31 χρόνια μετά

           Κορναρίσματα και κωδωνοκρουσίες μέχρι πρωίας, κηδειόχαρτα των σεσημασμένων δεξιών και το σύνθημα «Αλλαγή» να τρυπάει αυτιά και συνειδήσεις, είναι μόνο μερικές από τις αναμνήσεις ενός παιδιού, που μεγάλωνε στην ελληνική επαρχία τη μέρα, που το ΠΑ.ΣΟ.Κ. κέρδισε για πρώτη φορά βουλευτικές εκλογές. Για τους μεγαλύτερους όλο αυτό το κακόγουστο τσίρκο σηματοδοτούσε τον πόθο πολλών για εξουσία και προνόμια και το φόβο των σωφρόνων για διάλυση του κράτους και της κοινωνίας. Βλέπετε, οι τελευταίοι είχαν μια όχι και τόσο ελκυστική εικόνα του ιδρυτού του εν λόγω κόμματος από τα χρόνια της προδικτατορικής Ένωσης Κέντρου.

            Όπως, δυστυχώς, συμβαίνει συχνά στα λημέρια μας, οι σώφρονες ήταν εκείνοι, που δικαιώθηκαν. Με το καλημέρα, το ΠΑ.ΣΟ.Κ. μετετράπη σε ένα, ακόμα, συντηρητικό κόμμα με μόνο μέλημά του τη διατήρηση ου μην και αύξηση της κομματικής του πελατείας δια της ικανοποιήσεως των απαιτήσεών της, ενώ στα χρόνια της εξουσίας του πρόλαβε να κάνει στροφή 180 μοιρών σε ό,τι αφορά τη στάση του απέναντι στο κεφάλαιο, την τότε Ε.Ο.Κ. και το ΝΑΤΟ. Τα ζιβάγκο και οι ασκήσεις επαναστατικής γυμναστικής αντικαταστάθηκαν από πανάκριβα κοστούμια και τα Πακέτα από την τότε Ε.Ο.Κ., αφήνοντας κάποιους λίγους πεισματάρηδες να φωνάζουν «Έξω οι βάσεις» στις πύλες της αμερικανικής βάσης της Νέας Μάκρης. Όσο για τις τομές του; Για κάθε αναφορά στο νόμο-πλαίσιο για τα ΑΕΙ και ΤΕΙ υπήρχαν ουκ ολίγες βολές για τους ΠΑΣΠίτες, οι οποίοι εξασφάλιζαν διδακτορικά και θέσεις διδακτικού προσωπικού με κατεβασμένα χέρια. Σε κάθε βολή κατά της πλουτοκρατίας η άλλη πλευρά απαντούσε κατακρίνοντας την κρατικοποίηση της ΠΕΙΡΑΪΚΗΣ ΠΑΤΡΑΪΚΗΣ» και το όργιο (ένα από τα πολλά, δηλαδή) διορισμών ημετέρων εκεί. Κάθε μνεία του νόμου για τις συνδικαλιστικές ελευθερίες ακυρωνόταν στη θέα του «θεάρεστου» έργου του Μπάκουλη και των κ.κ. Σταμούλου, Κολλά και άλλων συνδικαλιστών, που δυσφήμισαν ανεπανόρθωτα το συνδικαλιστικό κίνημα. Κάθε καταγγελία σε βάρος της Δεξιάς αντιμετωπιζόταν με τη μνεία της Προμέτ, του Σκανδάλου Κοσκωτά, της υπόθεσης Καλκάνη και άλλων δυσωδών ιστοριών.

              Αναντίρρητα ο Ανδρέας Παπανδρέου υπήρξε ένας μάγος της ψυχολογίας και του λαϊκισμού. Κρατούσε στα ύψη τα ποσοστά του ΠΑ.ΣΟ.Κ. με αλχημείες, που θα έκαναν οποιονδήποτε έντιμο και ορθολογιστή πολιτικό να φρίξει. Διαχειριζόταν με τους συνεργάτες του τα οικονομικά του κράτους με την ίδια σωφροσύνη, που ένας μεθυσμένος σκορπά τα λεφτά του σε νυχτερινές απολαύσεις. Ήξερε να εκμαυλίζει συνειδήσεις. Αλλά είχε βρει πρόθυμο ακροατήριο. Το μεγαλύτερο κομμάτι της κοινωνίας μας αποδέχθηκε τους διπλασιασμούς των μισθών των Δ.Υ., τις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις, την κρατικοποίηση επιχειρήσεων, την επιβάρυνσή τους με διορισμούς ημετέρων και την καταλήστευση των πόρων τους από τις διορισμένες διοικήσεις τους, ως και την άλωση συνδικαλιστικών οργανώσεων και αγροτικών συνεταιρισμών με την σιωπηρή προσμονή ενός νηπίου, το οποίο βλέπει γύρω του να βρέχει καραμέλες και παιχνίδια και σιωπά, μήπως πάρει και αυτό κανένα δωράκι, και ας γνωρίζει, ότι δεν δικαιούται προς τούτο. Πικρή αλήθεια αλλά αλήθεια!

     Όταν ο Ανδρέας Παπανδρέου πέθανε, άφησε πίσω ένα κόμμα με στελέχη αποφασισμένα να ακολουθήσουν τη γραμμή του, ακόμα και αν οι διάδοχοί του στην προεδρία του κόμματος είχαν, έστω υποθετικά, άλλες προθέσεις. Το αποτέλεσμα ήταν, ότι η κατηφόρα συνεχίστηκε, ίσως με μικρότερη ταχύτητα, αλλά συνεχίστηκε. Οι ατάκες περί εκσυγχρονισμού έμειναν κενό γράμμα, οι προτροπές «πάμε» πετάχτηκαν στον κάλαθο των αχρήστων. Οι εξομολογήσεις την επομένη των εκλογών του 2004 και του 2007 δεν έπεισαν κανένα και όχι άδικα, όπως αποδείχθηκε. Όταν ήλθε η ώρα της υπαγωγής της χώρας στο Δ.Ν.Τ., ένα μεγάλο ποσοστό των ΠΑΣΟΚων του παρελθόντος ανακάλυψαν ξαφνικά, ότι τους είχαν εξαπατήσει και αποχώρησαν αγανακτισμένοι. Κάποιοι από αυτούς μίλησαν για χούντα και μούντζωναν τη Βουλή πέρσυ. Το πλοίο βούλιαζε και το πλήρωμα  έτρεχε να βρει πιο φιλόξενο αμπάρι. Οι ουρές και τα δάκρυα μπροστά από το φέρετρο του Ανδρέα Παπανδρέου είχαν λησμονηθεί.

            Έχουν γραφτεί ατελείωτες αράδες γύρω από το φαινόμενο ΠΑ.ΣΟ.Κ. Αναμφίβολα η Ν.Δ. ήταν εκείνη, που μ’ όλα στα σφάλματά της προετοίμασε τη χώρα για την είσοδό της στην Ε.Ε., αλλά, στο τέλος, το ΠΑ.ΣΟ.Κ. επωφελήθηκε από τις παροχές της. Δεν χωρεί, επίσης, αμφιβολία, ότι το πελατειακό κράτος δεν αποτελεί ΠΑΣΟΚική πατέντα αλλά είναι τόσο παλιό όσο και η εποχή του Κωλέττη. Ούτε είναι δυνατό να παραβλέψει κανείς την ολέθρια για τη χώρα πενταετία της διακυβέρνησης του κ. Κωνσταντίνου Καραμανλή του νεότερου ή τις κρατικοποιήσεις της κυβερνήσεως Καραμανλή του 1^ου. Σε μια κοινωνία, όμως, η οποία θέλει να ασπάζεται τις αρχές του ορθολογισμού και να καταλογίζει ευθύνες ξεχωριστά σε κάθε πρόσωπο ή ομάδα προσώπων, το κόμμα, που κυβέρνησε μεταπολιτευτικά την Ελλάδα περισσότερο από κάθε άλλο, όχι μόνο δεν είναι άμοιρο ευθυνών αλλά είναι το κατεξοχήν υπεύθυνο για τα δεινά αυτού του τόπου στις μέρες μας.

            Τί απομένει, λοιπόν, από το κόμμα, που σημάδεψε περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο τη μακρότερη περίοδο ειρήνης και Δημοκρατίας στην Ελλάδα; Κάπου ανάμεσα στα χιλιάδες πλαστικά σημαιάκια με τον πράσινο ήλιο, τα αμέτρητα ρουσφέτια και τη δυσωδία των σκανδάλων, ξεχωρίζω την αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης, την κατάργηση του πολυτονικού και της καθαρεύουσας, την ευημερία, που απόλαυσαν πολλές μεσοαστικές οικογένειες (μαζί και του γράφοντα), εξαιτίας των διπλασιασμών των μισθών και της θέσπισης επιδομάτων στους Δ.Υ. και η πρωτόγνωρη για τα ελληνικά δεδομένα ελευθερία του λόγου και της τέχνης. Πολύ λίγα για 22 χρόνια διακυβέρνησης και για να μπει θετικό πρόσημο!