Πριν από αρκετά χρόνια, ο τότε δημοσιογράφος της "ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑΣ" και νυν εκδότης κ. Θέμος Αναστασιάδης είχε τη φαεινή έμπνευση να σατιρίσει την αντιδικτατορική οργάνωση "ΡΗΓΑΣ ΦΕΡΡΑΙΟΣ" με ένα τρόπο, ο οποίος θεωρήθηκε αρκετά χοντροκομμένος και προκάλεσε θύελλα επιστολών διαμαρτυρίας στην παραπάνω εφημερίδα, την προσωρινή διαγραφή του κ. Αναστασιάδη από το πρωτοβάθμιο πειθαρχικό όργανο της Ε.Σ.Η.Ε.Α. αλλά και μια έντονη συζήτηση γύρω από τα όρια της ελευθερίας του λόγου. Ανάμεσα στους διαμαρτυρόμενους για την εν λόγω ενέργεια του κ. Αναστασιάδη υπήρξε και ο καθηγητής του Παντείου Πανεπιστημίου, κ. Αθανάσιος Διαμαντόπουλος, η επιστολή του οποίου κατέληγε με την άκρας κομψότητας φράση "ΑΓΑΜΟΙ ΘΥΤΑΙ, ΜΑΥΡΗ ΤΡΥΠΑ"(η αλήστου μνήμης στήλη του κ. Αναστασιάδη την εποχή εκείνη στην "Ε").
Μερικά χρόνια αργότερα, ήταν η σειρά του φιλολόγου και αρθρογράφου των σαββατιάτικων "ΝΕΩΝ", κ. Κώστα Γεωργουσόπουλου, με αφορμή μια συνέντευξη του κ. Βασίλη Λαμπρόπουλου, καθηγητή νεοελληνικής φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μίτσιγκαν των Η.Π.Α., να δώσει ρεσιτάλ καλωσύνης. "Οικουμενικό Μιτσιγκάνο" και "μπουμπούνα" χαρακτήριζε τον κ. Λαμπρόπουλο ο κ. Γεωργουσόπουλος, ο οποίος κάποτε δίδασκε σε σχολείο μέσης εκπαίδευσης, ελπίζω όχι χρησιμοποιώντας παρόμοιους επιθετικούς προσδιορισμούς (για περισσότερα, διαβάστε www.tanea.gr/default.asp?pid=30&ct=19&artid=56614).
Πιο πρόσφατα, διαβάσαμε τις οξύτατες κριτικές κατά της τριάδας των κ.κ. Αποστόλου Δοξιάδη, Τάκη Θεοδωρακόπουλου και Πέτρου Μάρκαρη, οι οποίοι διαμαρτυρήθηκαν πέρσυ τέτοια εποχή για τις διακοπές διαφόρων θεατρικών παραστάσεων από ομάδες νεαρών. Ήταν ο ταραγμένος περσυνός Δεκέμβριος και μια από τις πιο χαρακτηριστικές εκδηλώσεις ήταν και η παραπάνω, η οποία, σημειωτέον, συνοδεύτηκε, μεταξύ άλλων, και από την διακόσμηση των τοίχων του Εθνικού Θεάτρου με πολιτιστικά συνθήματα, τύπου "Σκ..... στους κουλτουριάρηδες". Εκ των ανωτέρω, ο κ. Δοξιάδης είχε την τιμητική του από μια μερίδα των υμνητών των εξεγερμένων νέων. "Ανεπάγγελτος", "μεγαλοαστός", "από ευνοημένη οικογένεια" και "κρατικοδίατιος λογοκριτής της κινηματογραφικής τέχνης" ήταν μόνο μερικές από τις τιμές, που του επιδαψίλευσαν οι πολέμιοί του εκείνες τις ημέρες. Ο κ. Θεοδωρακόπουλος πλήρωσε τη στήλη, που διατηρεί στα σαββατιάτικα "ΝΕΑ". Και οι τρεις μαζί χαρακτηρίστηκαν βολεμένοι και χωρίς προβληματισμούς ευκατάστατοι διανοούμενοι, οι οποίοι ουδέποτε, όπως ειπώθηκε, διαμαρτυρήθηκαν για άλλα θέματα. Ίσως επειδή μόνο οι απρόβλητοι ίσως και απόβλητοι αυτής της κοινωνίας έχουν το δικαίωμα να αρθρώνουν λόγο.
Και, τέλος, ακόμα πιο πρόσφατα και με αφορμή τη συμπλήρωση ενός χρόνου από το θάνατο του Αλεξάνδρου Γρηγορόπουλου ακούσαμε κόσμο και από τις δύο πλευρές να επιδίδεται σε όργιο χαρακτηρισμών εναντίον των εκφραστών της αντίθετης άποψης. Φέτος είχε την τιμητική του, μεταξύ άλλων, και ο κ. Κανέλλης εξαιτίας ενός επικριτικού, κατά πολλούς αηθούς, άρθρου του στην ιστοσελίδα protagon.gr, όπου επέκρινε προηγούμενη ανάρτηση του προέδρου του ΣΥ.ΡΙΖ.Α., κ. Τσίπρα για τα γεγονότα του περσυνού Δεκεμβρίου. Αρκεί να πληκτρολογήσετε στο γκουγκλ τις λέξεις "ΚΑΝΕΛΛΗΣ" και "ΤΣΙΠΡΑΣ", ώστε να έλθετε αντιμέτωποι με ένα άγριας ομορφιάς απάνθισμα της εφαρμογής του διαδικτυακού σαβουάρ βιβρ.
Κανένας δεν διαφωνεί, ότι η πολυφωνία είναι συστατικό της δημοκρατίας και για την κατοχύρωσή της αγωνίστηκαν χιλιάδες άνθρωποι στο πέρασμα των αιώνων και συνεχίζουν να αγωνίζονται για το κάθε άλλο παρά αυτονόητο αυτό στοιχείο. Το δικαίωμα να εκφράζει κάποιος τη δική του άποψη αποτελεί τη μια όψη του νομίσματος, ενώ στην άλλη υπάρχει το δικαίωμα στον αντίλογο στην άποψη αυτή, η οποία ενδεχόμενα να βρίσκει αντίθετους κάποιους τρίτους. Και σε ένα σύγχρονο πολίτευμα αυτή η ανταλλαγή απόψεων πρέπει να συμπορεύεται με το σεβασμό προς την αντίθετη άποψη.
Ε, ακριβώς αυτό το σεβασμό δεν βλέπουμε σε αρκετές περιπτώσεις στην ημεδαπή. Και οι πρόσφατες ανταλλαγές απόψεων και η πολεμική μεταξύ των εκφραστών των αντιθέτων απόψεων, με αφορμή την επέτειο από τα γεγονότα του Δεκεμβρίου του 2008 αλλά και τα παλαιότερα παραπάνω ενδεικτικά παραδείγματα αποδεικνύουν, ότι ως λαός στερούμεθα, ακόμα, ορισμένων στοιχειωδών γνωρισμάτων ενός δημοκρατικού και σε κάθε περίπτωση πολιτισμένου ανθρώπου. Αν μια άποψη είναι αντίθετη προς τη δική μας, επιλέγουμε για την αντίκρουσή της όχι κάποια λογικά επιχειρήματα αλλά χτυπήματα κάτω από τη μέση, τα οποία ουδεμία σχέση έχουν με την τακτική της επιχειρηματολογίας και της πολιτισμένης ανταλλαγής απόψεων, ή λεξιλόγιο διόλου κολακευτικό, που ελάχιστα αρμόζει σε συζητητή σοβαρών θεμάτων. Και, δυστυχώς, η πρακτική αυτή έχει υιοθετηθεί ακόμα και από πρόσωπα, που λόγω πανεπιστημιακών περγαμηνών και διανοητικών επιδόσεων δεν έδιδαν την εντύπωση, ότι θα κατέφευγαν στό τόσο αγοραίο ύφος και επιχειρηματολογία. Διότι δεν μπορώ να χαρακτηρίσω αλλιώς πως είτε την επιλογή λέξεων, που δε συνάδουν με το ήθος και τη μόρφωση των προσώπων, που τις εκτόξευσαν, είτε με τη στόχευση της προσωπικής ζωής εκείνων, με των οποίων την άποψη τυγχάνει να διαφωνούν.
Το θλιβερότερο, όμως, της υπόθεσης αυτής είναι ,ότι είδαμε πρόσωπα, που αυτοπροσδιορίζονται "αριστεροί", να ακολουθούν αυτή την οδό και να επιτίθενται με αηθείς εκφράσεις και περιφρονητικό ύφος προς όσους έλαχε να υποστηρίζουν τα αντίθετα από αυτούς. Και οι στόχοι τους, δυστυχώς, δεν ήταν οι γνωστοί φασίστες, που με πρώτη ευκαιρία ξιφουλκούν κατά των πολεμίων τους, όταν δεν επιχειρούν να φιμώσουν δια της βίας τις αντίθετες με τα πιστεύω τους φωνές, όπου μια επιθετικότητα εκ μέρους των αριστερών ίσως ήταν αποδεκτή, αλλά διανοούμενοι ή απλοί εκφραστές μιας άποψης, οι οποίοι είδαν από διαφορετική οπτική γωνία το ίδιο με αυτούς θέμα, χωρίς να εντάσσονται στο όποιο φασιστικό μπλοκ ή να συμμερίζονται έστω κατ' ελάχιστο τις απόψεις τους. Ακόμα, όμως, και στην περίπτωση της "ΜΑΥΡΗ ΤΡΥΠΑΣ", με τους αστεϊσμούς της οποίας διαφωνούσε πολύς κόσμος και χαρακτήριζε τη νοοτροπία της ως φασιστική, είναι τουλάχιστον άσχημο για ένα καθηγητή πανεπιστημίου να απαντά με τέτοιους χαρακτηρισμούς, ακριβώς επειδή περιμένει κανείς από ένα πρόσωπο, το οποίο διδάσκει νέους ανθρώπους σε κάποια πανεπιστημιακή σχολή, να μην υιοθετεί εκείνες ακριβώς τις εκφράσεις, που χαρακτηρίζουν αυτούς, των οποίων τις ενέργειες στηλιτεύει, ήτοι τους φασίστες και τους αγροίκους (συχνότατα οι ιδιότητες αυτές απαντούν στα ίδια πρόσωπα).
Κύριο γνώρισμα όλων των πολεμίων με τα παραπάνω μέσα των απόψεων, που δεν τους αρέσουν, είναι η άρνηση της αντίθετης άποψης (για την αποφυγή παρεξηγήσεων, εξαιρώ τον κ. Διαμαντόπουλο από την κατηγορία αυτή, αρκούμενος απλά να επισημάνω το αηθές της περιόδου κατακλείδας της επιστολής διαμαρτυρίας του). Η πληθώρα επιθετικών προσδιορισμών και η αλύπητη επίθεση με την έκθεση προσωπικών δεδομένων όσων διετύπωσαν μια αντίθετη άποψη φανερώνει την αδυναμία ενός σημαντικού μέρους της κοινωνίας μας να σκεφτεί δημοκρατικά και πολιτισμένα και να επιτρέψει να ακουστεί μια φωνή διαφορετική από τη δική της. Κυρίως, όμως, προδίδει μια απουσία δημοκρατικής αγωγής, συστατικού απαιτούμενου σε μια πολυφωνική κοινωνια.Και η κοινωνία εκείνη, όπου οι μεν αντιμάχονται τους δε με επιχειρήματα κάτω από τη μέση, δεν μπορεί να βαυκαλίζεται, ότι είναι δημοκρατική κατά βάθος παρά κατ' επίφαση και πάλι με ερωτηματικό.
"'Εξεστι Κλαζομενίοις ασχημονείν", έλεγαν οι αρχαίοι Σπαρτιάτες απηυδυσμένοι από τη συμπεριφορά των απεσταλμένων των Κλαζομενών στην πόλη τους. Εκεί, σύμφωνα με το ιστολόγιο του κ. Σαραντάκου (διαβάστε www.sarantakos.com/arx/arx_klazom19.html), οι Έφοροι όρισαν κάποιο κήρυκα, ο οποίος βγήκε στους δρόμους της αρχαίας Σπάρτης και φώναζε την παραπάνω φράση, ώστε αφενός να δικαιολογήσει τους άξεστους Κλαζομένιους αφετέρου να τους συνετίσει. Μόνο που ένας τέτοιος ντελάλης στις μέρες μας θα ακουγόταν σα φωνή βοώντος εν τη ερήμω, αφού θα περίσσευαν τα βουλωμένα αυτιά. Εκτός αν παρηγορεί, που θα δικαιολογούνταν, έτσι, η έλλειψη αγωγής, που μας διακρίνει σε μεγάλο βαθμό.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου