Μια ιστορία λογοκρισίας και οι εντεύθεν υπερβολές

Ο κ. Παντερμαλής υπήρξε ένας διαπρεπής καθηγητής του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Α.Π.Θ., ηγήθηκε των ανασκαφών στο Δίον, επιμελήθηκε αρκετούς αρχαιολογικούς χώρους εις τρόπον, ώστε να μην παρουσιάζουν τη γνωστή μορφή αχουριού, που συναντάμε σε πολλά από τα μνημεία της πολιτιστικής κληρονομίας μας και, γενικά, προσέφερε στην Ελλάδα. Βέβαια, υπήρξε άνθρωπος με σημαντικές επαφές με την πολιτική εξουσία της χώρας μας, καθόσον διετέλεσε βουλευτής επικρατείας με το ΠΑ.ΣΟ.Κ., ενώ επιλέχθηκε ως Διευθυντής του νέου Μουσείου της Ακροπόλεως, όταν πλέον το ΠΑ.ΣΟ.Κ. είχε αποχαιρετήσει την εξουσία, αλλά φρονώ, ότι αυτό δεν αποτελεί απαραίτητα μομφή, αν ληφθεί υπόψη αφενός η εν γένει προσφορά του στον πολιτισμό αφετέρου η πικρή πραγματικότητα, που επιβάλλει συχνά τη διαπλοκή με την εξουσία, αν κάποιος επιθυμεί να προσφέρει. Τέλος πάντων, με αντικειμενικά κριτήρια θεωρώ, ότι ο κ. Παντερμαλής προσέφερε στην υπόθεση του πολιτισμού στη χώρα μας.

Και αίφνης ήλθε αυτή η ιστορία με το βιντεάκι, που δείχνει τις καταστροφές, που υπέστη η Ακρόπολη στο διάβα των αιώνων, το οποίο αναπαριστά με πειστικότητα αλλά και ιστορική ακρίβεια τα δεινά, που υπέστη αυτό το υπέρλαμπρο μνημείο της ανθρωπότητας. Δεν αμφισβητείται, ότι την εποχή της επικράτησης του χριστιανισμού (θα ήταν σωστότερο να μιλήσουμε για επιβολή του χριστιανισμού, αν λάβουμε υπόψη την αναγνώρισή του ως επίσημης θρησκείας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας επί Μεγάλου Θεοδοσίου, η οποία συνοδεύτηκε από εκτεταμένους βανδαλισμούς ναών των αρχαίων θρησκειών, έστω και εγκαταλελειμμένων) έλαβαν χώρα πάμπολλες καταστροφές αρχαίων μνημείων, τις οποίες προκάλεσαν χριστιανοί μοναχοί και ο όχλος, που οι τελευταίοι είχαν παρακινήσει προς τούτο. Και η Ακρόπολη υπέστη και αυτή αρκετές καταστροφές ήδη πριν από την επικράτηση του χριστιανισμού αλλά είναι ιστορικά αποδεδειγμένο, ότι η μετατροπή της σε χριστιανικό ναό είχε σα συνέπεια και ορισμένες τροποποιήσεις της, ήτοι καταστροφές αρκετών σημείων της.

Αυτές ακριβώς τις καταστροφές από μαυροντυμένες μορφές, ενδεχόμενα χριστιανούς καλόγερους, αποφάσισε να λογοκρίνει ο κ. Παντερμαλής, υπακούοντας σε αόριστες διαμαρτυρίες πολιτών. Φυσικά, έγινε λόγος για παρέμβαση της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, η οποία δεν εννοεί να αντιληφθεί, ότι επί των ημερών του χριστιανισμού συνέβησαν αρκετές φθορές αρχαιοελληνικών ναών και εν γένει μνημείων αλλά αυτό δεν αποτελεί παρά την πικρή διαπίστωση, ότι η Εκκλησία της Ελλάδος εξακολουθεί τη μακάρια ομφαλοσκόπησή της, αγνοώντας πάσα προτροπή για αυτοκριτική.

Όσο αδικαιολόγητη, απαράδεκτη και με λογική λογοκρισίας και αν υπήρξε η ενέργεια του κ. Παντερμαλή να περικόψει το βιντεάκι, ωστόσο οι υπερβολές, που ακούστηκαν και αφορούν την επιστημονική του κατάρτιση και εν γένει αξιοσύνη, ξεπέρασαν το όριο. Προφανώς και η ενέργειά του να λογοκρίνει ένα βίντεο, προβάλλοντας αόριστες και απαράδεκτες αιτιολογίες, αποτελεί ένα στίγμα στην πορεία του ως πανεπιστημιακού καθηγητή, ήτοι ως ανθρώπου, ο οποίος έπρεπε κάθε ώρα και στιγμή να βδελύσσεται πάσα μορφή λογοκρισίας. Ωστόσο προκαλεί θλίψη η αμφισβήτηση της επιστημονικής του κατάρτισης από πρόσωπα, τα οποία άφησαν τη δικαιολογημένη οργή τους για το πετσόκομμα του επίμαχου βίντεο να καλύψει τη λογική τους και να οδηγηθούν σε απόψεις, ότι τάχα μου ο κ. Παντερμαλής κατείχε τις όποιες θέσεις του, λόγω της συζύγου του, ότι οι ανασκαφές, που έκανε, δεν ήταν και άξιες λόγου και το ίδιο συνέβαινε και με την επιστημονική του κατάρτιση και λοιπά απαράδεκτα. Ήτοι υπήρξε κόσμος, που έκρινε την όντως απαράδεκτη ενέργεια του κ. Παντερμαλή με εξίσου απαράδεκτα κριτήρια. Διότι ούτε επιχειρήματα περί της επιστημονικής του ανεπάρκειας προσεκόμισαν ούτε γνώση του έργου του τόσο στο Δίον όσο και σε άλλους αρχαιολογικούς χώρους, των οποίων τη μορφή επιμελήθηκε, φάνηκαν να έχουν οι οργισμένοι επικριτές του εν λόγω προσώπου παρά αρκέστηκαν στο σύνηθες στη χώρα μας φαινόμενο της ακατάσχετης λασπολογίας.

Θα αρκούσε, φαντάζομαι, μια προτροπή ο κ. Παντερμαλής να παραιτηθεί από τη θέση του ως Διευθυντή του νέου μουσείου της Ακροπόλεως, αφού ο ίδιος δε φάνηκε να έχει την απαιτούμενη ευαισθησία να το πράξει ο ίδιος. Και ναι μεν ακούστηκε και αυτή η άποψη αλλά, τελικά, πνίγηκε κάτω από το βάρος του ακατάσχετου θαψίματος ενός ανθρώπου, ο οποίος προσέφερε μεν στον πολιτισμό της χώρας μας αλλά προτίμησε να ακολουθήσει την παράδοση λαμπρών πανεπιστημιακών του παρελθόντος, οι οποίοι άφησαν είτε τις πολιτιστικές τους ευαισθησίες (Κωνσταντίνος Τσάτσος) είτε τις πολιτικές τους επιλογές (Σπυρίδων Λάμπρος, Κωνσταντίνος Λογοθετόπουλος) να αμαυρώσουν το επιστημονικό τους έργο.