Στων εθνικοφρόνων βουλευτών το μυαλό

Η επιλογή του διηγήματος "στου Κεμάλ το σπίτι" του γνωστού λογοτέχνη Γιώργου Ιωάννου για το γνωστικό αντικείμενο της νεοελληνικής λογοτεχνίας στις φετινές πανελλαδικές εξετάσεις αποτέλεσε μια μικρή έκπληξη. Και τούτο διότι αναφέρεται στην ιστορία μιας Τουρκάλας, η οποία επισκεπτόταν το σπίτι, στο οποίο έμενε η οικογένεια του συγγραφέα, πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη, και με αφορμή αυτή την επίσκεψη ο συγγραφέας ανατρέχει στα βάσανα των ανθρώπων, που κρίθηκαν ανταλλάξιμοι, βάσει των όρων της Συνθήκης της Λωζάννης, και αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους. Έτσι, χριστιανοί και Μουσουλμάνοι έφυγαν από τα σπίτια τους και η ιστορία, που είχαν γράψει στους τόπους, που άφησαν, διεκόπη βίαια.

Το κείμενο, όμως, αυτό του Γιώργου Ιωάννου δεν έχει σκοπό μόνο να υπομνήσει στους αναγνώστες του την προσφυγιά αλλά, κυρίως, να θυμίσει, ότι τους λαούς, χριστιανούς και μουσουλμάνους, Έλληνες και Τούρκους, δεν υπάρχουν πράγματα, για να τους χωρίσουν και ότι το δράμα του ξεριζωμού είναι κοινό και στους δύο. Ο συγγραφέας ζητάει από τον αναγνώστη να κρατήσει μέσα του τις μνήμες της προσφυγιάς όχι μόνο ως στείρα ανάμνηση αλλά και ως κίνητρο για να καταπραϋνθούν οι διαφορές ανάμεσα στους δύο λαούς. Ακόμα και η οικογένεια του συγγραφέα ξεπερνάει την αρχική καχυποψία της απέναντι στην Τουρκάλα και αρχίζει να τη συμπαθεί, μόλις θυμάται τη δικιά της προσφυγιά.

Σε μια εποχή, που τα πάθη ανάμεσα στους δύο λαούς δεν έχουν, ακόμα, καταλαγιάσει, είναι χρήσιμο τέτοια κείμενα να θυμίζουν, πόσα κοινά έχουμε οι δύο λαοί. Χωρίς να παραγνωρίζω τις προκλήσεις των γειτόνων Τούρκων αλλά και ορισμένες "μαγκιές" κάποιων πολιτικών μας, φρονώ, ότι διηγήματα, όπως το παραπάνω, μπορούν να δώσουν κίνητρα για τη συμφιλίωση των δύο λαών. Και είναι χρήσιμο, που ένα υπουργείο, που δεν φημίζεται ακριβώς για την αγάπη του προς αυτό, που υποτίθεται, ότι υπηρετεί, επέλεξε το συγκεκριμένο πεζό για τις πανελλαδικές εξετάσεις. Διότι δείχνει να ξεφεύγει από το εθνοκεντρικό εκπαιδευτικό σύστημα και να προσεγγιζει μεθόδους φιλικές και προς εθνότητες, που παραδοσιακά μαθαίνουμε να βλέπουμε αρνητικά.

Απ' όλα τα παραπάνω, όμως, οι βουλευτές του ΛΑ.Ο.Σ., κ.κ. Χρυσανθακόπουλος και Πλεύρης, δεν είδαν ούτε αντελήφθησαν κάτι. Ή, μάλλον, επειδή δεν τους θεωρώ ανόητους, είδαν μόνο αυτά, που νόμισαν, ότι είδαν, ήτοι ότι ήταν απαράδεκτη η επιλογή του κειμένου αυτού στις 19.5.2010, ημέρα μνήμης της Γενοκτονίας των Ποντίων, θεωρώντας, μάλιστα, ότι αυτό δεν συμβάλλει καθόλου στη μόρφωση των μαθητών μας. Αναρωτιώνται, μάλιστα, τίνος ιδέα ήταν η επιλογή του εν λόγω κειμένου, τροφοδοτώντας, έτσι, το μύλο της συνωμοσιολογίας εν Ελλάδι.

Προφανώς για τους παραπάνω βουλευτές μας ελάχιστη σημασία έχει το γεγονός, ότι το διήγημα του Γιώργου Ιωάννου, το οποίο αμφιβάλλω, αν μπήκαν στον κόπο να διαβάσουν, αποφεύγει τις ακραίες θέσεις και τους μύδρους κατά των Τούρκων και στέκεται στην ανθρώπινη πλευρά του δράματος των προσφύγων, ανεξαρτήτως θρησκεύματος, και αυτό χωρίς συναισθηματικές εξάρσεις. Περισσότερο στάθηκαν στην αναφορά του ονόματος του Κεμάλ Ατατούρκ, προσώπου που σαφέστατα και ευθύνεται για το δράμα των Μικρασιατών και Ανατολικοθρακιωτών προσφύγων, παραβλέποντας, όμως, και τις ευθύνες των ταγών μας της εποχής εκείνης στο δράμα αυτό. Μόνο που η αναφορά αυτή γινόταν απλά για να προσδιοριστεί το σημείο, όπου ελάμβαναν χώρα τα γεγονότα, που αναφέρονται στο διήγημα αυτό. Και σε καμμία περίπτωση δεν γράφτηκε το διήγημα αυτό για να προκαλέσει τους, δήθεν, ευαίσθητους εθνικά βουλευτές μας και τους ομοϊδεάτες τους.

Σε μια εποχή, που έχει καταστεί σαφές, ότι οι αντεγκλήσεις μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας δεν οδηγούν πουθενά, είναι τουλάχιστον ανόητο να εφευρίσκονται αφορμές, ώστε να εντείνουν το κλίμα μιας κοινωνίας ήδη ταλαιπωρημένης από την οικονομική - και όχι μόνο αυτή - κρίση. Αλλά μάλλον αυτά αποτελούν ψιλά γράμματα για τους ανωτέρω εθνοπατέρες μας και όσους τους ακολουθούν ιδεολογικά.