Ένας πραγματικά μαχόμενος δημοσιογράφος του παρελθόντος

Η επαφή με ένα άλλο τόπο, έστω και την περίοδο των διακοπών, μπορεί να σου δώσει την ευκαιρία να γνωρίσεις κάποια πρόσωπα, που σε μια εποχή, όπου οι υπολογιστές και το ιστολογείν ήταν άγνωστες λέξεις, έδιναν τη δική τους μάχη πέρα από συμφέροντα και εν γένει ιδιοτέλειες.
Ένα τέτοιο πρόσωπο ήταν και ο Κλεάνθης Τριαντάφυλλος (και όχι "Τριανταφύλλου", όπως τον παρουσιάζουν πολλά έντυπα), εκδότης του θρυλικού "Ραμπαγά", πολιτικοσατυρικού εντύπου του τέλους του 19ου αιώνα. Η ζωή του παρουσιάζει αρκετά στοιχεία, που αγγίζουν το θρυλικό, αφού είναι άγνωστη η ακριβής ημερομηνία γεννήσεώς του. Οι βιογράφοι του υπολογίζουν ότι γεννήθηκε ανάμεσα στα 1849 και 1851, καθόσον, όταν αυτοκτόνησε εν έτει 1889, ήταν "σαραντάρης". Ο δε τόπος γεννήσεώς του αμφισβητείται και αυτός, αφού άλλοι παρουσιάζουν ως τέτοιο την Απολλωνία της Σίφνου και άλλοι την Εξάμπελα Σίφνου. Καθόλου απίθανη η σύγχυση αυτή, αφού την εποχή της γεννήσεως του Τριανταφύλλου η δήλωση μιας γεννήσεως στο Ληξιαρχείο δεν ήταν υποχρεωτική.
Ο Κλεάνθης Τριαντάφυλλος έμαθε τα πρώτα του γράμματα στο νησί του, πιθανότατα από τον πατέρα του, που ήταν δημοδιδάσκαλος. Στη συνέχεια, έφυγε για την Κωνσταντινούπολη, για να συνεχίσει τις εγκύκλιες σπουδές του. Εκεί, άρχισε να εργάζεται ως δημοσιογράφος σε εφημερίδες, όπως ο "ΝΕΟΛΟΓΟΣ", όπου και άρχισε να δείχνει το ταλέντο του στη σάτιρα. Αυτό, όμως, είχε σαν αποτέλεσμα να ενοχληθεί από τις σουλτανικές αρχές, πράγμα, που τον ανάγκασε να εγκαταλείψει την Κωνσταντινούπολη και να εγκατασταθεί στην Αθήνα.
Εκεί, το 1878 θα ιδρύσει μαζί με τον επίσης δημοσιογράφο Βλάση Γαβριηλίδη, ιδρυτή της εφημερίδος "ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ", την πολιτικοσατιρική εφημερίδα "ΡΑΜΠΑΓΑΣ". Ο τίτλος ήταν εμπνευσμένος από το ομότιτλο έργο του Γάλλου θεατρικού συγγραφέα Βικτοριέν Σαρντού και αφορούσε τον αυλοκόλακα και συμφεροντολόγο άνθρωπο.
Στην εφημερίδα αυτή δημοσίευσαν τα πρώτα τους ποιήματα ο Γεώργιος Δροσίνης, ο Γεώργιος Σουρής (άλλο σπουδαίο ταλέντο στη σάτιρα), ο Κωστής Παλαμάς και πολλοί άλλοι. Τα ποιήματά τους αντλούν τη θεματολογία τους από την καθημερινότητα αλλά και την πολιτική κατάσταση της Ελλάδος της εποχής εκείνης προδίδουν δε την επιρροή του Παρνασσισμού, ενός λογοτεχνικού κινήματος, που έχει τις ρίζες του στη Γαλλία. Κυριαρχεί η δημοτική γλώσσα της εποχής εκείνης, πράγμα αρκετά ασυνήθιστο.
Η σάτιρα, όμως, της εφημερίδος αυτής έγινε η αιτία οι δύο εκδότες να γνωρίσουν αλεπάλληλες διώξεις και φυλακίσεις, οι οποίες οδήγησαν στο κλείσιμό της. Ο Κλεάνθης Τριαντάφυλλος, όμως, ουδόλως πτοήθηκε. Συνέχισε την εκδοτική του δραστηριότητα με την έκδοση μιας νέας πολιτικοσατιρικής εφημερίδας, της "ΜΗ ΧΑΝΕΣΑΙ" από το 1880 έως το 1883. Μέσα από την εφημερίδα αυτή, το ταλέντο του Τριανταφύλλου ξετυλίγεται αδάμαστο και συναρπαστικό και χτυπάει αλύπητα τα πολιτικά δρώμενα της εποχής του, τα οποία σε πάμπολλα σημεία θυμίζουν τη δική μας εποχή.
Ο Κλεάνθης Τριαντάφυλλος θα συνεχίσει τη δημοσιογραφική και σατιρική του δράση σε συνεργασία με τον Ρόκκο Χοϊδά, πρόδρομο του σοσιαλισμού στην Ελλάδα, πλην, όμως, οι συνεχείς και ακατάπαυστες εις βάρος του διώξεις θα συνεχιστούν. Τελικά, το 1889 θα οδηγηθεί με το Ρόκκο Χοϊδά στο Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο Αμφίσσης με την κατηγορία της εξυβρίσεως του Βασιλέως και του διαδόχου. Αποτέλεσμα : καταδίκη σε κάθειρξη 7 ετών. Μέσα στη φυλακή, περί το τέλος του 1889, ο Κλεάνθης Τριαντάφυλλος θα βάλει τέλος στη ζωή του με ένα περίστροφο. Μερικά χρόνια αργότερα, θα πεθάνει στις φυλακές Χαλκίδος και ο Ρόκκος Χοϊδάς, αρνούμενος να ζητήσει χάρη. Και οι δύο αποτελούν δύο μορφές υποδείγματα της μαχόμενης σατιρικής δημοσιογραφίας, που αρνείται να αποδεχτεί την πολιτική κατάσταση της Ελλάδος και ασταμάτητα στηλιτεύει και καυτηριάζει τα κακώς κείμενα αυτής.
Διαβάστε :
library.ucy.ac.cy/electronic_services/elia/mi_xanesai_gr.htm (σελίδες από το "ΜΗ ΧΑΝΕΣΑΙ")