Η αγάπη για την πατρίδα από μόνη της δεν είναι επιβλαβής. Για την ακρίβεια, δεν είναι εθνικιστής ή ρατσιστής εκείνος, ο οποίος διακατέχεται από αγάπη για τον τόπο του και το έθνος, στο οποίο ανήκει. Η επιθυμία του να ξεχωρίσει από κάποιους άλλους λόγω της καταγωγής του από μια συγκεκριμένη χώρα και ένα συγκεκριμένο λαό είναι μια έννοια κάθε άλλο παρά αποκρουστέα. Η ένταξη κάποιου προσώπου στο εθνικό συλλογικό υποσυνείδητο και η συμπόρευσή του με τις εκφάνσεις αυτού αποτελεί θεμελιώδες ατομικό δικαίωμα. Πηγάζει από την επιθυμία αυτοπροσδιορισμού του προσώπου αυτού και συντελεί στην αυτογνωσία του. Συχνά, μάλιστα, αποτελεί και κίνητρο για την προσωπική και συλλογική ανέλιξη και εξέλιξη, κυρίως μέσα από τη σύγκριση με πρόσωπα, με τα οποία θεωρούμε, ότι ανήκουμε στο ίδιο έθνος και τα οποία διακρίθηκαν για κάποια σημαντικά επιτεύγματα στην εποχή τους.
Τα πράγματα, όμως, παίρνουν άλλη τροπή, όταν το πρόσωπο αναβιβάζει την ένταξή του σε μια πατρίδα ή ένα έθνος σε προσόν έναντι όσων δεν συμμερίζονται την εθνική αντίληψή του. Τότε η αγάπη για την πατρίδα μετατρέπεται σε μια στείρα και αντιδραστική ομφαλοσκόπηση, όπου η επαφή με το ξένο, το αλλότριο θεωρείται μιαρή και σε κάθε περίπτωση μη επιθυμητή. Κάθε διαφορετική προσέγγιση της έννοιας της πατρίδας, του έθνους και των συμβόλων τους αντιμετωπίζεται με αποστροφή και γεννά θεωρίες συνωμοσίας, σύμφωνα με τις οποίες οι προαιώνιοι εχθροί του έθνους μας απεργάζονται την καταστροφή του και τη διαγραφή της ιστορίας μας. Γενικά, η αναγωγή της ένταξής μας σε ένα έθνος ή μια πατρίδα ως ιδιαίτερο προτέρημα γεννά τον κίνδυνο της απόρριψης κάθε κριτικής αντίληψης γι' αυτά, στερεί από τον οπαδό αυτής της αντίληψης την κριτική ικανότητα να διακρίνει, πότε μια τέτοια κριτική είναι καλοπροαίρετη και ωφελεί σε σχέση με κάποια άλλη, η οποία είναι ισοπεδωτική ή δεν στηρίζεται σε αξιόπιστα στοιχεία, και ωθεί σε ακραίες αντιδράσεις σε βάρος όσων είτε δεν συμμερίζονται τις ιδέες περί έθνους και πατρίδας είτε δεν ανήκουν σε αυτά.
Είναι ζητούμενο, λοιπόν, να υπάρχει η απαραίτητη ψυχραιμία στην προσέγγιση του θέματος αυτού, ώστε να αποφεύγονται οι άστοχες και διχαστικές κατηγοριοποιήσεις με μόνο γνώρισμα την αντίληψη και όχι την αξιολογική βάση της ή τα κίνητρα του υποστηρικτή της. Αλλά ακριβώς αυτή η ψυχραιμία απουσιάζει στις μέρες μας άλλως οι φορείς της μοιάζουν σταγόνα στον ωκεανό της έντασης, που χαρακτηρίζει αυτό το θέμα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου