Δημοφιλείς αναρτήσεις

Τρίτη 30 Ιουνίου 2009

Βιβλία : "Ο μύθος του Ηρακλή Σπίλου" του Νίκου Κουνενή

Η σάτιρα αποτελεί το μεγαλύτερο όπλο των αδυνάτων κατά των δυνατών, είναι το ξέσπασμα των μικρών εναντίον των μεγάλων και ένας σημαντικός τρόπος αντιμετώπισης των κακώς κειμένων ενός τόπου. Βρίσκει πρόσφορο έδαφος σε χώρες, όπου παρεπιδημούν η φαυλοκρατία και οι εν γένει υπερβολές αλλά αναπτύσσεται ακόμα και σε μέρη, όπου η ελευθερία του λόγου είναι άγνωστη χώρα. Σκορπάει γέλιο άφθονο αλλά γεννάει και προβληματισμό για τα κακώς κείμενα ενός τόπου.
Στη χώρα μας η σατιρική παράδοση έχει βαθιές ρίζες. Από τις κωμωδίες του Αριστοφάνη έως τις μιμήσεις στους βυζαντινούς ιπποδρόμους και από το πρώτο σατιρικό έντυπο της νεότερης Ελλάδος, την «ΤΡΑΚΑΤΡΟΥΚΑ», έως τις επιθεωρήσεις του 20ου αιώνα, η κουλτούρα του τόπου αυτού δεν έπαυσε ποτέ να δημιουργεί σκωπτικά κείμενα, με σκοπό να διακωμωδήσει την πολιτική, τα ήθη και τα έθιμα.
Ο Νίκος Κουνενής έχει εξελιχθεί σε ένα από τους κυριότερους εκφραστές της εγχώριας σάτιρας. Το νέο βιβλίο του «Ο ΜΥΘΟΣ ΤΟΥ ΗΡΑΚΛΗ ΣΠΙΛΟΥ» (Εκδόσεις «ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ») αποτελεί μια σάτιρα της εικονικής πραγματικότητας, που διαμορφώνει η τηλεόραση, και της επιρροής της στην καθημερινότητα των ανθρώπων. Η ιστορία ξεκινάει με τη δολοφονία του Ηρακλή Γαρυφαλλίδη, αστέρα της εγχώριας τηλεοπτικής δημοσιογραφίας. Δύο ιδιωτικοί αστυνομικοί συνεργάζονται με ένα συγγραφέα, προκειμένου να ανεύρουν το δολοφόνο. Ο συγγραφέας έχει συγγράψει ένα βιβλίο, στο οποίο περιγράφει τους άθλους του μακαρίτη, πλέον, δημοσιογράφου. Μέσα από την ανάγνωση του βιβλίου αυτού, οι δύο ιδιωτικοί αστυνομικοί καλούνται να ανακαλύψουν, ποιος σκότωσε τον Ηρακλή Γαρυφαλλίδη.
Ουσιαστικά πρόκειται για μια ελεύθερη διασκευή των άθλων του Ηρακλή, την οποία επιχειρεί με ιδιαίτερα επιτυχημένο τρόπο ο συγγραφέας. Κάθε άθλος του κεντρικού ήρωα παραπέμπει ευθέως σε ένα άθλο του ήρωα της ελληνικής μυθολογίας. Η επιλογή των άθλων του κεντρικού ήρωα είναι άκρως ευρηματική, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως σε αυτή του άθλου, που ταυτίζεται με αυτό των σταύλων του Αυγεία, οι περιγραφές προκαλούν άφθονο γέλιο.
Πίσω από την ιστορία αυτή κρύβεται η πρόθεση του συγγραφέα να σατιρίσει την πραγματικότητα, που επιχειρεί να διαμορφώσει η τηλεόραση στην Ελλάδα. Ο αστέρας της τηλεοπτικής δημοσιογραφίας αναγορεύεται σε ημίθεο, ακριβώς όπως ο Ηρακλής της μυθολογίας μας, τυγχάνει του ανάλογου σεβασμού από το τηλεοπτικό κοινό, το οποίο καταβροχθίζει τα προϊόντα του, αδιαφορώντας για το ποιόν του. Ο Ηρακλής Γαρυφαλλίδης ανυψώνεται σε πρόσωπο, το οποίο θα επιλύσει όποιο πρόβλημα ανακύψει στη χώρα του, ενώ οι τηλεθεατές έχουν πέσει με τα μούτρα στην υπερκατανάλωση και την τηλεοπτική αποχαύνωση. Οι θεσμοί εμφανίζονται παντελώς ανίκανοι να αντιμετωπίσουν και το παραμικρό πρόβλημα, σε αντίθεση με τον Ηρακλή Γαρυφαλλίδη, ο οποίος τα λύνει όλα συνοδεία τηλεοπτικών συνεργείων. Και με αυτόν η τηλεόραση καθίσταται ο απόλυτος ρυθμιστής της καθημερινότητάς μας. Και σε αυτή τη σατιρική θεώρηση του συγγραφέα, ξεχωριστή θέση κατέχει η ονοματολογία των ηρώων του βιβλίου, η οποία παραπέμπει ευθέως σε αστέρες της ελληνικής τηλεοπτικής – και όχι μόνο αυτής – καθημερινότητάς μας.
Πικρό, κωμικό και επίκαιρο, το βιβλίο του Νίκου Κουνενή απεικονίζει μια πολύ κοντινή εικόνα της χώρας μας σε γλώσσα καταιγιστική και στρωτή με απίστευτους διαλόγους.

Δεν υπάρχουν σχόλια: