Δημοφιλείς αναρτήσεις

Τρίτη 23 Ιουνίου 2009

Βιβλία : "Το εγχειρίδιο του καλού κλέφτη", του Ηλία Πετρόπουλου

"Ό,τι είναι κόντρα στην Εκκλησία / με γεμίζει χαρά. / Ό,τι βλάπτει την Τάξη / συντείνει στην γαλήνη μου. / Ό,τι αντίκειται στην ηθική / ωφελεί την υγεία μου. Βεβαίως τυγχάνω υποχρεωτικώς έλλην, αλλά η χώρα μου με κουρελιάζει. Δεν θάθελα να ξαναπατήσω στην Αθήνα. Και είπα στη γυναίκα μου: - όταν ψοφήσω, εδώ, στο Παρίσι, να κάψεις το κουφάρι μου στο κρεματόριο και να ρίξεις τις στάχτες στον υπόνομο. Τέτοια είναι η διαθήκη μου. " Ηλίας Πετρόπουλος
Όταν κυκλοφόρησε το εν λόγω βιβλίο εν έτει 1979, ξεσήκωσε θύελλα διαμαρτυριών αλλά και έντονο προβληματισμό. Αφενός θεωρήθηκε προσβλητικό έως και βλάσφημο, με αποτέλεσμα ο συγγραφέας να συρθεί στα Δικαστήρια και να καταδικαστεί σε ποινή φυλάκισης 18 μηνών, αφετέρου υπήρξε ένα ανάγνωσμα, το οποίο ήταν αδύνατο, με βάση τα μέχρι τότε ισχύοντα, να ενταχθεί σε κάποια από τις ήδη υπάρχουσες κατηγορίες βιβλίων. Υπήρχαν βιβλιοκριτικοί, που το κατέταξαν στα λαογραφικά, άλλοι στα αυτοβιογραφικά, κάποιοι στα σατιρικά και ελάχιστοι - πρώτος εξ αυτών ο Ευγένιος Αρανίτσης - στα μυθιστορήματα.
Ο μακαρίτης, πλέον, Ηλίας Πετρόπουλος δε χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις. Συγγραφέας με ευρύτατη μόρφωση, ιδιαίτερα ανήσυχο πνεύμα, που λάτρεψε το περιθώριο και τους χαρακτήρες του και αντιπάθησε τις παντός τύπου συμβάσεις και επισημότητες, πέρασε στην ιστορία της ελληνικής λογοτεχνίας ως ο συγγραφέας, που εκπόνησε επιστημονικές μελέτες για περιθωριακά θέματα, χρησιμοποιώντας πικάντικη και προκλητική γραφή. Για τα βιβλία του και τις εν γένει απόψεις του λατρεύτηκε αλλά και μισήθηκε από πολύ κόσμο, ταλαιπωρήθηκε από την ελληνική δικαιοσύνη, η οποία τον τίμησε με ποινές φυλάκισης, ένεκα των οποίων αναγκάστηκε να αυτοεξοριστεί, όπως ο ίδιος έλεγε, στο εξωτερικό.
"ΤΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΤΟΥ ΚΑΛΟΥ ΚΛΕΦΤΗ" (Εκδόσεις ΝΕΦΕΛΗ) αποτελεί ένα πρωτότυπο βιβλίο στην ελληνική βιβλιογραφία. Περιέχει σημαντικά βιώματα του συγγραφέα, ο οποίος, όπως προανέφερα, αγάπησε και αγκάλιασε το περιθώριο και τους περιθωριακούς και έμαθε τους τρόπους και τις έγνοιές τους και, συνάμα, αποτελεί μια σπανιώτατη λαογραφική μελέτη του κόσμου των κλεφτών αλλά και της φυλακής. Δεν πρόκειται για μια μονογραφία της ιστορίας της κλοπής αλλά για μια μελέτη, η οποία ξεκινάει από τις θεωρίες, που έχουν αναπτυχθεί για την κλοπή, συνεχίζει με τις κατηγορίες των κλεφτών, συνεχίζει με τα βασανιστήρια, που υφίστανται οι κλέφτες(και όχι μόνο αυτοί), όταν συλλαμβάνονται, αναλύει τον τρόπο σκέψης και λειτουργίας της αστυνομίας, των δικαστηρίων και των δικηγόρων και καταλήγει στα ήθη και έθιμα της φυλακής. Εν ολίγοις, πρόκειται για μια μελέτη του περιθωρίου, που σχετίζεται με τους κλέφτες και τον κόσμο τους, με το δικό του κώδικα τιμής, τις κατηγοριοποιήσεις των μελών του και την αντιμετώπισή του από την επιστήμη και το επίσημο κράτος.
Στις σελίδες του κυριαρχεί μια τάση αποδόμησης των επιστημονικών θεωριών για το έγκλημα της κλοπής, όπου ο συγγραφέας δεν αφήνει τίποτα, σχεδόν, όρθιο. Στο στόχαστρό του μπαίνουν τα πάντα, από τους πανεπιστημιακούς, που ασχολήθηκαν με τα αίτια του εγκλήματος και τους θεωρητικούς του κομμουνισμού μέχρι τους δικαστές και τους δικηγόρους. Η καθεστηκυία τάξη κουρελιάζεται από την αμείλικτη πένα του αμφισβητία συγγραφέα, ο οποίος δε διστάζει να χρησιμοποιήσει σκοπίμως παραποιημένα ρητά αλλά και ολίγα γραμματολογικά και συντακτικά λάθη, "για να τη σπάσω στους καθαρολόγους", όπως αναφέρει στον επίλογο του βιβλίου του. Οι αιρετικές απόψεις του θρυμματίζουν την κρούστα της αστικής και συχνά μικροαστικής αντίληψης και ένας κόσμος επιμελώς κρυμμένος από τα μάτια των πολλών έρχεται στην επιφάνεια όχι επειδή ο συγγραφέας έχει εγκληματικές τάσεις - διότι και αυτή η ανοησία υποστηρίστηκε στο παρελθόν - αλλά διότι "0 κάθε λαϊκός πολιτισμός ζυγίζεται με την ποσότητα Αγάπης που εμπεριέχει. Ο νεοελληνικός λαϊκός πολιτισμός ήτο ένας Πολιτισμός Αγάπης".
Ασυνήθιστο βιβλίο, περιθωριακό θέμα αλλά με επιστημονική προσέγγιση, καταιγιστική και σπαρταριστή γραφή συνθέτουν ένα πόνημα, το οποίο σε παρασύρει στον κόσμο του, ακόμα και αν διαφωνείς με τις απόψεις του συγγραφέα.
Διαβάστε, επίσης : students.ceid.upatras.gr/~akis/jotd23/0736.html (μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα μελέτη για τη ζωή και το έργο του Ηλία Πετρόπουλου)

3 σχόλια:

Pellegrina είπε...

ΠΟΥ ΤΟ ΘΥΜΗΘΗΚΕΣ ΜΩΡΕ! αϊαϊαϊαϊάααι!!

ΑΥΤΑ ήταν μπεστ σέλερ! Μιλάμε για διάδοση του εν λόγω βιβλίου σε πολλά στρώματα. Το θυμάμαι να κοσμεί ανελλιπώς βιβλιοθήκες φίλων και συμφοιτητών, ακόμα και βιβλιοθήκες του ενός ραφιού (μαζί με την Ασκητική, το 'ακου ανθρωπάκο" του ράιχ, τη Χαμένη Άνοιξη. ¨ηταν τα μπεστ σέλερ -τα "μαστ" της εποχής.

Δεν νοσταλγώ ποτέ τις εποχές, αλλά ποιο ειναι το ανάλογο σήμερα; Ο ...αλχημιστής;

περιούσιος είπε...

@ pellegrina

Εγώ το έμαθα ως φοιτητής, όταν μου διάβασε αποσπάσματά του ένας καλός μου φίλος.Και σήμερα έχει πέραση, αν και όχι τόσο όσο στο παρελθόν.
Δεν μπορώ να θυμηθώ κάτι ανάλογο σήμερα, το οποίο να επιχειρεί να ανατρέψει καταστάσεις και, κυρίως, να προκαλέσει, ίσως γιατί ελάχιστα πράγματα πλέον προκαλούν σε τέτοιο βαθμό.

Ανώνυμος είπε...

θυμάμαι οτι οταν πρωτοκυκλοφόρησε το 1979 σπεύσαμε να το αγοράσουμε γιατί ήμασταν βεβαιοι οτι θα απαγορευτεί η κυκλοφορία του, πράγμα το οποίο έγινε λίγες μέρες μετά . Ο κύριος λόγος απαγόρευσης της κυκλοφορίας του βιβλίου ήταν οτι έγραφε κάπου οτι ο γενικός διευθυντής της αστυνομίας της Antigua (Αθήνα)ήταν ο μεγαλύτερος λαθρέμπορος ναρκωτικών και είχε βίλλα στο Sykiko (Ψυχικό) αξίας πολλών εκατομμυρίων. Λίγες μέρες μετά την απαγόρευση κυκλοφορίας του βιβλίου τα ΝΕΑ δημοσίευσαν την είδηση οτι συνελήφθη ο Αστυνομικός Διευθυντής του Βελγίου ως ο εγκέφαλος σπείρας λαθρεμπόρων ναρκωτικών μα το σχόλιο <>