Δημοφιλείς αναρτήσεις

Παρασκευή 6 Φεβρουαρίου 2009

Η ποινικοποίηση του διαδικτυακού φλερτ

Μια πρόσφατη απόφαση των διαχειριστών του ιστοχώρου myspace να αποκλείσουν περίπου 90.000 λογαριασμούς χρηστών, οι οποίοι κατηγορούνται για ηλεκτρονικές παρενοχλήσεις, κυρίως σεξουαλικού περιεχομένου, καταδεικνύει την πολυπλοκότητα των προβλημάτων, που μπορεί να ανακύψουν από τη χρήση των νέων τεχνολογιών, ιδίως όταν ο φερόμενος ως δράστης ενός αδικήματος έχει δώσει ψευδή στοιχεία, με αποτέλεσμα ο εντοπισμός του να είναι εξαιρετικά δύσκολος αν όχι απίθανος. Κυρίως, όμως, φέρνει στο προσκήνιο μια τάση ποινικοποίησης ορισμένων συμπεριφορών, που μπορεί να αποτελούν ένα είδος ενόχλησης για ορισμένα πρόσωπα αλλά εντάσσονται στις καθημερινές διαπροσωπικές επαφές, που μπορεί να έχει κάποιος. Και ήδη το myspace έχει έλθει σε συνεννόηση με εισαγγελείς των Η.Π.Α., προκειμένου να απαγγελθούν κατηγορίες εις βάρος των προσώπων, που κατηγορούνται για την τέλεση τέοιτων αδικημάτων.
Για να είμαστε ειλικρινείς, η μεγάλη πλειοψηφία των παραπάνω παραβατών είναι πρόσωπα, τα οποία επιλέγουν συνειδητά το Διαδίκτυο ως χώρο γνωριμιών με άλλα πρόσωπα. Βέβαια, συχνά οι πόθοι τους δεν ταυτίζονται με τις επιθυμίες των προσώπων, τα οποία προσεγγίζουν ηλεκτρονικά αλλά τούτο εντάσσεται στο δικαίωμα της προτίμησης, που κάθε πρόσωπο διαμορφώνει συναρτήσει διαφόρων παραγόντων. Και η απόρριψη ενός προσώπου ή το ενδεχόμενο να μας προσεγγίσει κάποιος τρίτος, που δεν επιθυμούμε να έχουμε οποιαδήποτε σχέση μαζί του, εντάσσεται σε μια φυσιολογική και απελευθερωμένη από προκαταλήψεις κοινωνική ζωή, εκτός, βέβαια, από τις περιπτώσεις, που κάποιο πρόσωπο εμμένει στο στόχο του κατά τρόπο, που καταντά εκνευριστικός, οπότε έχουμε προφανώς κάποια υπέρβαση των κοινωνικών ορίων. Και, φυσικά, δεν αποκλείεται ανάμεσα στα πρόσωπα, που μας προσεγγίζουν μέσω Διαδικτύου, να υπάρχουν και κάποια, που επιθυμούν να μας καταστήσουν συνεργούς τους σε παράνομες πράξεις (πόσες φορές δεν έχετε λάβει μηνύματα, που σας ζητούν να δεχθείτε σε τραπεζικό λογαριασμό χρήματα προερχόμενα από τρίτες χώρες, χωρίς να σας δίνουν πληροφορίες περί της προελεύσεώς τους;) αλλά και πρόσωπα, που απλά μπαίνουν στο Διαδίκτυο και προσβάλλουν τρίτους με ύβρεις.
Η προτίμηση, όμως, των διωκτικών αρχών στα σεξουαλικά εγκλήματα, που τελούνται μέσω Διαδικτύου, πέρα από τον εντοπισμό παιδοφίλων ή προσώπων, που αρέσκονται στη διάπραξη ειδεχθών σεξουαλικών αδικημάτων, οδηγεί συχνά και στην τάση της ποινικοποίησης της απλής προσέγγισης τρίτων προσώπων, με σκοπό τη σύναψη σχέσης, σεξουαλικής ή φιλικής. Πρόκειται για μια μάλλον διασταλτική ερμηνεία της κοινώς λεγόμενης σεξουαλικής παρενόχλησης, η οποία εντάσσεται, στο δικό μας ποινικό δίκαιο, στην αντικειμενική υπόσταση του άρθρου 337 του Π.Κ. και η οποία, τουλάχιστον στο δικό μας ποινικό δίκαιο, προβλέπει τη χρήση ασελγών χειρονομιών ή προτάσεων σχετικών με ασελγείς πράξεις, οι οποίες (χειρονομίες και προτάσεις) προσβάλλουν βάναυσα την αξιοπρέπεια του άλλου στο πεδίο της γενετήσιας ζωής του.
Πιθανότατα την 1.1.1951, όταν ετέθη σε ισχύ ο ελληνικός Ποινικός Κώδικας, η απευθείας προσέγγιση ενός τρίτου προσώπου, κυρίως θηλυκού γένους, να συνιστούσε κατάφωρη προσβολή της γενετήσιας ελευθερίας του τρίτου αυτού προσώπου, αφού άλλα ήθη και έθιμα επικρατούσαν τότε στην ημεδαπή. Και δεν πρέπει να μας διαφεύγει, ότι η ερμηνεία ενός επιδεχόμενου διασταλτική ερμηνεία άρθρου ποικίλλει ανάλογα με την εποχή.
Σήμερα, όμως, μια τέτοια προσέγγιση, πέρα από κάποιες ακραίες περιπτώσεις, που παραπάνω ανεφέρθησαν, ενέχει τον κίνδυνο ποινικοποίησης μιας απλής κοινωνικής συμπεριφοράς, που στόχο έχει την επίτευξη μιας γνωριμίας και δε θεωρείται, με βάση τα ισχύοντα στη σημερινή κοινωνία, ότι προσβάλλει βάναυσα τη γενετήσια ελευθερία του τρίτου προσώπου. Και γίνεται αντιληπτό, ότι χιλιάδες πρόσωπα όλων των ηλικιών μπορούν να ενοχοποιηθούν, επειδή προσέγγισαν ερωτικά κάποιο άλλο πρόσωπο, με τη συναίνεση των διαχειριστών ενός ιστοχώρου, οι οποίοι αρχικά επέτρεψαν μια τέτοια προσπάθεια σύναψης σχέσεων, για να ανακρούσουν πρύμνη πρόσφατα.
Προσωπική μου άποψη είναι ότι, πέρα από την επιβαλλόμενη συνεργασία των διαχειριστών ενός ιστοτόπου με τις όποιες διωκτικές αρχές, ώστε να εντοπίζονται και να διώκονται ποινικά όσοι διαπράττουν κάποια αδικήματα μέσω Διαδικτύου, καλό θα είναι να αποφεύγεται η υπερβολή της δίωξης προσώπων, που το μόνο αδίκημά τους είναι, ότι επεχείρισαν να προσεγγίσουν αισθηματικά κάποιο τρίτο πρόσωπο, εφόσον, βέβαια, τήρησαν κάποιους στοιχειώδεις κανόνες ευπρεπούς συμπεριφοράς. Αλλιώς, κινδυνεύουμε να δούμε τη δίωξη πάσας μορφής ερωτικής προσέγγισης στο όνομα μιας υπερβολικής διαδικτυακής ευπρέπειας.

Δεν υπάρχουν σχόλια: