δικαιολογούσαν μια τέτοια πεποίθηση. Και, φυσικά, η (μη) εξέλιξη των χωρών αυτών κατά τη διάρκεια της κομμουνιστικής διακυβέρνησης αλλά και τα σημάδια της κατά τα μετακομμουνιστικά χρόνια δικαιολογούν τις υποψίες ότι το Κ.Κ.Ε. ελάχιστα επρόκειτο να παρεκλίνει από την πολιτική, που εφάρμοσαν τα όμοι αυτού κόμματα στις χώρες αυτές.
Όμως, υπάρχει και ο αντίλογος, ότι το Ε.Α.Μ. είχε ήδη αρχίσει τις εκκαθαρίσεις των αντιπάλων του σε διάφορες περιοχές της χώρας πριν, ακόμα, αποχωρήσουν οι Γερμανοί (αρκετά γλαφυρά για την εποχή αυτή το βιβλίο ¨Ορθοκωστά" του Θανάση Βαλτινού αλλά και οι εργασίες των κ.κ. Καλύβα και Μαραντζίδη), οπότε ένα μεγάλο μέρος του ελληνικού πληθυσμού, επηρεασμένο, ασφαλώς, από τη μεσοπολεμική αντικομμουνιστική στάση πολλών εφημερίδων αλλά και την ίδια τη στάση του Κ.Κ.Ε. σε θέματα, όπως το Μακεδονικό θα ψήφιζε άλλους συνδυασμούς πλην Κ.Κ.Ε.
Εν έτει 1967 όμως, τί είδους κομμουνιστικός κίνδυνος υφίστατο; Με ένα Κ.Κ.Ε. εκτός Νόμου από το 1947 (ο περιβόητος Ν.590), με μια Ε.Δ.Α. σαφώς αποστασιοποιημένη από τις θέσεις του Κ.Κ.Ε. και με μια χώρα σε οικονομική άνθηση, και νωπές τις αγριότητες του Ε.Α.Μ. -ΕΛ.Α.Σ. κατά τον Εμφύλιο πόλεμο αλλά και θαμμένες καλά τις αντίστοιχες αγριότητες του αντιπάλου του Κ.Κ.Ε. στρατοπέδου, είναι αστείο να μιλάμε για κομμουνιστικό κίνδυνο. Άλλωστε, στις εκλογές του 1974 η Ενωμένη Αριστερή (Κ.Κ.Ε., Κ.Κ.Ε. εσ. κ.λπ.) συγκέντρωσαν ποσοστό κατώτερο του 10%, πράγμα, το οποίο αποδεικνύει ότι ουδείς κομμουνιστικός κίνδυνος υφίστατο.
Η διαπίστωση του Παπαδόπουλου περί διαφθοράς του κοινοβουλευτισμού προδίδει τη βαθύτατη περιφρόνησή του για τους κοινοβουλευτικούς θεσμούς, οι οποίοι σαφώς την εποχή πριν το πραξικόπημα δεν ετιμώντο δεόντως από τους πολιτικούς της εποχής εκείνης (εκλογές βίας και νοθείας, τριφασικό εκλογικό σύστημα, διαρκείς παρεμβάσεις του Παλατιού κ.λπ.). Ωστόσο, με τους θεσμούς αυτούς η Ελλάδα γνώρισε σημαντική οικονομική ανάπτυξη, έστω όχι ισομερώς κατανεμημένη και έγινε μέλος διεθνών οργανισμών, που ανεγνώριζαν την υπόστασή της, έστω και με πολλές διαμαρτυρίες από το εξωτερικό για την κατάσταση των πολιτικών ελευθεριών στην Ελλάδα, ιδίως κατά τα πρώτα μετεμφυλιακά χρόνια.
Οι ίδιοι οι πραξικοπηματίες φρόντισαν μετά την κατάλυση του δημοκρατικού πολιτεύματος να αναιρέσουν τους λόγους της εκτροπής, που είχαν σχεδιάσει και εφαρμόσει. Σε συνέντευξή του στη «Sunday Telegraph» της 2.8.1970, ο Παπαδόπουλος αναφέρει: «Στα χρόνια πριν από την κατάληψη της εξουσίας (από τη χούντα) η δημοκρατία στην Ελλάδα δεν εκινδύνευε ν' ανατραπεί από την άμεση δράση του κομμουνισμού»! «Ο ελληνικός λαός έχει αηδιάσει την Επανάστασιν... Δεν τους θέλει ο λαός... Η Επανάστασις στηρίζεται σε 20-30 αξιωματικούς», γράφει ο Παττακός στις 7.8.1968 προς τον Παπαδόπουλο.
Όσο για τις συνέπειες της χούντας, νομίζω πως αρκεί να σταθώ στην προδοτική στάση της στο θέμα της Κύπρου. Χωρίς να παραγνωρίζω τα σφάλματα του Μακαρίου, η απόσυρση των ελληνικών δυνάμεων τις παραμονές της τουρκικής εισβολής από τον ανατρέψαντα τον Παπαδόπουλο Ιωαννίδη άφησε την Κύπρο χωρίς άμυνα και κατέστησε την κατάληψη του 40% του νησιού εύκολη υπόθεση. Ήταν η σοβαρότερη συνέπεια της εκτροπής αυτής.
Θα μπορούσα να απαριθμήσω και πολλές άλλες συνέπειες της επταετίας αλλά θα χρειαζόμουν πολύ χώρο, ακόμα, με κίνδυνο να καταχραστώ της υπομονής όσων μπουν στον κόπο να διαβάσουν αυτό το άρθρο. Απλά ελπίζω ότι οι νεότερες γενιές θα εκτιμήσουν τι σήμανε για την Ελλάδα αυτή η επταετία και θα περιφρουρήσουν το αγαθό της δημοκρατίας. Διότι η μνήμη μας ως λαού είναι αρκετά ασθενής και η επταετία πολύ μακρυνή για να τη θυμούνται όσοι δεν την έζησαν.

Τα μεθεόρτια του τίτλου

.- Τώρα, που η ΑΕΚ είναι και επίσημα (δηλαδή μετά την απόφαση του CAS) δεύτερη, το πριμ για την κατάκτηση του πρωταθλήματος δύνανται να το αξιώσουν οι παίκτες της; Και οι φίλαθλοι και οπαδοί της, που πανηγύριζαν "νάτοι νάτοι οι πρωταθλητές" θα πάρουν το μέρος τους, αν το ζητήσουν;
.-Τι πρόστιμο πρέπει να επιβάλει στον εαυτό του ο κ. Νικολαίδης, πρόεδρος της ΠΑΕ ΑΕΚ, όταν αυτός ουσιαστικά έθεσε την ομάδα του εκτός διεκδίκησης του τίτλου με τις δηλώσεις του μετά τον αγώνα με τον Πανιώνιο, όπου η ΑΕΚ ηττήθηκε εντός έδρας;
.-Πόση από τη σοβαρότητά του απώλεσε ο Ριβάλντο με τη δήλωσή του ότι θα φύγει από την ΑΕΚ και την Ελλάδα, αν κερδισει το πρωτάθλημα ο Ολυμπιακός; Θα το έλεγε, άραγε, αυτό, αν έπαιζε ακόμα στη Μπαρτσελόνα ή τη Μίλαν;
.-Λαμπάδα στο μπόι τίνος πρέπει να ανάψει ο κ. Κόκκαλης για την κατάκτηση του τίτλου από τον Ολυμπιακό, τώρα που του "βγήκε" το ρίσκο του να προσβάλει το αποτέλεσμα του αγώνα με την Καλαμαριά αλλά και η αλλαγή προπονητή;
.- Ποιος εξετέθη περισσότερο από τον παραγκωνισμό του Μήτρογλου τόσο καιρό στον πάγκο του Ολυμπιακού;

Ένας διαγωνισμός, που γεννά απορίες

Εδώ και λίγο καιρό ο σταθμός "ΣΚΑΪ", σε συνεργασία με το βρεττανικό κανάλι "BBC", αποφάσισαν να ετοιμάσουν ένα διαγωνισμό με θέμα την ανάδειξη του πιο σημαντικού Έλληνα όλων των εποχών. Πρόκειται για την ίδιας μορφής εκπομπή, που ήδη έχει παρουσιαστεί και σε άλλες χώρες με ιδιαίτερη επιτυχία. Στόχος είναι να ψηφιστεί εκείνο το πρόσωπο, που συγκεντρώνει την αποδοχή του κοινού ως ο σημαντικότερος Έλληνας όλων των εποχών. "Θέλουμε να φωτογραφήσουμε την αντίληψη της ελληνικής κοινωνίας", δήλωσε ο κ. Γιάννης Αλαφούζος, Διευθύνων Σύμβουλος του τηλεοπτικού σταθμού "ΣΚΑΪ".
Κατ' αρχάς να σημειώσω ότι ο τηλεοπτικός σταθμός "ΣΚΑΪ" έχει κάνει μια σοβαρή προσπάθεια να ξεχωρίσει από άλλους τηλεοπτικούς σταθμούς της χώρας μας. Η πληθώρα ντοκυμαντέρ, που προβάλλει, αποτελούν ένα σοβαρό λόγο να εκτιμήσει κανείς τις προσπάθειες αυτού του σταθμού και σίγουρα η προσπάθεια να καταστεί ενημερωτικός σταθμός έχει ήδη αρχίσει να αποδίδει καρπούς. Δεν πιστεύω, άλλωστε, ότι όλοι οι Έλληνες παρακολουθούν κουτσομπολίστικες εκπομπές ή τηλεμαχίες στα παράθυρα των βραδυνών ειδήσεων.
Μόνο, που η προσπάθεια αυτή του "ΣΚΑΪ" γεννά κάποια εύλογα ερωτήματα. Και εδώ κάνω μια παρένθεση για να αναφέρω ότι έλαβα το ερέθισμα, ώστε να συντάξω το παρόν κείμενο από ανάλογο άρθρο του φιλτάτου sfrang, ιστολόγου, του οποίου τα άρθρα διαβάζω και εκτιμώ ιδιαιτέρως. Συγκεκριμένα, το ερώτημα, που έθεσε ο καλός ιστολόγος, είναι με ποιά κριτήρια θα κριθεί κάποιος ως Έλληνας.
Για να εξηγούμαι, ζούμε σε μια εποχή, στην οποία οι προσπάθειες ανατροπής κάποιων καθιερωμένων αντιλήψεων, που υπάρχουν στην Ελλάδα και αναφέρονται στην ελληνικότητα γνωρίζουν άνθιση. Προσοχή, δεν επιθυμώ να πάρω θέση στο παρόν άρθρο υπέρ των αποδομητών των αντιλήψεων, που έχουμε για το τι σημαίνει ελληνισμός, ούτε τάσσομαι αναφανδόν υπέρ των υποστηρικτών των παραδοσιακών αντιλήψεων για τον ελληνισμό. Απλά με απασχολεί το ζήτημα των αιτιών, για τις οποίες ο Α ή ο Β θα πρέπει να θεωρηθεί Έλληνας.
Θα κριθεί κάποιος ως Έλληνας, επειδή απλά και μόνο κατάγεται από Έλληνες το γένος γονείς; Και αυτό το "Έλληνες το γένος" πως ερμηνεύεται; Πως θα κριθεί κάποιος, ο οποίος μετείχε της ελληνικής παιδείας και με τη σκέψη και το έργο του ελάμπρυνε την επιστήμη του ή άφησε σημαντικό έργο στον τομέα του; Αρκεί ο χαρακτηρισμός "αυτοκράτορας των Ρωμαίων", τον οποίο προσέδιδαν στους αυτοκράτορες του Βυζαντίου οι λοιποί λαοί της εποχής εκείνης, για να χαρακτηριστούν αυτοί ως Έλληνες; Η προσφορά κάποιου στον κρατικό μηχανισμό από σημαίνουσα θέση (μιλάμε για την εποχή του Βυζαντίου, κυρίως) τον εντάσσει αυτόματα στους υποψηφίους για τον τίτλο του σημαντικότερου Έλληνα; Αν κάποιος άλλος πάλι δεν μιλούσε την ελληνική από γεννήσεώς του ή δεν τη μιλούσε καθόλου αλλά προσέφερε με τον τρόπο του στην υπόθεση της Ελλάδος, που θα τον εντάξουμε; Στα στοιχεία εκείνα, που χαρακτηρίζουν κάποιο ως Έλληνα θα εντάξουμε και το θρήσκευμα; Θα εντάξουμε και τον τόπο κατοικίας του; Αν ζούσε εντός της επικράτειας της Βυζαντινής π.χ. Αυτοκρατορίας, αυτό θα αποτελούσε τη μόνη προϋπόθεση, ώστε να χαρακτηριστεί ως Έλληνας; Η στάση τους απέναντι σε αυτό, που σήμερα χαρακτηρίζουμε ελληνικό, θα παίξει ρόλο; Ο μακεδονομάχος καπετάν Κώττας, που πολέμησε για τα συμφέροντα της ελληνικής πλευράς και δεν μιλούσε, όπως φημολογείται, λέξη ελληνικά, που θα εντασσόταν; Ο Ιωάννης ο Δαμασκηνός, Σύρος στην καταγωγή, πως μπορεί να χαρακτηριστεί; Ο Ανδρέας Κάλβος, που έζησε σχεδόν όλη του τη ζωή εκτός Ελλάδος, όπου και δημιούργησε; Ο Βίκτωρ Σαρηγιαννίδης, διακεκριμένος αρχαιολόγος, που έχει ζήσει όλη του τη ζωή στην πρώην Σοβιετική Ένωση; Ο Μέγας Κωνσταντίνος, του οποίου η ικανότητα να ομιλεί την ελληνική γλώσσα αμφισβητείται εντόνως; Ο άρτι αποδημήσας Ζυλ Ντασσέν;
Πολλά είναι τα ερωτήματα, που γεννώνται με αφορμή αυτή την εκπομπή. Οφείλω, βέβαια, να διευκρινίσω ότι η εκπομπή αυτή θα διαφωτίσει πολλούς από εμάς τους νεότερους αναφορικά με το έργο πολλών σπουδαίων Ελλήνων , που έζησαν στο μακρυνό παρελθόν και αυτή θα είναι και η σπουδαιότερη προσφορά της. Θεωρώ, ακόμα, ότι θα δώσει το έναυσμα για μια εκτεταμένη συζήτηση γύρω από το ρόλο κάποιων προσώπων της ιστορίας μας, όπως ο Μέγας Κωνσταντίνος ή ο Γρηγόριος ο Ε' και θα βοηθήσει να επανεκτιμηθεί η όποια προσφορά τους στον ελληνισμό. Θα βοηθήσει ή θα ήθελα να βοηθήσει, ώστε ο μέσος Έλληνας να μάθει στοιχεία για πρόσωπα, των οποίων το έργο παραμένει στην αφάνεια, όπως ο Μεθόδιος ο Ανθρακίτης, ο Ανδρέας Ρηγόπουλος και άλλοι. Δεν με τρομάζουν οι κραυγές όσων κρίνουν ότι θα θιγούν τα "όσια και ιερά της φυλής μας", άλλωστε ο μέσος σκεπτόμενος συνέλληνας φαντάζομαι ότι θα έχει τη δυνατότητα να εκτιμήσει ποιος παραθέτει επιχειρήματα, για να υποστηρίξει τις απόψεις του και ποιος αρκείται σε κραυγές και οιμωγές. Και όλα τα ερωτήματα, τα οποία θα προκαλέσει η εν λόγω εκπομπή είναι αρκετά, ώστε να ανυπομονώ να ξεκινήσει. Γιατί δεν έχουμε λόγο να φοβόμαστε κάποια άποψη, όταν την παρακολουθούμε χωρίς φόβο και χωρίς παρωπίδες.

Κυριακή 20 Απριλίου 2008

Νομοσχέδιο αγαθών προθέσεων αλλά...

Το όνειρο κάθε Υπουργού Δικαιοσύνης στην Ελλάδα είναι να καταστήσει ταχύτερη την απονομή δικαιοσύνης. Πρόκειται για ένα στόχο, τον οποίο έχουν θέσει ανεξαιρέτως όλοι οι υπουργοί Δικαιοσύνης της μεταπολιτευτικής Ελλάδος και το οποίο φαίνεται να ενστερνίζεται απόλυτα και ο τωρινός Υπουργός Δικαιοσύνης, κ. Χατζηγάκης. Έτσι, λοιπόν, έδωσε στη δημοσιότητα το νομοσχέδιο για την επιτάχυνση της πολιτικής δικαιοσύνης, το οποίο υποδέχθηκαν τα Μ.Μ.Ε. είτε με ενθουσιασμό, ιδίως αν πρόσκεινται φιλικά προς την τωρινή κυβέρνηση, είτε με σκεπτικισμό, αν πρόκειται για έντυπα, που δεν διατηρούν και τις καλύτερες των σχέσεων με την τωρινή κυβέρνηση. Ιδίως, επαινέθηκαν τα μέτρα, με τα οποία επιχειρεί το Υπουργείο Δικαιοσύνης να κτυπήσει το περιβόητο κύκλωμα των πλειστηριασμών, τα γνωστά σε όλους «κοράκια».
Προσπάθησα, ίσως λόγω επαγγελματικής διαστροφής, να δω το νομοσχέδιο αυτό όσο ουδέτερα μπορούσα. Και τούτο, διότι τα μέχρι στιγμής νομοθετήματα των εκάστοτε υπουργών Δικαιοσύνης ήταν, ως επί το πλείστον, αποσπασματικά, άφηναν πολλές εκκρεμότητες αρρύθμιστες και το κυριότερο απ’ όλα, λογάριαζαν χωρίς τις τεράστιες ελλείψεις των δικαστηρίων της χώρας σε υλικοτεχνικές υποδομές αλλά και προσωπικό.
Σκέφτηκα, λοιπόν, να ξεκινήσω από τα πλεονεκτήματα του εν λόγω νομοσχεδίου και κατέληξα ότι :
.- Η θέσπιση του νομοθετικού πλαισίου για την ηλεκτρονική κατάθεση και επίδοση των δικογράφων έρχεται να αποσυμφορήσει τις γραμματείες των μεγαλύτερων δικαστηρίων της χώρας. Ο γράφων έχει την τύχη να ζει και να εργάζεται στην επαρχία, όπου η επίσκεψη στα δικαστήρια, με σκοπό την κατάθεση ενός δικογράφου είναι εύκολη υπόθεση, δεν πρόκειται, όμως, να λησμονήσει το σκηνικό έμπροσθεν της Γραμματείας του Πρωτοδικείου Αθηνών, όπου εν ώρα 09:15, περίπου 15 συνάδελφοι ανέμεναν υπομονετικά, πότε θα άνοιγε η γραμματεία, ώστε να υποβάλουν τα δικόγραφά τους. Αν, μάλιστα, ληφθεί υπόψη ότι οι περισσότεροι από αυτούς θα επέστρεφαν αμέσως μετά την κατάθεση των δικογράφων στα γραφεία τους, υπόθεση, που θα κρατούσε ίσως και 40 λεπτά, τότε αντιλαμβάνεται κανείς πόση χαμένη με το υπάρχον σύστημα ώρα θα γλυτώσουν οι συνάδελφοι των Αθηνών. Φυσικά, και η ηλεκτρονική επίδοση των δικογράφων θα βοηθήσει, ώστε οι δικαστικοί επιμελητές των μεγάλων αστικών κέντρων ή εκείνοι, των οποίων η αρμοδιότητα καλύπτει τεράστιες περιοχές να μπορούν να προβαίνουν στις απαραίτητες επιδόσεις χωρίς να χρειάζεται να διανύσουν τις τεράστιες αποστάσεις, που τώρα διανύουν.
.- Η επαναφορά του τεκμηρίου ομολογίας, όταν ο ένας διάδικος δεν παρίσταται ενώπιον του δικάζοντος δικαστηρίου θα αποσυμφορήσει τα δικαστήρια από μεγάλο φόρτο υποθέσεων, οι οποίες θα επιλύονται εξωδικαστικά. Βέβαια, πρόκειται για ένα μέτρο, η επιτυχία του οποίου επαφίεται στη διάθεση των διαδίκων αλλά και στην πειστικότητα των δικηγόρων, καθόσον θεωρώ ότι ο καλός δικηγόρος είναι εκείνος, πρωτίστως, ο οποίος ενεργεί, ώστε να αποφεύγεται η χρονοβόρος διαδικασία ενώπιον των δικαστηρίων, όποτε, βέβαια, αυτό είναι δυνατό, αλλά και επιτυγχάνει, ώστε να ικανοποιείται το δικαίωμα του εντολέως του με το μικρότερο δυνατό κόστος.
.- Η βελτίωση των διατάξεων, που αφορούν το διορισμό αντικλήτων σαφώς και θα διευκολύνει την επίδοση δικογράφων και παντός διαδικαστικού εγγράφου στις περιπτώσεις, κατά τις οποίες είναι αδύνατη η ανεύρεση του διαδίκου.
.- Η σημαντικότερη για μένα καινοτομία του νέου αυτού νομοσχεδίου είναι οι αλλαγές, που θα επιφέρει στο καθεστώς των πλειστηριασμών, ώστε να παταχθεί το φαινόμενο των συνηθισμένων υπερθεματιστών (των κοινώς λεγόμενων «κορακιών»), που λυμαίνονται τους πλειστηριασμούς. Προβλέπεται, συγκεκριμένα, η κατάθεση προσφορών για το πλειστηριαζόμενο κινητό ή ακίνητο, οι οποίοι θα κατατίθενται σε κλειστό φάκελλο στο γραφείο του υπαλλήλου του πλειστηριασμού, ήτοι του συμβολαιογράφου, που έχει οριστεί για το σκοπό αυτό.
.-Τέλος, η καθιέρωση του μηνός Αυγούστου ως μηνός διακοπών των δικηγόρων και η, εντεύθεν, μη συμπλήρωση των προθεσμιών εντός αυτού του μηνός σαφώς και διευκολύνει τη μεγάλη μάζα των δικηγόρων, οι οποίοι με το υπάρχον καθεστώς αναγκάζονται να διακόπτουν τις διακοπές του, προκειμένου να μη χαθεί κάποια προθεσμία για την κατάθεση ενός δικογράφου.
Και πάμε, τώρα, στα σημεία εκείνα, τα οποία θεωρώ μειονεκτήματα του εν λόγω νομοσχεδίου.
.- Η μεταφορά υποθέσεων από το Πρωτοδικείο στο Ειρηνοδικείο ελάχιστα πιστεύω ότι θα προσφέρει στην επιτάχυνση της διαδικασίας ενώπιον των πολιτικών δικαστηρίων. Και τούτο, διότι μπορεί να ελαφρύνουν λίγο τα Πρωτοδικεία της χώρας αλλά θα «γονατίσουν» τα Ειρηνοδικεία, τα οποία θα καλούνται να δικάσουν, πλέον, περισσότερες υποθέσεις, αφού το ποσό της αρμοδιότητός τους θα αυξηθεί από τα 12.000 ευρώ στα 18.000 ευρώ και η μεταφορά αρμοδιοτήτων της Εκουσίας Δικαιοδοσίας στα Ειρηνοδικεία απλά θα επιτείνει αυτό το φόρτωμα. Αν, μάλιστα, ληφθεί υπόψη ότι εδώ και 7, περίπου, χρόνια δεν έχει προκηρυχθεί διαγωνισμός για την πρόσληψη Ειρηνοδικών, ενώ από τότε έχουν ήδη συνταξιοδοτηθεί αρκετοί Ειρηνοδίκες.
.- Με την απαγόρευση ικανοποιήσεως δικαιώματος μέσω των αποφάσεων των ασφαλιστικών μέτρων ο νομοθέτης φαίνεται να υιοθετεί την περιβόητη εγκύκλιο του συνταξιοδοτηθέντος, πλέον, Προέδρου του Αρείου Πάγου, κ. Κεδίκογλου, ο οποίος με τον τρόπο αυτό θέλησε να εμποδίσει εργαζομένους, οι οποίοι προσέφευγαν στα Πρωτοδικεία της χώρας με τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων, ώστε να μπλοκάρουν τις παράνομες απολύσεις τους, από το να ικανοποιηθεί, έστω προσωρινά, το δικαίωμά τους να θεωρηθούν εργαζόμενοι της επιχειρήσεως, από την οποία απολύθηκαν παρανόμως και καταχρηστικώς. Με την νομοθετική κατοχύρωση της απαγόρευσης ικανοποιήσεως ενός δικαιώματος μέσω των αποφάσεων των ασφαλιστικών μέτρων οι εργαζόμενοι χάνουν το δικαίωμά τους να προσβάλουν την απόλυσή τους ως παράνομη με τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων και καλούνται να υπομείνουν τη χρονοβόρο διαδικασία της διαδικασίας των εργατικών διαφορών, όπου η στρεψοδικία του αντιδίκου μέρους αλλά και η δυνατότητά του να ασκήσει παν πρόσφορο ένδικο μέσο ή βοήθημα θα συντελέσει, ώστε η ικανοποίηση του δικαιώματος του εργαζομένου να αργήσει χαρακτηριστικά. ΚΑι εύλογα αναρωτιέται κανείς για ποια απονομή δικαιοσύνης θα μιλάμε, όταν αυτή θα παρέχεται μετά από τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα.
.- Η προχειρότητα του Έλληνα νομοθέτη φαίνεται και από τη διάταξη, με την οποία θα ρυθμιστεί με την έκδοση προεδρικού διατάγματος η ηλεκτρονική κατάθεση και επίδοση των δικογράφων. Για πολλοστή φορά ο νομοθέτης αφήνει την εκτελεστική εξουσία να αποφασίσει πότε (και αν, θα προσέθετα) θα εκδοθεί ένα κρίσιμο για τη λειτουργία ενός νέου μέτρου προεδρικό διάταγμα και ουσιαστικά καθιστά ανενεργή αυτή τη νέα ρύθμιση. Και η εμπειρία από πρόσφατες περιπτώσεις π.χ. το προεδρικό διάταγμα, με το οποίο θα νομιμοποιηθεί η τοποθέτηση φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων στις ταράτσες και τις προσόψεις κτιρίων και το οποίο ακόμα αναμένουμε, όταν η Ε.Ε. φωνάζει ότι τα περισσότερα κτίρια στη χώρα μας είναι υπερβολικά ενεργοβόρα, δείχνει την τάση της εκάστοτε κυβέρνησης να εξαγγείλει μέτρα χωρίς παράλληλα να μεριμνά για τον τρόπο εφαρμογής τους.
Συμπερασματικά, δεν επιθυμώ να εμφανιστώ απαισιόδοξος για το νομοσχέδιο αυτό. Κάποιες ρυθμίσεις του είναι σημαντικές αλλά για πολλοστή φορά συντάσσει ο νομοθέτης νομοσχέδια τη στιγμή, που οι υπάρχουσες υποδομές των δικαστηρίων μας (τεχνικές εγκαταστάσεις, προσωπικό χωρίς γνώση Η/Υ, ελάχιστοι δικαστές σε μικρά Πρωτοδικεία κ.λπ.) καθιστούν τα οποία νομοσχέδια ανεφάρμοστα στην πράξη. Δεν περιμένω, βέβαια, να αντιμετωπιστούν οι υλικοτεχνικές ελλείψεις και οι ελλείψεις δικαστικών λειτουργών, χωρίς να παραβλέπουμε την ανεπαρκή κατάρτιση πολλών εξ αυτών, με νομοθετικές ρυθμίσεις αλλά στην περίπτωση αυτή θα μου επιτρέψετε να βλέπω με έντονο σκεπτικισμό την προσπάθεια του κ. Υπουργού να επιτύχει την επιτάχυνση της διαδικασίας ενώπιον των πολιτικών δικαστηρίων.

Πέμπτη 17 Απριλίου 2008

Η παρεξηγημένη αντιπαράθεση

Δεν κρύβω ότι είμαι πρωτάρης στο Διαδίκτυο. Φαίνεται, άλλωστε, και από τον τρόπο, με τον οποίο επιμελούμαι του ιστολογίου μου αλλά υπόσχομαι ότι θα το διορθώσω με τον καιρό.
Ένα πράγμα, το οποίο με έχει χαροποιήσει ιδιαίτερα, είναι η ευρυμάθεια πολλών προσώπων, που είτε διατηρούν δικό τους ιστολόγιο είτε σχολιάζουν τα άρθρα άλλων ιστολόγων, σε κόσμιο, πάντα, ύφος. Θεωρώ ότι πολλοί ιστολόγοι θα μπορούσαν να διαπρέψουν ως σχολιαστές, δημοσιογράφοι σε πολιτιστικά, κυρίως, θέματα, συγγραφείς και σε πολλούς άλλους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας. Πολλοί εξ αυτών ήδη διαπρέπουν και ως λογοτέχνες και δημοσιογράφοι άλλοι δε θα μπορούσαν χαλαρά να έχουν επιτυχία σε κάποιο από τους τομείς αυτούς.
Αν κάτι μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση αυτό τον καιρό, αυτό είναι η κρίση κάποιου ιστολόγου να με χαρακτηρίσει ως πρόσωπο, που του επετέθην. Για να μην παρεξηγηθώ, γνωστός ιστολόγος, σχολίαζε το Μακρυγιάννη και παρέθετε μια σειρά από επιχειρήματα, σύμφωνα με τα οποία ο Μακρυγιάννης ήταν θρησκόληπτος, ξενόφοβος και άλλα αρνητικά. Χωρίς να επιθυμώ να του επιτεθώ, κάτι, που φαίνεται ότι είναι σύνηθες σε όσους διαφωνούν με μια αιρετική άποψη στη χώρα μας, του εξέφρασα τη διαφωνία μου με κόσμιο τρόπο, για να παραδεχθώ μετά από την ανταλλαγή απόψεων ότι δεν μπορούσα πλέον να προβάλω κάποιο αντεπιχείρημα στους ισχυρισμούς του. Ο ιστολόγος τότε είπε ότι είμαι ο πρώτος απ' όσους του έχουν επιτεθεί, που είμαι αληθινός κύριος.
Κατ' αρχάς, σέβομαι την αντίθετη άποψη όσο και αν διαφωνώ με αυτή. Σίγουρα δεν μπορώ να συμφωνώ με τους πάντες, ιδίως με όσους προβάλλουν την άποψή τους ως θέσφατο. Ο συγκεκριμένος ιστολόγος δεν ανήκει, ευτυχώς, σε αυτή την κατηγορία. Μπορεί το ύφος του συχνά να είναι αρκετά κατηγορηματικό αλλά φροντίζει, ώστε με μια σειρά από ισχυρά επιχειρήματα να θωρακίζει καταλλήλως και επαρκώς την άποψή του.
Όμως, φρονώ ότι οι αντιρρήσεις του οποιουδήποτε σε μια άποψη δεν συνιστούν επίθεση. Σαφώς και κάποιοι σχολιαστές θα επιτεθούν και, μάλιστα, άκομψα και συχνά οι ανώνυμοι σχολιαστές είναι εκείνοι, που υβρίζουν ασύστολα τον εκάστοτε ιστολόγο. Όμως, κάθε διαφωνία δεν είναι απαραίτητα και επίθεση. Μια κομψή αντιπαράθεση ίσως ! Μια ανταλλαγή απόψεων σίγουρα! Αλλά επίθεση;
Δεν γνωρίζω, αν η σχετική κρίση του ιστολόγου αυτού είναι αποτέλεσμα επιθέσεων, που έχει δεχθεί από άλλους σχολιαστές. Η αλήθεια είναι ότι αρκετοί απ' όσους σχολιάζουν τα λεγόμενά του διαφωνούν μαζί του αλλά απαντούν στα επιχειρήματά του με αντεπιχειρήματα και χωρίς ακρότητες. Αληθεύει, ακόμα, ότι πολλοί ιστολόγοι, όπως και πολλοί συνέλληνες, όταν προβάλλουν τις απόψεις τους θεωρούν ότι διώκονται απ' όσους διαφωνούν μαζί τους. Ισως διότι πιστεύουν ότι κατέχουν την απόλυτη αλήθεια και δεν είναι δυνατό κάποιος, που διαφωνεί μαζί τους, να μην είναι αντίπαλός τους. Κάτι σαν τη ρήση του νυν Προέδρου των Η.Π.Α. "όσοι δεν είναι μαζί μας, είναι εχθροί μας"! Μπορεί να μην αντέχουν την αντίθετη άποψη. Δεν είναι και λίγα τα ιστολόγια εκείνα, όπου η δυνατότητα ανάρτησης σχολίων από τρίτους έχει αφαιρεθεί. Και σε πολλές περιπτώσεις, οι ιστολόγοι αυτοί, αν μπορεί κανείς να μιλήσει για ιστολόγιο, όταν δεν υπάρχει η δυνατότητα σχολιασμού των απόψεων του ιστολόγου, είναι ακριβώς εκείνοι, οι οποίοι παρουσιάζουν εαυτούς ως φορείς της απόλυτης αλήθειας. Και όταν κάποιος αμφισβητεί τα λεγόμενά τους, θεωρούν ότι τους επιτίθενται. Ίσως πάλι απλά πάσχουν από σύνδρομο καταδίωξης.
Φυσικά, ο ιστολόγος, που μου ενέπνευσε το παρόν κείμενο, δεν εντάσσεται σε αυτή την ομάδα. Απεναντίας, είναι πολύ ευγενικός και καταρτισμένος συνομιλητής, ο οποίος δεν διστάζει να αποδεχθεί και απόψεις, που δεν ταυτίζονται με τις δικές του. Αποτελεί, όμως, αυτός και οι όμοιοί του την πλειοψηφία στο Διαδίκτυο; Προς το παρόν ναι, κυρίως σε ό,τι αφορά την ανεκτικότητα στις αντίθετες απόψεις και τη δυνατότητα σχολιασμού των απόψεών τους. Όσο, όμως, τα ιστολόγια, όπου η δυνατότητα σχολιασμού έχει αφαιρεθεί θα αυξάνονται (και δεν δικαιολογώ το λόγο αφαίρεσης αυτής της δυνατότητας, όταν υπάρχει ο τρόπος ελέγχου των σχολίων), τόσο φοβούμαι ότι θα κυριαρχήσουν τα ιστολόγια, όπου ο κάθε δημιουργός θα μονολογεί μπροστά στους επισκέπτες του(μπορεί και να τους θεωρεί ποίμνιο, ανάλογα με την τάση του), οι οποίοι, είτε συμφωνούν είτε διαφωνούν με τις απόψεις του, δεν θα μπορούν να τον κρίνουν με κάποιο σχόλιό τους. Ακριβώς, δηλαδή, αυτό, που γίνεται με τα συμβατικά μέσα ενημέρωσης, όπως οι εφημερίδες και τα περιοδικά, για το οποίο διαμαρτυρόμαστε έντονα.

Προσοχή στις δηλώσεις!

Έχει υπόψη του ο κ. Ντέμης Νικολαΐδης, πρόεδρος της Π.Α.Ε. Α.Ε.Κ., ότι πρέπει να προσέχει τις δηλώσεις των παικτών της ομάδος του; Τη δήλωση του Νίκου Λυμπερόπουλου, για παράδειγμα, ότι η Α.Ε.Κ. είναι η πραγματική πρωταθλήτρια της Σούπερ Λίγκας της περιόδου 2007-2008; Διότι, αν κάτι δεν πάει καλά την ερχόμενη Κυριακή, ήτοι αν κερδίσει ο Ολυμπιακός και βγει υπέρ του η απόφαση του CAS (η χειρότερη περίπτωση για την Α.Ε.Κ.), η Α.Ε.Κ. θα βγει δεύτερη στη βαθμολογία. Αλλά αφού θα είναι η πραγματική πρωταθλήτρια, κατά τη δήλωση του Νίκου Λυμπερόπουλου, δεν υπάρχει ο κίνδυνος να αξιώσουν οι παίκτες της πριμ για την κατάκτηση του πρωταθλήματος;;;;
Σκέφτηκα τα παραπάνω από τη μοναδική ατάκα απ' όσες εξεστόμισε ο Μπόζινταρ Μάλκοβιτς κατά την παραμονή του στον Παναθηναϊκό, που μου έμεινε. Ήταν τότε, μετά τον τελικό της Ευρωλίγκας το 1996, όταν ο Αΐτο Γκαρθία Ρενέσες, προπονητής της ηττημένης Μπαρτσελόνα, προφανώς αγανακτισμένος, επειδή το κόψιμο του Βράνκοβιτς στο Μοντέρο θεωρήθηκε κανονικό, ενώ δεν ήταν, με αποτέλεσμα ο Παναθηναϊκός να κατακτήσει το πρώτο του ευρωπαϊκό τρόπαιο, δήλωσε στην αίθουσα τύπου ότι οι πραγματικοί πρωταθλητές είναι οι παίκτες της Μπαρτσελόνα. Και η απάντηση ήλθε από τον αλαζόνα αλλά πανέξυπνο και ετοιμόλογο κ. Μάλκοβιτς: "Αφού είστε οι πρωταθλητές Ευρώπης, γιατί δεν αξιώνετε από τη διοίκηση της Μπαρτσελόνα πριμ για την κατάκτηση της Ευρωλίγκας;"

Τετάρτη 16 Απριλίου 2008

Δικαστική απόφαση με ελαττώματα

Είδαμε, λοιπόν, εν έτει 2008 να εκδίδεται μια απόφαση, με την οποία νομιμοποιείται, έστω προσωρινά, η απόσυρση ενός βιβλίου από τις σχολικές βιβλιοθήκες. Δικαστής ο Πρόεδρος Πρωτοδικών κ. Γαβαλάς και αιτών την απόσυρση του σχολικού βιβλίου ο κ. Πλεύρης, γνωστός για τις ακροδεξιές απόψεις του. Θύμα, το βιβλίο της κας. Έρσης Σωτηροπούλου "ΖΙΓΚ ΖΑΓΚ ΣΤΙΣ ΝΕΡΑΝΤΖΙΕΣ", το οποίο έκρινε ο ανωτέρω δικαστής ότι έχει περιεχόμενο πορνογραφικό και, ως εκ τούτο, ακατάλληλο για παιδικές ψυχές.
Δεν θα σταθώ στην αυστηρή θέση του κ .Προέδρου. Η συντηρητικότητα των απόψεών του δεν είναι κάτι σπάνιο στο δικαστικό χώρο. Απλά, οι περιπτώσεις δικαστών, που καλούνται να κρίνουν, αν συντρέχουν προϋποθέσεις, ώστε να αποσυρθεί κάποιο βιβλίο από την κυκλοφορία ή από κάποια βιβλιοθήκη σπανίζουν. Ίσως έχει να κάνει και με το γεγονός ότι ελάχιστοι, πλέον, αποπειρώνται να εγείρουν οποιοδήποτε δικόγραφο, προκειμένου να ζητήσουν την απόσυρση, προσωρινή ή οριστική, ενός βιβλίου.
Αν κάτι με ενόχλησε, αυτό είναι η κατάφωρα παράνομη ενέργεια του κ. Δικαστού. Κατ' αρχάς, αρμόδιος για την απόσυρση ενός βιβλίου ή εντύπου, είναι ο κατά τόπο αρμόδιος Εισαγγελέας Πρωτοδικών, σύμφωνα με όσα ορίζει το άρθρο 14 παρ. 3 του Συντάγματός μας. Εκεί απαριθμούνται περιοριστικά οι περιπτώσεις, κατά τις οποίες δύναται ο κ. Εισαγγελέας να προβεί στην κατάσχεση ενός εντύπου. Εδώ περιλαμβάνεται και η περίπτωση του άσεμνου δημοσιεύματος, όπως και αν ορίζεται αυτό στην εποχή μας. Άρα, ο κ. Γαβαλάς ήταν κατ' αρχάς αναρμόδιος να διατάξει την προσωρινή, έστω, απόσυρση του εν λόγω βιβλίου.
Περαιτέρω, με απασχολεί το γεγονός ότι η αίτηση του κ. Πλεύρη έγινε δεκτή. Και τούτο, διότι αναρωτιέμαι τί έννομο συμφέρον επικαλέστηκε ο κ. Πλεύρης, προκειμένου να στηρίξει την αίτησή του περί απόσυρσης του επίμαχου βιβλίου. Θα μπορούσε να επικαλεστεί έννομο συμφέρον, αν είχε, για παράδειγμα, ανήλικα τέκνα, τα οποία φοιτούσαν σε σχολείο, του οποίου η βιβλιοθήκη περιείχε το ανωτέρω βιβλίο ή ήταν ο ίδιος εκπαιδευτικός και τον απασχολούσε η επαφή των μαθητών του με τέτοια βιβλία. Μόνο που ο κ. Πλεύρης, απ' όσο γνωρίζω, έχει τέκνα μεγάλα σε ηλικία, ήτοι τέκνα, που έχουν ξεμπερδέψει με τις σχολικές υποχρεώσεις τους. Όσο για τον ίδιο τον κ. Πλεύρη, προφανώς θα ήθελε να διαδραματίσει ένα σημαντικό ρόλο στην εν γένει διαπαιδαγώγηση των ελληνόπαιδων, πλην, όμως, μάλλον θα πρέπει να είμαστε ευτυχείς, που κάτι τέτοιο δεν προβλέπεται.
Γεννάται, λοιπόν, το ερώτημα πώς έγινε δεκτή μια τέτοια αίτηση από πρόσωπο, που δε νομιμοποιούνταν στην έγερσή της. Η ύπαρξη εννόμου συμφέροντος ελέγχεται, κατά τα οριζόμενα στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, αυτεπαγγέλτως από το δικαστή, ήτοι χωρίς να ζητηθεί από τον αντίδικο με την προβολή ενστάσεως ή καθ' οιονδήποτε άλλο τρόπο. Συνεπώς, ο δικάσας Πρόεδρος κ. Γαβαλάς παρέβη μια γενική αρχή της πολιτικής δικονομίας μας δεχόμενος μια αίτηση, η οποία ηγέρθη χωρίς να υφίσταται έννομο συμφέρον του αιτούντος.
Και περνάμε, τώρα, στο αντίδικο Ελληνικό Δημόσιο. Από την επαγγελματική μου εμπειρία έχω συνειδητοποιήσει ότι πολλοί από τους παρέδρους του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους ή τους εμμίσθους δικηγόρους των Οργανισμών του Ελληνικού Δημοσίου, που έχουν την ευχέρεια να καταβάλουν παγία αντιμισθία σε συναδέλφους, ώστε αυτοί να τους εκπροσωπούν ανά πάσα στιγμή, δεν διαθέτουν την απαιτούμενη πείρα και κατάρτιση, ώστε να υποστηρίξουν αποτελεσματικά τα συμφέροντα του Ελληνικού Δημοσίου. Θα ήταν χρήσιμο, αν τηρούνταν πρακτικά στις δίκες της διαδικασίας των ασφαλιστικών μέτρων, να διαπιστώναμε, αν προέβαλε ο νομικός παραστάτης του Ελληνικού Δημοσίου την έλλειψη εννόμου συμφέροντος του αιτούντος κ. Πλεύρη. Διότι πολύ φοβούμαι και μακάρι να βγω ψεύτης ότι κάτι τέτοιο δεν συνέβη.
Συμπερασματικά, η πρόθεση του κ. Πλεύρη να αποσυρθεί ένα βιβλίο με, δήθεν, άσεμνο περιεχόμενο, είχε αίσιο αποτέλεσμα όχι τόσο διότι είμαστε ένα κράτος, του οποίου οι λειτουργοί διακατέχονται από ναζιστικές αντιλήψεις (διότι και αυτό το έχω ακούσει από υπερασπιστές των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων στην Ελλάδα) όσο διότι κάποιοι δικαστές δεν γνωρίζουν το Νόμο. Και δεν είναι ανάγκη οι δικαστές, τύπου κ. Γαβαλά, να είναι οπαδοί και υμνητές του ναζισμού, για να εκδώσουν μια τέτοια απόφαση. Αρκεί απλά να μην έχουν επαρκή νομική κατάρτιση.

Τρίτη 15 Απριλίου 2008

Αμετροέπεια, αγάπη μου!

Προσωπικά θαυμάζω του ανθρώπους, που διακρίνονται για την πολυμάθειά τους. Θεωρώ ότι κοντά τους μπορεία να μάθεις ένα σωρό πράγματα. Από μια συζήτηση μαζί τους βγαίνεις συχνότατα κερδισμένος, ενώ μπορούν να είναι περιζήτητοι συνομιλητές σε παρέες, που ψάχνουν ένα άλλο τρόπο να γεμίσουν τις ώρες τους πέρα από την τηλεόραση, τα μπουζούκια και το κλάμπινγκ.
Τί γίνεται, όμως, όταν ο πολυμαθής κύριος ή κυρία δεν μπορεί να κρατήσει το στόμα του κλειστό; Είναι δυνατό ένα στόμα, όταν μιλάει συνέχεια, να λέει πάντα ορθά πράγματα; Μάλλον όχι! Σε αυτές τις περιπτώσεις,είναι αδύνατο να κρατηθεί κανείς στα όρια της λογικής κατά την ομιλία του. Και τούτο, διότι κάποια στιγμή θα παρασυρθεί και θα εκστομίσει κάποια ανοησία από εκείνες, που δεν δικαιολογείται να εκστομίζει ένας μορφωμένος άνθρωπος.
Κάπου σε αυτή την κατηγορία εντάσσεται και η κυρία Λιάνα Κανέλλη. Δημοσιογράφος, εκδότρια, βουλευτής του Κ.Κ.Ε. και μαχητική ομιλήτρια, περιζήτητη από τα Μ.Μ.Ε., τα οποία εξαίρουν την ευρυμάθεια και τη μαχητικότητά της, συγκεταλέγεται στους ανθρώπους εκείνους, οι οποίοι τα τελευταία χρόνια έχουν δώσει δείγματα ότι κατέχουν πολλά, πλην, όμως, δεν μπορούν να συγκρατήσουν το λόγο τους αλλά και την επιθυμία τους να δηλώσουν ό,τι σκέφτονται τη στιγμή, που τους δίνουν το λόγο. Σε αυτή την κατηγορία εντάσσεται και ο κ. Μίκης Θεοδωράκης, του οποίου οι δηλώσεις ενθουσιασμού αρχικά για το μακαριστό πια Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Χριστόδουλο συνοδεύτηκαν και από το απαράδεκτο "όποιος μιλάει για τον Αρχιεπίσκοπο θα πρέπει πρώτα να πλένει το στόμα του" αλλά ανήκε και ο ίδιος ο άρτι αποδημήσας Αρχιεπίσκοπος.
Η κυρία Κανέλλη, λοιπόν, δήλωσε στις αρχές Απριλίου του 2008 στην εκπομπή του κ. Γιώργου Παπαδάκη "Καλημέρα Ελλάδα" ότι η ανακάλυψη του βιάγκρα οφείλεται ούτε λίγο ούτε πολύ σε σχέδια του διεθνούς καπιταλισμού, προκειμένου να έχουμε καλή ερωτική απόδοση ακόμα και σε προχωρημένη ηλικία, πράγμα, το οποίο θα αποτελεί απόδειξη ότι μπορούμε να αποδώσουμε εξίσου καλά και στην εργασία μας.
Δεν γνωρίζω τις αντιδράσεις του κ. Παπαδάκη, όταν άκουσε το απίθανο αυτό εφεύρημα της κυρίας Κανέλλη. Σίγουρα, όμως, κάποιοι από τους τηλεθεατές του θα κούνησαν με νόημα το κεφάλι τους μπροστά στο νέο "μαργαριτάρι" της κυρίας Κανέλλη.
Όσοι, όμως, γνωρίζουν την κυρία Κανέλλη δεν θα απόρησαν. Πρόκειται, άλλωστε, για το ίδιο πρόσωπο, το οποίο με περισσή ευκολία μετετράπη εν μια νυκτί σε ένθερμη κομμουνίστρια με την ιδιαιτερότητα είναι ταυτόχρονα και πιστή χριστιανή, ίδρυσε ένα περιοδικό (τη "ΝΕΜΕΣΗ"), από το οποίο δε δίστασε να προβάλλει εν έτει 1997 τη δήλωση Κίσσινγκερ για τον ελληνικό λαό, επικαλούμενη τη δημοσίευση αυτής σε τουρκική εφημερίδα, χωρίς, όμως, να μπορέσει να ανεύρει το τεύχος εκείνο, στο οποίο είχε δημοσιευθεί η εν λόγω δήλωση, η οποία χρόνια τώρα έχει αποδειχθεί ότι ήταν πλαστή, κατηγορήθηκε για οφειλές της εταιρείας, που εκδίδει το εν λόγω περιοδικό, ειρωνεύτηκε τους μοναχούς της Μυανμάρ, που όρθωσαν το ανάστημά τους μπροστά στο αυταρχικό καθεστώς, που κυβερνάει τη χώρα τους, και πλήρωσαν με τη ζωή τους τη στάση τους αυτή, κάνοντας πολλούς να αναλογιστούς ποια θα ήταν η στάση της, αν η χούντα της Μυανμάρ ήταν τοποθετημένη από τις Η.Π.Α., και δεν αφήνει κανένα συνομιλητή της να αρθρώσει κουβέντα σε όποια εκπομπή και αν έχει κληθεί.
Δεν εκπλήσσομαι, λοιπόν, για το νέο ατόπημα της κυρίας Κανέλλη. Σαφώς και της αναγνωρίζω το δικαίωμα να λέει ό,τι επιθυμεί και λέει πολλά, που είναι σωστά. Όμως, δεν μπορώ να αναγνωρίσω στο πρόσωπό της έναν άνθρωπο πραγματικά μορφωμένο, καθόσον ο πραγματικά μορφωμένος άνθρωπος αποδέχεται το δικαίωμα του άλλου να προβάλλει και τη δική του άποψη, δεν διακόπτει ειρωνευόμενος, δεν απειλεί (θυμηθείτε τις απειλές της προς τον τέως Υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών των κυβερνήσεων του ΠΑ.ΣΟ.Κ. κύριο Γιάννο Παπαντωνίου), δεν τρέχει, όπου κραδαίνουν μικρόφωνα και, κυρίως, προσέχει τι λέει. Και είναι κρίμα, γιατί και το θάρρος της άποψής της έχει και γνώσεις, επίσης, έχει.

Δευτέρα 14 Απριλίου 2008

Λογοκρισία με δικαστική βούλα

Μάλιστα! Ο κ. Πλεύρης, γνωστός όχι για τις δικηγορικές του ικανότητες αλλά για το ρόλο τους ως σύμβουλος του γνωστού Υπουργού της χούντας Λαδά, για την ίδρυση της οργάνωσης "4η Αυγούστου", για το έκδοση του οκγωδέστατου πονήματός του με τίτλο "ΟΙ ΕΒΡΑΙΟΙ, ΟΛΗ Η ΑΛΗΘΕΙΑ", για το οποίο και καταδικάστηκε σε φυλάκιση 14 μηνών με 3ετή αναστολή, κατέθεσε αίτηση ασφαλιστικών μέτρων κατά του Ελληνικού Δημοσίου, με αίτημα την προσωρινή απόσυρση του βιβλίου της κας. Έρσης Σωτηροπούλου "ΖΙΓΚ-ΖΑΓΚ ΣΤΙΣ ΝΕΡΑΝΤΖΙΕΣ", με το αιτιολογικό ότι έχει περιεχόμενο χυδαίο και γεμάτο βωμολοχίες και , εκ του λόγου αυτού, είναι ακατάλληλο για παιδιά σχολικής ηλικίας. Η αίτηση αυτή εκδικάστηκε στις 1.8.2007 Ο Δικαστής του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, κ. Γαβαλάς, ο οποίος εξέδωσε τη σχετική απόφαση, έκανε δεκτή την αίτηση του και η σχετική απόφαση εξεδόθη στις 8.1.2008.
Το σκεπτικό της αποφάσεως προκαλεί ιδιαίτερο προβληματισμό. Διότι διατάσσει την προσωρινή απόσυρση του εν λόγω βιβλίου από τις σχολικές αίθουσες μέχρις ότου εκδικαστεί η αγωγή, που έχει καταθέσει ο κ. Πλεύρης ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών. 29, περίπου, αντίτυπα του βιβλίου αυτού, το οποίο, σημειωτέον, έχει βραβευτεί με το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας, υπάρχουν σε ελληνικά σχολεία. Περαιτέρω, ο κ. Γαβαλάς αναφέρει στην εκδοθείσα απόφαση ότι "Η απαγόρευση ενός ασέμνου βιβλίου δεν αποτελεί πράξη λογοκρισίας, όπως δεν είναι λογοκρισία η οποιαδήποτε απαγόρευση στα παιδιά να διαβάζουν βιβλία που τα ωθούν σε άσχημες συνήθειες και κακές πράξεις, όπως ναρκωτικά, κλοπές, πορνεία κ.λπ." ή «Το ότι το βιβλίο αυτό έλαβε κάποιο κρατικό βραβείο, αυτό δεν σημαίνει τίποτε, άλλωστε δεν έλαβε βραβείο παιδαγωγικής, αλλά κάποιο βραβείο που μάλλον δεν τιμά τα μέλη της επιτροπής αυτής. Η χυδαιότητα, η βωμολοχία και η πορνογραφία δεν πρέπει ποτέ να βραβεύεται και κυρίως να κοσμεί τις σχολικές βιβλιοθήκες».
Τι να υποθέσει κανείς διαβάζοντας τα παραπάνω; Προφανώς ότι όταν ένας δικαστής καλείται να κρίνει το περιεχόμενο ενός βιβλίου, γυρνάμε πολλά χρόνια πίσω (θυμηθείτε τις δικαστικές διώξεις, που υφίστατο κατά τα πρώτα χρόνια της Μεταπολίτευσης ο εκδότης του Ηλία Πετρόπουλου για το "Εγχειρίδιο του καλού κλέφτη"). Επίσης, ότι για πολλοστή φορά ένα πρόσωπο, του οποίου οι ακραίες πολιτικές απόψεις έχουν απασχολήσει την κοινή γνώμη, αποφασίζει να παραστήσει τον τιμητή των πάντων πολλώ δε μάλλον να ωθήσει ένα Δικαστήριο να αποφασίσει τι είναι καλό για τα παιδιά μας, ως εάν να μην είμαστε σε θέση να το αποφασίσουμε χωρίς τη συνδρομή των δικαστών.
Ανυπομονώ να δω τί θα συμβεί, όταν η απόφαση αυτή εκτελεστεί. Για τους μη επαΐοντες, οι αποφάσεις, που εκδίδονται επί αποφάσεων ασφαλιστικών μέτρων, όπως αυτή, που ήγειρε ο κ. Πλεύρης, περιλαμβάνουν στο διατακτικό τους διατάξεις, με τις οποίες απειλούνται ποινές σε βάρος όσων δεν συμμορφώνονται με το περιεχόμενό τους, συνήθως χρηματικές. Θα επιβληθεί χρηματική ποινή σε βάρος του Ελληνικού Δημοσίου, αν δεν αποσύρει από τα σχολεία το παραπάνω βιβλίο; Διότι η αγωγή του κ. Πλεύρη για την οριστική απόσυρση του βιβλίου θα εκδικαστεί μετά από 1,5 χρόνο, τουλάχιστον, καθόσον ο χρόνος συζήτησης των υποθέσεως στο Πρωτοδικείο Αθηνών είναι αποκαρδιωτικά μακρυνός. Θα διανοηθεί το Υπουργείο Παιδείας να αποσύρει το εν λόγω βιβλίο;
Προσωπικά δεν πιστεύω ότι ο κ. Πλεύρης θα τολμήσει να εκτελέσει την απόφαση αυτή. Απλούστατα, η κατάθεση και συζήτηση της εν λόγω αιτήσεως αποσκοπεί στην επίδειξη δύναμης του πρώην επίδοξου πολιτικού, του οποίου τις συμβουλές φαίνεται ότι ακολουθεί ευλαβώς ο υιός του, βουλευτής με το ΛΑ.Ο.Σ. Δύναμης, που εκφράζει το πιο συντηρητικό, φοβικό, οπισθοδρομικό και με χαμηλότατο μορφωτικό επίπεδο κοινό της χώρας μας. Είναι η δύναμη εκείνη, η οποία ξυπνά τα πνευματικά υστερούντα στρώματα της χώρας μας, τα ίδια, που αντιδρούσαν μέσω των μεσημεριανών εκπομπών, όταν ο φιλόλογος κάποιου σχολείου των Αθηνών δίδασκε στους μαθητές του αποσπάσματα από το "Η ΑΓΑΠΗ ΑΡΓΗΣΕ ΜΙΑ ΜΕΡΑ", μυθιστόρημα της Λιλής Ζωγράφου, και ζητούσαν την παραπομπή της κας. Ζωγράφου στη Δικαιοσύνη, επειδή το εν λόγω βιβλίο περιέχει σκηνές σεξουαλικής βίας. Μόνο που η κυρία Ζωγράφου έχει αποβιώσει εδώ και αρκετά χρόνια και στόχος της ήταν να δέιξει την καταπίεση και τη σεξουαλική βία, που υφίσταντο οι γυναίκες στην εποχή της αλλά οι παρουσιάστριες των εκπομπών αυτών και η παρέα τους δεν το γνώριζαν. Εδώ δεν γνώριζαν καλά-καλά το περιεχόμενο του βιβλίου αυτού (φανταστείτε να μην είχε μεταφερθεί στην τηλεόραση), θα κολλούσαν στο γεγονός ότι η συγγραφέας είχε αποδημήσει προ πολλού; Μην απορήσετε, λοιπόν, αν δείτε στις μεσημεριανές εκπομπές να ζητούν την οριστική απόσυρση του βιβλίου της κυρίας Σωτηροπούλου από τα σχολεία μας.
Τέλος, εδώ είναι η ευκαιρία να κτυπήσει κανείς τον κ. Πλεύρη υπενθυμίζοντάς του την πρόσφατη δικαστική περιπέτειά του για το παραπάνω βιβλίο του. Όχι, δεν προτρέπω να τον πλακώσουμε στο ξύλο, άλλωστε απεχθάνομαι τη βία σε όλες τις μορφές της και πραγματικά αναγνωρίζω ακόμα και σε ακραίους, όπως ο κ. Πλεύρης, να εκφράζει ελεύθερα την άποψή του. Απλά, ενθυμούμαι ότι ο κ. Πλεύρης, ερωτώμενος για την καταδίκη του από το Τριμελές Εφετείο Πλημμελημάτων, απάντησε ότι ευχαριστεί πολύ το Κεντρικό Ισραηλητικό Συμβούλιο για τη μήνυση, που άσκησε σε βάρος του, διότι έτσι το βιβλίο του θα κάνει πολλές, ακόμα, εκδόσεις. Όποιος θυμάται αυτή τη φράση του κ. Πλεύρη, ας το ρωτήσει πόσες, άραγε, εκδόσεις, θα κάνει το βιβλίο της κυρίας Σωτηροπούλου, τώρα, που θα το μάθουν περισσότεροι. Και γι' αυτό ας είναι καλά ο κ. Πλεύρης και οι μεσημεριανές κουτσομπολίστικες εκπομπές!

Περί Καραγάτση(2)

Στις 4 και 5 Απριλίου έλαβε χώρα, υπό την αιγίδα του Μουσείου Μπενάκη, ένα συνέδριο με αφορμή τη συμπλήρωση 100 ετών από τη γέννηση του Δημητρίου Ροδόπουλου, λογοτέχνη, ο οποίος έμεινε στην ιστορία με το ψευδώνυμο Μ. Καραγάτσης. Ήταν η καλύτερη δυνατή στιγμή για να λάβει χώρα το συνέδριο αυτό, διότι, πέρα από την επέτειο αυτή, οι πωλήσεις των βιβλίων του ανωτέρω συγγραφέα εξακολουθούν να επανεκδίδονται, άρα και να διαβάζονται από το αναγνωστικό κοινό της χώρας μας, το Ε.ΚΕ.ΒΙ. εγκαινίασε σειρά εκδηλώσεων για την προβολή του έργου του, ενώ είδαμε τη μεταφορά δύο εκ των σπουδαιότερων έργων του, ήτοι του "ΓΙΟΥΓΚΕΡΜΑΝ"και του "ΔΕΚΑ" στην τηλεόραση. Η αλήθεια είναι ότι προ 30ετίας ο "ΓΙΟΥΓΚΕΡΜΑΝ" ειχε μεταφερθεί για πρώτη φορά στην ελληνική τηλεόραση με σημαντική επιτυχία, ενώ η τωρινή προσπάθεια δεν είχε αίσιο τέλος. Ας είναι, άποψή μου είναι ότι η αποτυχία της εν λόγω τηλεοπτικής μεταφοράς δεν έχει να κάνει με την αδιαμφισβήτητη αξία του Μ. Καραγάτση.
Αξία είπατε; Πώς συμβαδίζει η αξία ενός έργου με τη λογοτεχνία ενός ανθρώπου, η οποία ( η λογοτεχνία, ενοείται) δεν ήταν παρά μια βιτρίνα για την προπαγάνδιση βαθιά αντιδραστικών ιδεών; Πώς είναι δυνατό να επαινούμε τη λογοτεχνική προσφορά ενός συγγραφέα, ο οποίος στο μυθιστόρημα "ΟΙ ΛΗΣΤΑΙ ΣΤΑ ΠΡΟΘΥΡΑ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ", το οποίο δημοσιεύθηκε σε συνέχειες στη "ΒΡΑΔΥΝΗ" το 1952, αναφερόμενος στο περιβόητο επεισόδιο στο Δήλεσι, όταν ληστές απήγαγαν άγγλους περιήγητές, ομιλεί περί δραστικών μέτρων, τα οποία οι εφημερίδες της εποχής εκείνης (των γεγονότων στο Δήλεσι) ζητούσαν να ληφθούν σε βάρος των ληστών, υπαινισσόμενος ότι παρόμοια μέτρα θα έπρεπε να ληφθούν κατά των ηττημένων αριστερών; Μιλάμε, άλλωστε, για την εποχή μετά το τέλος του Εμφυλίου Πολέμου, όταν ο Πλαστήρας από τη θέση του Πρωθυπουργού επιχειρούσε να βάλει τέλος στο διχασμό, που είχε σύρει την Ελλάδα σε ένα αιματηρό Εμφύλιο Πόλεμο, πλην, όμως, λογάριαζε χωρίς τους νικητές δεξιούς, που ήθελαν τα σκληρότερα δυνατά μέτρα σε βάρος των αριστερών. Πώς, τέλος, είναι δυνατό να επανεκδίδεται το έργο ενός λογοτέχνη, ο οποίος στην προσπάθειά του να σατυρίσει την τραγελαφική πραγματικότητα, στην οποία ζουν οι ήρωές του, κατέφυγε σε υπεραπλουστευτικές σχηματοποιήσεις, με σκοπό να ερεθίσει το αγοραίο μαζικό γούστο, με τον ίδιο τρόπο, που σήμερα, τα ευτελέστατα προϊόντα του πνευματικού λαϊκισμού γνωρίζουνε μεγάλη εμπορική επιτυχία;
Οι παραπάνω απόψεις ακούστηκαν στο παραπάνω συνέδριο και, με εξαίρεση την τελευταία, εστιάζουν περισσότερο στο χαρακτήρα του Μ. Καραγάτση και λιγότερο στην ποιότητα της πεζογραφίας του. Διότι σε τί, άραγε, επηρεάζει τη λογοτεχνία του Μ. Καραγάτση η άποψη του Στ. Τσίρκα ότι στον "ΚΟΤΖΑΜΠΑΣΗ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟΠΥΡΓΟΥ" κυριαρχεί μια κοσμοθεωρία, δήθεν, χιτλερικής μορφής; Πώς επηρεάζει το αναγνωστικό κοινό, που γυρεύει την απόλαυση μέσα από τις σελίδες του "ΔΕΚΑ" το γεγονός ότι απουσιάζουν από τις σελίδες του τα μέλη της εργατικής τάξης; (ως εάν να ήταν απαραίτητο σε κάθε λαϊκή πολυκατοικία της δεκαετίας του '50 στον Πειραιά να κατοικεί και μια οικογένεια εργατών, τη στιγμή, μάλιστα, που η ανέχεια πολλών από τους κατοίκους του κτιρίου, όπου διαδραματίζεται η πλοκή, είναι φανερή, όπως των Παντοφλάδων, και θυμίζει αυτή των οικογενειών της εργατικής τάξης).
Προσωπικά, θεωρώ ότι η κριτική περισσότερο στις απόψεις ενός συγγραφέα και λιγότερο στην αξία του έργου του, π.χ. στη σύνθεση των χαρακτήρων, στην αφηγηματική δύναμη του έργου του, στην αξιοποίηση των ιστορικών στοιχείων, που αφορούν τις εποχές, κατά τις οποίες εκτυλίσσεται η πλοκή του έργου του κ.λπ., θυμίζει λιγάκι μια προσπάθεια να χτυπηθεί ένας λογοτέχνης για τις αντιλήψεις του. Δέχομαι ότι πάσα κριτική είναι δεκτή. Όμως δεν μπορώ να δεχθώ εύκολα μια κριτική, η οποία αφορά τις πολιτικές ή προσωπικές ιδέες ενός ανθρώπου του πνεύματος και όχι στις πνευματικές του αρετές.
Ας σκεφτούμε, για παράδειγμα ποια θα ήταν η τύχη π.χ. του Γιάννη Ρίτσου, εάν τον κρίναμε βάσει των πολιτικών πεποιθήσεών του και όσων έγραψε με βάση αυτές. Η "ΣΟΝΑΤΑ ΤΟΥ ΣΕΛΗΝΟΦΩΤΟΣ" θα κατέληγε στο περιθώριο και θα προβάλλονταν οι στίχοι με το Στάλιν, που φυσάει τη φωτιά κάτω από το τσουκάλι, για να μη σβήσει! Πώς θα κρίναμε την ποίηση του Έζρα Πάουντ, αν στεκόμαστε μόνο και μόνο στους επαίνους του προς το φασιστικό καθεστώς του Μουσσολίνι; Ή, για να δούμε και κάποια πρόσφατη περίπτωση της ημεδαπής, μπορούμε να στρέψουμε την πλάτη μας στο σπουδαίο έργο του Μίκη Θεοδωράκη ή τους αγώνες του για την ελευθερία στηριζόμενοι είτε στην απόφασή του να πολιτευτεί με τη Νέα Δημοκρατία στις αρχές της δεκαετίας του '90 είτε στις πρόσφατες δηλώσεις του για το Σκοπιανό;
Είναι ελάχιστοι οι λογοτέχνες και, γενικά, οι άνθρωποι του πνεύματος, οι οποίοι να ακολούθησαν ιδεολογικά, πολιτικά και προσωπικά ένα δρόμο αποδεκτό, ακόμα και σήμερα, από τους πολλούς. Και σε εποχές, που οι προβεβλημένοι καλλιτέχνες ακολουθούσαν τον επίσημο και αποδεκτό από την Πολιτεία δρόμο, η τέχνη, που "άνθισε"στις περιόδους αυτές ήταν εκείνη ακριβώς, που υπάκουε σε φόρμες και στεγανά και για το λόγο αυτό ουδεμία δυνατότητα έκφρασης είχε πέρα από την επιβεβλημένη. Και όσοι καλλιτέχνες ανεδείχθησαν μέσα από τέτοια κινήματα, όπως ο Σολόχωφ, ο οποίος ευτύχησε να βραβευτεί και με βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, σήμερα δεν αποτελούν παρά ένα λήμμα σε κάποια σκονισμένη εγκυκλοπαίδεια περί λογοτεχνών του παρελθόντος.
Η ζωντανή και οικεία, ακόμα και σήμερα, γλώσσα του Μ. Καραγάτση είναι αυτή, που κρατάει ζωντανή τη λογοτεχνική του παραγωγή. Οι απλές και καθημερινές ιστορίες του αλλά και οι ήρωές του, άνθρωποι, που θα μπορούσαν να στέκονται δίπλα μας, κεντρίζουν, ακόμα και σήμερα, το ενδιαφέρον των φίλων της λογοτεχνίας. Και οι νέες αντιρρήσεις και οι κριτικές επιφυλάξεις για το έργο του Μ. Καραγάτση, και εδώ αντιγράφω το Στ. Ζουμπουλάκη, δεν θα τον σκοτώσουν ακόμα.
Από το συνέδριο αυτό αξίζει, πιστεύω , να κρατήσει κανείς το γεγονός ότι ήταν το πρώτο, που έγινε προς τιμή του συγκεκριμένου λογοτέχνη, ο οποίος αξίζει να βρει μια θέση ανάμεσα στους σπουδαίους ομοτέχνους του της ημεδαπής. Ακόμα, έδωσε το έναυσμα για μια σειρά συζητήσεων σχετικά με την αξία της λογοτεχνίας του και τις ιδέες, που μπορεί να υπηρετούσε ο Μ. Καραγάτσης, την εποχή, που ζούσε. Τέλος, σαφώς και δεν τον αγιοποίησε αλλά πρέπει να τονιστεί ότι, όσο και αν προσπάθησαν οι πολέμιοι των ιδεών του, δεν τον κατακρήμνισαν από τη θέση, που δικαίως κατέχει στην εντόπια λογοτεχνική παραγωγή. Και σίγουρα, ακόμα και αν κάποιος διαφωνεί με την τοποθέτηση αρκετών εκ των ομιλητών για το έργο του Μ. Καραγάτση, όπως ο γράφων, οπωσδήποτε οι θέσεις αυτές τον ερεθίζουν να ξαναδιαβάσει από άλλη σκοπιά ορμώμενος τα βιβλία του.

Κυριακή 13 Απριλίου 2008

Περί Καραγάτση(1)

Φέτος συμπληρώνονται 100 χρόνια από τη γέννηση του Δημητρίου Ροδόπουλου, που έγινε γνωστός σε όλους τους βιβλιομανείς από το ψευδώνυμο Μ. Καραγάτσης. Με αφορμή την επέτειο αυτή, το Μουσειο Μπενάκη, ένας φορέας με σπουδαία πολιτιστική δράση στη χώρα μας, διοργάνωσε κατά το χρονικό διάστημα από τις 4 έως τις 5 Απριλίου 2008 ένα συνέδριο με θέμα "ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΠΟΙΗΤΙΚΗ".
Από τις λίγες ανακοινώσεις και άρθρα, που άρχισαν να βγαίνουν στη δημοσιότητα, διαπιστώνω ότι έγινε μια προσπάθεια αποδόμησης του έργου του Μ. Καραγάτση. "Δημιουργική Αποδόμηση" το αποκαλεί η κ. Χαρτουλάρη στα "ΝΕΑ" του Σαββάτου (φύλλο 12ης Απριλίου 2008).
Επειδή ζούμε στην εποχή, όπου η αποδόμηση ιδεών έχει γίνει μόδα στη δε χώρα μας έχει εξελιχθεί σε μονομανία, δεδομένης και της προσκόλλησης πολλώς συνελλήνων σε μύθους, τους οποίους θεωρούμε "ταμπού" και, δήθεν, δεν τους αγγίζουμε, επιφυλάσσομαι να διατυπώσω τις όποιες επιφυλάξεις μου για τα συμπεράσματα του συνεδρίου αυτού, όπως αυτά αναφέρονται σε άρθρα, που υπέπεσαν στην αντίληψή μου.

Παρασκευή 11 Απριλίου 2008

Όχι και έτσι, κ. Μπότεβ!

Δεν ανήκω σε εκείνους, που θα προσκυνήσουν την ελληνική σημαία και κάθε σημαία. Πιστεύω στην αξία της ως σύμβολο των αξιών, που οφείλουμε να έχουμε ως Έλληνες και θλίβομαι, όταν τη βλέπω καρφιτσωμένη στις κλούβες των ΜΑΤ ή καιόμενη στα χέρια των μηδενιστών καταστροφέων με την κουκούλα. Πάνω απ 'ολα, όμως, αποδέχομαι την πιθανή σάτιρα, που μπορεί κανείς να κάνει με την ελληνική σημαία στα πλαίσια της σάτιράς του. Προσοχή, το ότι αποδέχομαι δε σημαίωνει ότι μου αρέσει. Απλά σε μια δημοκρατική κοινωνία οφείλω να σεβαστώ το δικαίωμα του καθενός να εκφράζεται όπως αυτός επιθυμεί.
Τί γίνεται, όμως, όταν ένας κάτοικος της γείτονος χώρας, στο όνομα της τέχνης, αποφασίζει να αντικαταστήσει το σταυρό της γαλανόλευκης με μια σβάστικα; Πώς θα απαντήσω εγώ στα επιχειρήματά του ότι, δήθεν, παρεξηγήσαμε τις προθέσεις του, ότι η σβάστικα αποτελεί σύμβολο γονιμότητος των Ινδιάνων της Λατινικής Αμερικής; Πως να αντιληφθώ την έλλειψη ιστορικής μνήμης του εν λόγω "καλλιτέχνη", του οποίου οι πρόγονοι κατοικούσαν, όπως ισχυρίζεται, στην Ελλάδα, από την οποία εξεδιώχθησαν; Και τι άλλο παρά έλλειψη ιστορικής μνήμης συνιστά η θέση της σβάστικας στην ελληνική σημαία, τη στιγμή, που η χώρα μας ήταν η πρώτη, που αντιστάθηκε στις Δυνάμεις του Άξονα κατά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και το πλήρωσε με χιλιάδες νεκρούς; Αν οι συγγενείς του εν λόγω "καλλιτέχνη" είχαν όντως ζήσει στην Ελλάδα κατά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, όπως, τουλάχιστον, αυτός ισχυρίζεται, τότε κάποιος από αυτούς θα του είχε πει ότι οι περισσότεροι Έλληνες αντιστάθηκαν στους κατακτητές της εποχής εκείνης. Και το πλήρωσαν ακριβά.
Το παρακάτω άρθρο το αλίευσα από την εφημερίδα "ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ" στο φύλλο της 11ης Απριλίου 2008. Και με εκφράζει πλήρως. Κάνοντας αριστερό κλικ στην παρακάτω διεύθυνση
θα δείτε και σεις.

Τετάρτη 9 Απριλίου 2008

Ο εθνικός μας κωμικός

Πρώτη φορά άκουσα για το Λάκη Λαζόπουλο εκεί στις αρχές της δεκαετίας του '80. Οι θεατρόφιλοι μιλούσαν για ένα ατόφιο ταλέντο, που είχε αρχίσει δειλά να λάμπει στο Θεσσαλικό Θέατρο την εποχή της ακμής του. Σύντομα, φάνηκε ότι δεν χωρούσε στο θέατρο αυτό και άνοιξε τα φτερά του για την Αθήνα.
Στην κρατική ραδιοφωνία (δεν θυμάμαι σε ποιο σταθμό) ξεκίνησε να παρουσιάζει την εκπομπή "Εγώ είμαι εδώ" με υψηλά ποσοστά ακροαματικότητος. Εκεί το ταλέντο του στην κωμωδία φάνηκε ακόμα περισσότερο.
Στις αρχές της δεκαετίας του '90 τον παρακολουθούσα στους "ΔΕΚΑ ΜΙΚΡΟΥΣ ΜΗΤΣΟΥΣ" και τον απολάμβανα με την ψυχή μου. Ο άνθρωπος έδωσε νέα ψυχή στην παρηκμασμένη επιθεώρηση και δημιούργησε ήρωες, που άφησαν εποχή. Κατάφερνε να σατυρίζει επιτυχημένα και να περνάει παράλληλα τα μηνύματά του. Βέβαια, είχε ήδη αρχίσει να διαφαίνεται μια προτίμηση σε συγκεκριμένα πρόσωπα της επικαιρότητας αλλά η επιτυχία της εκπομπής του βοηθούσε να προσπεραστεί αυτό το "παράπτωμα".
Έπειτα ήλθαν κάποιες απόπειρες να σκηνοθετήσει θεατρικές παραστάσεις. Η "ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΠΑΠΟΥΤΣΙΩΝ" σημείωσε επιτυχία στην Αθήνα, ενώ στη Θεσσαλονίκη κόπηκε, λόγω ανύπαρκτου συστήματος πυρόσβεσης της αίθουσας, όπυ θα προβαλλόταν. Εκεί ομολογώ ότι για πρώτη φορά με "χάλασε" ο κ. Λαζόπουλος. Ευθέως ανέφερε ότι το κατέβασμα της παραστάσεώς του οφειλόταν σε πολιτικούς λόγους. Μόνο που όταν τον ρώτησαν γιατί δεν υπήρχε σύστημα πυρόσβεσης στην αίθουσα, ο κ. Λαζόπουλος απέφυγε να απαντήσει.
Ακολούθησαν κάποιες κινηματογραφικές ταινίες, οι οποίες έδειξαν, νομίζω, ότι ο κ. Λαζόπουλος είναι ικανότατος θεατρικός συγγραφέας αλλά η σκηνοθεσία κινηματογραφικών ταινιών δεν είναι το φόρτε του. Άντεξα να δω το "ΦΟΒΟΥ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ", το οποίο πιστεύω ότι είναι η λιγότερο κακή ταινία του, δεν εκτίμησα καθόλου το "Ο ΚΑΛΥΤΕΡΟΣ ΜΟΥ ΦΙΛΟΣ" και απέφυγα να δω το "Ρ-20", αφού δεν πίστεψα ότι άξιζε τον κόπο. Δικαιώθηκα.
Το ξεκίνημα του κ. Λαζόπουλου στον "ΑLPHA" δεν ήταν το αναμενόμενο. Ο γύφτος, χαρακτήρας,που είχε πλάσει στους"ΔΕΚΑ ΜΙΚΡΟΥΣ ΜΗΤΣΟΥΣ", δεν είχε την αναμενόμενη επιτυχία και πολλοί πίστεψαν ότι ο ανανεωτής της ελληνικής επιθεώρησης και σάτυρας είχε στερέψει από ιδέες.
Τότε, ήλθε το "ΑΛ ΤΣΑΝΤΙΡΙ ΝΙΟΥΖ", όπου ο κ. Λαζόπουλος έδειξε το απέραντο ταλέντο του. Τώρα, ως σταντ-απ κωμικός έδινε ρέστα σχολιάζοντας την επικαιρότητα. Φυσικα, οι συμπάθειές του παρέμεναν αμετάβλητες, όπως, άλλωστε, και οι αντιπάθειές του, αλλά τούτο ουδόλως αναιρούσε το επιτυχημένο της εκπομπής του.
Και ξάφνου ο κ. Λαζόπουλος άρχισε να δείχνει ένα πρόσωπο όχι τόσο ελκυστικό. Κάτι οι παρεμβάσεις του για το Σκοπιανό, κάτι η πρόσκληση του κ. Μίκη Θεοδωράκη στην εκπομπή του, λίγο καιρό αφότου ο αμετροεπής τον τελευταίο καιρό συνθέτης είχε προβεί σε απαράδεκτες δηλώσεις για τα Σκόπια (και ριζικά αντίθετες απ' όσα έλεγε για το ίδιο θέμα προ 10ετίας), κάτι η ανάγνωση της περιβόητης δήλωσης Κίσσινγκερ, άρχισε να διαφαίνεται ότι ο κ. Λαζόπουλος άρχισε να χάνει τον έλεγχο.
Δεν κατηγορώ τον κ. Λαζόπουλο για το σατυρικό περιεχόμενο της εκπομπής του. Η σάτυρα δεν μπορεί να έχει φραγμούς και αυτή τη συνταγή τηρεί ευλαβικά ο κ. Λαζόπουλος. Κανονικά δεν πρέπει ο σατυρικός συγγραφέας να έχει προτιμήσεις στα πρόσωπα, τα οποία θα σατυρίζει, αλλά αυτό το έχουν παρατηρήσει πολλοί εκτός από τον ίδιο τον κ. Λαζόπουλο. Και όσο και αν δεν μου αρέσει το ελάττωμά του αυτό, πρέπει να παραδεχθώ ότι η σάτυρά του είναι απολαυστική.
Μόνο που όταν καλείσαι να ψυχαγωγήσεις το ακροατήριό σου, το οποίο δεν έχει δα και το υψηλότερο μορφωτικό επίπεδο, μοιραία κάποια στιγμή θα αρχίσεις να αναφέρεσαι σε θέματα τα οποία χαϊδεύουν τα αυτιά μα απέχουνε πολύ απ' την αλήθεια. Η άποψη του κ. Θεοδωράκη για το Σκοπιανό θεωρήθηκε απαράδεκτη ως προς το περιεχόμενό της. Σε εποχές, που σκόπιμο είναι να αποφεύγονται οι εντάσεις, ο κ. Θεοδωράκης έκρινε ότι πρέπει να διαφοροποιηθεί. Και ο κ. Λαζόπουλος, λάτρης του "ντόρου", φρόντισε να τον καλέσει στην εκπομπή του για να εκφράσει την άποψή του. Τι καλά που θα ήταν, αν γνώριζε το κοινό του ότι ο κ. Θεοδωράκης αλλιώς τα έλεγε για το Σκοπιανό προ 10ετίας! Αλλά το κοινό γουστάρει να ακούσει τα χειρότερα για τα Σκόπια. Και αυτό το γνωρίζει καλύτερα και από τον καθένα ο κ. Λαζόπουλος.
Το πιο πρόσφατο ατόπημα του κ. Λαζόπουλου ήταν η ανάγνωση της, δήθεν, "δήλωσης Κίσσινγκερ". Πρόκειται για μια δήλωση, η οποία αποδίδεται στον πρώην υπουργό εξωτερικών των Η.Π.Α. Συγκεκριμένα, «Ο ελληνικός λαός είναι δυσκολοκυβέρνητος και γι' αυτό πρέπει να τον πλήξουμε βαθιά στις πολιτισμικές του ρίζες. Τότε ίσως συνετισθεί. Εννοώ, δηλαδή, να πλήξουμε τη γλώσσα, τη θρησκεία, τα πνευματικά και ιστορικά του αποθέματα, ώστε να εξουδετερώσουμε κάθε δυνατότητά του να αναπτυχθεί, να διακριθεί, να επικρατήσει, για να μη μας παρενοχλεί στα Βαλκάνια, να μη μας παρενοχλεί στην Ανατολική Μεσόγειο, στη Μέση Ανατολή, σε όλη αυτή τη νευραλγική περιοχή μεγάλης στρατηγικής σημασίας για μας, για την πολιτική των ΗΠΑ».Η δήλωση αυτή φέρεται να έγινε περί το έτος 1997.
Μόνο που η δήλωση αυτή είναι πλαστή στο σύνολό της. Την προβάλλουν σε τακτά χρονικά διαστήματα ακροδεξιοί κύκλοι αλλά και το λαϊκιστικό ΛΑ.Ο.Σ., την ασπάζονται πρόσωπα, των οποίων το μορφωτικό επίπεδο έδινε άλλες προσδοκίες κάποτε, όπως ο κ. Γιανναράς, η κα. Κανέλλη και άλλοι. Η πλαστότητά της αποδεικνύεται από την αδυναμία της κας Κανέλλη, λίγο καιρό αφότου τη δημοσίευσε στο περιοδικό "ΝΕΜΕΣΙΣ", να ανεύρει και προβάλλει την πηγή, από την οποία άντλησε την εν λόγω δήλωση (νομίζω ήταν κάποια τουρκική εφημερίδα) αλλά και από το γεγονός ότι η ίδια δήλωση εμφανίζεται παραλλαγμένη σε εποχές προ του 1997 αλλά με το ίδιο περιεχόμενο.
Θεωρώ ότι ο κ. Λαζόπουλος γνωρίζει ιστορία και, εκ του λόγου αυτού, ήταν λάθος του να προβάλει αυτή τη χαλκευμένη δήλωση. Αλλά είπαμε, όταν έχεις ποσοστά ακροαματικότητος πολύ ψηλά, είναι δύσκολο να μη μεθύσεις από αυτά. Και αν μεθύσεις, δεν θα διστάσεις να χρησιμοποιήσεις ποικίλα μέσα διατήρησης του ενδιαφέροντος του κοινού σου. Και οι θεωρίες συνωμοσίας σε βάρος της Ελλάδας αφθονούν. Και ο πολύς κόσμος διψάει να ακούει τέτοιου είδους αποκαλύψεις. Και, δυστυχώς, σε μεγάλο βαθμό, τέτοιο πλήθος χειροκροτεί τον κ. Λαζόπουλο και τις "αποκαλύψεις" του.
Αν, πάλι, ο κ. Λαζόπουλος δεν γνώριζε ότι η συγκεκριμένη δήλωση Κίσσινγκερ είναι πλαστή, δεν απαλλάσσεται των ευθυνών του. Διότι κάθε υπεύθυνος συγγραφέας και δημόσιο πρόσωπο οφείλει, προτού εκφράσει την άποψή του ή προβάλει ένα γεγονός, να έχει εξασφαλίσει την αυθεντικότητά του. Αν δεν το έχει εξασφαλίσει, τότε καλύτερα να μην το προβάλει.
Τι άλλο θα διαβάσει ο κ. Λαζόπουλος σε μελλοντική εκπομπή του; Ελπίζω όχι τα "ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΤΩΝ ΣΟΦΩΝ ΤΗΣ ΣΙΩΝ"! Είναι και ατελείωτα, ρε παιδί μου.

Τρίτη 8 Απριλίου 2008

Απόψεις περί θρησκείας

Ένα κυρίαρχο ρεύμα στο Διαδίκτυο (και όχι μόνο) είναι η άρνηση της θρησκείας, κίνημα αρκετά διαδεδομένο και επηρεασμένο από τα πρόσφατα πονήματα του Ρίτσαρντ Ντώκινς, Μισέλ Ονφρέ, Ντένετ, Χάρρις αλλά και παλαιότερων, όπως του Καρλ Χάιντς Ντέσνερ. Δίδεται ιδιαίτερη βαρύτητα στη δυνατότητα του ανθρώπου να ζήσει χωρίς θρησκεία, στην ύπαρξη και διαμόρφωση κάποιων αρχών από αυτές, που μονοπωλούσε για αιώνες ο χριστιανισμός, χωρίς να ανήκει κανείς σε κάποια θρησκεία, στην κατάδειξη του πραγματικού ρόλου της Εκκλησίας επί σειρά αιώνων (π.χ. σφαγή των ειδωλολατρών Σαξόνων από το "χριστιανό" Καρλομάγνο, Ιερά Εξέταση στην Ισπανία και τις αποικίες της, κάψιμο μαγισσών στη Μσσαχουσέτη των Η.Π.Α., στήριξη της Εκκλησίας σε αυταρχικά και ανελεύθερα καθεστώτα κ.λπ.) κ.λπ. Αρκετοί φτάνουν στο σημείο να υποστηρίξουν ότι ο Χριστός αλλά και άλλοι ιδρυτές θρησκειών δεν υπήρξε ποτέ και είναι αρκετές ήδη οι μονογραφίες, που ασχολούνται με αυτό το θέμα. Δεν θα αρνηθώ το δικαίωμα των ανωτέρω να μην πιστεύουν σε οποιαδήποτε θρησκεία. Κανείς δεν μου αναγνωρίζει τέτοιο δικαίωμα και ο σεβασμός των απόψεών τους ουδόλως με εμποδίζει από το να τους συναναστρέφομαι. Ούτε με ενδιαφέρουν τα κίνητρα του καθενός εκ των αθέων ή αγνωστικιστών. Μπορεούν, δηλαδή, να απεχθάνονται πάσα θρησκεία θεωρώντας την πηγή καταπίεσης, όπως καλή ώρα ο Νίτσε, ο οποίος μεγάλωσε σε ένα άκρως καταπιεστικό περιβάλλον με θρησκόληπτες συγγενείς, ή φρονώντας ότι η επιστήμη βοηθάει στην κατανόηση του μυστηρίου της ζωής και δίνει ερμηνείες, που δεν στηρίζονται σε μεταφυσικά φαινόμενα.
Επιθυμώ, λοιπόν :
1) Μια θρησκεία, η οποία θα σέβεται τη διαφορετικότητα και δεν θα προβαίνουν οι εκπρόσωποί της σε απρεπείς δηλώσεις σε βάρος όσων δεν ασπάζονται αυτά, που εκείνη θεωρεί ως δεδομένα. Τα "κουσούρια" και η "πορνεία" όσων δεν επιθυμούν να ακολουθήσουν το θρησκευτικό τελετουργικό μιας θρησκείας είναι ενδεικτικά και τα ακούσαμε πολύ πρόσφατα.
2) Μια θρησκεία, η οποία θα φροντίζει τους αναξιοπαθούντες και τους κατατρεγμένους από τον λίαν υπολογίσιμο κορβανά της χωρίς να απαιτεί χρήματα από την επίσημη πολιτεία. Οι πρόσφατες κρίσεις του μακαριστούς Αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου περί επάρατης Ευρωπαϊκής Ενώσεως τη στιγμή, που η Εκκλησία της Ελλάδος ίδρυε γραφείο στις Βρυξέλλες, προκειμένου να έχει πρόσβαση στα κονδύλια της Ε.Ε. είναι άκρως προσβλητική για έναν άνθρωπο με μέση νοημοσύνη.
3) Μια θρησκεία, η οποία θα περιθωριοποιεί και αποβάλει από τους κόλπους της όσους παρεκκλίνουν από τα μηνύματα και τις διδαχές του ιδρυτή της και θα αναδεικνύει όσους τηρούν την ουσία αυτών. Εδώ ανατρέχω στις παρατηρήσεις μου με αριθμό 1 του παρόντος άρθρου.
4) Μια θρησκεία, η οποία θα προβάλει και δεν θα αποκρύπτει το αμαρτωλό παρελθόν των λειτουργών, που την "υπηρέτησαν" στο παρελθόν, θα διδάσκεται από αυτό και θα το αποφεύγει. Σχόλια, τύπου, "δεν γνωρίζω τι γινόταν επί χούντας, διότι εγώ σπούδαζα" προσβάλλουν τον κοινό νου.
5) Μια θρησκεία, η οποία θα αρνείται και θα αποφεύγει πάσα ανάμιξη στον τρόπο διακυβέρνησης μιας χώρας, θα ασχολείται μόνο με τα του οίκου της, θα αρνείται την αναγραφή του θρησκεύματος σε δημόσια έγγραφα, θα αρνείται την υποχρεωτικό θρησκευτικό γάμο και την υποχρεωτική θρησκευτική ταφή και θα προτείνει το διαχωρισμό του Κράτους από την Επίσημη Εκκλησία. Τα συλλαλητήρια για τις ταυτότητες έδωσαν προς τα έξω την εικόνα μιας οπισθοδρομικής Ελλάδος, η οποία δεν μας αξίζει.
6) Μια θρησκεία, της οποίας οι λειτουργοί θα σέβονται τις ανάγκες των πιστών τους, θα φροντίζουν, ώστε να καταρτίζονται επαρκώς, προκειμένου να ανταπεξέλθουν στα καθήκοντά τους ως ιερείς, εξομολόγοι, πνευματικοί κ.λπ. Στη μικρή μου πόλη υπάρχουν παραδείγματα ιερέων, οι οποίοι κατακεραύνωσαν όσους είχαν "αμαρτήσει". Σεβαστή η διαφοροποίηση των ιερέων από τις πράξεις των εξομολογουμένων αλλά μια επιεικέστερη συμπεριφορά κατά την εξομολόγηση δεν βλάπτει.
7) Μια θρησκεία, η οποία θα αποφεύγει τη δημοσιότητα και θα αφοσιώνεται στο θρησκευτικό έργο της. Ευτυχώς προς αυτή την κατεύθυνση δείχνει να κινείται ο νέος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος, ο οποίος εγκατέλειψε, μέχρι αποδείξεως του εναντίου, τα σχέδια για το συνοδικό μέγαρο στον Καρέα Αττικής.
8) Μια θρησκεία, η οποία θα ξεπερνά τα όρια του ευκτηρίου οίκου της, θα ξεχύνεται στους δρόμους όχι για να προσηλυτίσει αλλά για να βοηθήσει χωρίς ανταλλάγματα.
Οπωσδήποτε δεν επιθυμώ ο εκπρόσωπος της όποιας θρησκείας να μην εκφράζει την άποψή του σε θέματα, που κρίνει ότι μπορεί να μιλήσει. Απλά θα πρέπει πρώτα να φροντίζει, ώστε να επιμελείται των καθηκόντων του ως λειτουργός της θρησκείας, την οποία υπηρετεί και, εν συνεχεία, να εκφράζει την, τυχόν, άποψή του χωρίς να καταφεύγει σε ακραίους χαρακτηρισμούς.
Φυσικά, δεν τρέφω αυταπάτες ότι οι παραπάνω απόψεις μου θα εισακουστούν. Οι άναρθρες κραυγές από κάθε είδους ευκτήριο οίκο θα συνεχίσουν να προσελκύουν τους "πιστούς" και τα "πιστά"Μ.Μ.Ε. και θα εξακολουθήσουν για καιρό, ακόμα, να αποτελούν τον τρόπο, με τον οποίο θα κινούνται οι περισσότερες θρησκείες. Μόνο, που πρέπει κάποτε να γίνει μια αρχή και αυτά τα φαινόμενα να εκλείψουν. Μήπως είμαι πολύ αισιόδοξος;