Μπορεί μια ιστορία, που ξεκινάει από τα χρόνια του Εμφυλίου Πολέμου να εμπνεύσει ένα αστυνομικό μυθιστόρημα; Σε αυτό το ερώτημα απαντά θετικά η Μαρλένα Πολιτοπούλου με το βιβλίο της "Η ΜΝΗΜΗ ΤΗΣ ΠΟΛΑΡΟΪΝΤ"(Εκδόσεις Μεταίχμιο).
Ο κεντρικός ήρωας, Παύλος Γ., σκιτσογράφος της Ελληνικής Αστυνομίας, ανακαλύπτει στα συρτάρια του γραφείου του μακαρίτη αστυνομικού πατέρα του ένα φάκελλο, που αφορά ένα ανεξιχνίαστο φόνο στο Πήλιο το 1976 και μια μυστηριώδη φράση "Όλα για τη μητέρα". Το θύμα, ένας μάγειρας, είχε βρεθεί με παραμορφωμένα πέλματα. Ο Παύλος Γ. αποφασίζει να εξιχνιάσει το έγκλημα αυτό με τη βοήθεια της Ηρούς Μυτιληναίου και του Περικλή Γιατζόγλου, συναδέλφων του. Ξεκινάει την αναζήτησή του από το Βόλο και συνεχίζει την περιπλάνησή του στην ευρύτερη περιοχή του νομού Μαγνησίας, τη Σκόπελο αλλά και την Αθήνα. Η έρευνά του θα το φέρει σε επαφή με πρόσωπα, που έζησαν τις συνέπειες του Εμφυλίου Πολέμου στο πετσί τους και ουδέποτε λησμόνησαν. Θα το βοηθήσει, όμως, και να καταλάβει τον πατέρα του, ο οποίος, μέχρι τότε, ήταν ένας ουσιαστικά άγνωστος άνθρωπος για τον Παύλο Γ.
Η αναζήτηση του δολοφόνου αποτελεί το ένα επίπεδο του βιβλίου αυτού. Με ιδιαίτερη ζέση παρακολουθούμε τον Παύλο Γ. και την Ηρώ και κατά δεύτερο λόγο τον Περικλή να αναζητούν τη λύση στο ανεξιχνίαστο φονικό είτε αναζητώντας τα πρόσωπα, που σχετίζονταν με τους ανθρώπους, που συνυπήρξαν τη μοιραία ημέρα με το δολοφονημένο είτε αναδιφώντας σε αρχεία της εποχής εκείνης.
Σε δεύτερο επίπεδο, το βιβλίο ασχολείται με τις πληγές του Εμφυλίου Πολέμου. Πρόσωπα, που αγωνίστηκαν για τις ιδέες τους και κυνηγήθηκαν από τις παρακρατικές οργανώσεις, που δρούσαν την περιοχή της Θεσσαλίας (τους διαβόητους "Σούρληδες", μεταξύ άλλων), γυναίκες, που βιάστηκαν και γέννησαν παιδιά, με τα οποία ποτέ δεν συνδέθηκαν, οικογένειες, που διαλύθηκαν από τις εξορίες, μίση, που ποτέ δεν έσβησαν και πάθη, που καταχωνιάστηκαν, για να μπορέσουν οι φορείς τους να ξαναχτίσουν τις ζωές τους, συνιστούν μερικές από τις συνέπειες της αδελφοκτόνου αυτής μάχης, που σημάδεψε την Ελλάδα των τελών της δεκαετίας του '40 και, ουσιαστικά, έθεσαν τις βάσεις για το φονικό, που ο Παύλος Γ. αγωνίζεται να διαλευκάνει. Όλα τα πρόσωπα, που αναζητεί ο Παύλος Γ, εμπλέκονται με κάποιο τρόπο με τον Εμφύλιο Πόλεμο ή αποτελούν τις συνέπειές του. Άλλοι εξ αυτών έχουν ξεχάσει ή έχουν καταχωνιάσει στα τρίσβαθα της μνήμης τους όσα θυμούνται από την εποχή εκείνη και τους δικούς τους, που ενεπλάκησαν με αυτή, ενώ άλλοι διατηρούν τη μνήμη τους άσβεστη.
Σε τρίτο επίπεδο, πιο ασθενικό, κατά την προσωπική μου άποψη, ο Παύλος Γ. προσπαθεί να ανακαλύψει τον πατέρα του, να βρει ποιος ήταν πραγματικά ο Αναστάσιος Γεωργουλάς και γιατί, τελικά, δεν μπόρεσε να εξιχνιάσει το φονικό. Σταδιακά ανακαλύπτει, ότι ο πατέρας του έκρυβε περισσότερα απ' όσα μπορούσε να φανταστεί. Και η ανακάλυψη αυτή οδηγεί στην περαιτέρω αυτογνωσία του Παύλου Γ.
Από τον τίτλο του βιβλίου αλλά και την ανάγνωσή του συνειδητοποιεί κανείς, ότι η μνήμη αποτελεί την κινητήρια δύναμη των πρωταγωνιστών του βιβλίου. Ο Παύλος Γ. προσπαθεί να μάθει την αλήθεια για την ανεξιχνίαστη αυτή υπόθεση και, παράλληλα, να κατανοήσει τον πατέρα του, ενώ από τους εμπλεκόμενος στην υπόθεση του φόνου άλλοι διατηρούν τη μνήμη τους, για να αντλήσουν από αυτή δύναμη να ζουν και να εκδικηθούν και άλλοι διατηρούν τη μνήμη τους βαθειά μέσα τους, για να συνεχίσουν να ζουν ανεπηρέαστοι απ' όσα αυτή τους προστάζει να πράξουν. Η μνήμη έρχεται σαν Ερινύα, που ζητάει εκδίκηση για όσους υπέστησαν δεινά κατά τον Εμφύλιο Πόλεμο, αναταράσσει τις ζωές και τις συνειδήσεις των προσώπων, που σχετίστηκαν με το φόνο και καθορίζει τις ζωές τους. Και αυτή είναι η μνήμη της μητέρας, αυτού του προσώπου, που βίωσε τη σκληρότητα του Εμφυλίου Πολέμου στο πετσί της, δεν θέλησε να ξεχάσει μέχρι το θάνατό της και άφησε στους απογόνους της αυτή την επιταγή.
Η αποκάλυψη του ενόχου δεν οδηγεί σε καταδίκη. Νομικά, το αδίκημα έχει παραγραφεί. Στην πραγματικότητα, κανένας δεν θέλει να επαναφέρει τα πάθη του Εμφυλίου Πολέμου και τις συνέπειές του στην επιφάνεια. Και με την τελική ατιμωρησία, ποινική και ηθική, η συγγραφέας κλείνει τους λογαριασμούς των πρωταγωνιστών με την ιστορία, λύση, που μπορεί να μην ικανοποιεί όσους αναζητούν δικαιοσύνη για όσα υπέστη η Αριστερά στα χρόνια του Εμφυλίου αλλά αποτελεί την πιο ιδανική λύση, για να συνεχιστεί η ζωή, χωρίς να ακυρώνεται η μνήμη. Και ο θάνατος του μάγειρα αποτελεί την τελεία στο μακρύ βιβλίο του Εμφυλίου Πολέμου.
Η συναρπαστική πλοκή, όπου τα πολλά πρόσωπα δεν μπερδεύουν τον αναγνώστη, αλλά και η διεισδυτική ματιά στα ταραγμένα χρόνια της δεκαετίας του '40 υπόσχονται απολαυστικές αλλά και συνταρακτικές στιγμές και ξυπνήματα της μνήμης για εποχές ξεχασμένες, ιδίως για όσους δεν ζούσαν εκείνα τα χρόνια.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου