Ομολογώ ότι στο άκουσμα της «απαλλοτριώσεως» προϊόντων σε κάποιο σούπερ μάρκετ των Αθηνών από μια ομάδα αντιεξουσιαστών αισθάνθηκα αρκετά αμήχανος. Διότι, αν και προσωπικά δεν επικροτώ τις τακτικές των προσώπων, που κινούνται στον αντιεξουσιαστικό χώρο, εν τούτοις η συγκεκριμένη κίνησή τους δεν με βρήκε τόσο αντίθετο.
Για να εξηγούμαι, σε μια εποχή, όπου οι τιμές των βασικών αγαθών έχουν φτάσει στα ύψη, είναι επόμενο να δημιουργούνται ομάδες ανθρώπων, οι οποίοι βλέπουν την αγοραστική τους δύναμη να ξεφτίζει σταδιακά. Αρχικά, υποχρεώνονται να στερηθούν κάποια αγαθά, τα οποία αποτελούσαν πολυτέλεια γι’ αυτούς, την οποία, όμως, δε δίσταζαν να παραχωρήσουν στο εαυτό τους. Σιγά-σιγά, όμως, άρχισαν να στερούνται και βασικά αγαθά, των οποίων η τιμή είχε πια φτάσει πολύ ψηλά, ώστε να μπορούν να διαθέσουν χρήματα για την αγορά τους. Και αυτές τις ομάδες τις βλέπουμε καθημερινά τριγύρω μας. Είναι οι χαμηλοσυνταξιούχοι και οι χαμηλόμισθοι συμπολίτες μας, των οποίων η αγοραστική δύναμη συρρικνώνεται μέρα με τη μέρα. Και σε αυτούς τους συμπολίτες μας μοίρασαν τα μέλη της αντιεξουσιαστικής ομάδας, που διενήργησε την παραπάνω «απαλλοτρίωση», τα «απαλλοτριωθέντα» αγαθά. Και, μάλιστα, όπως επεσήμαναν αρκετά Μ.Μ.Ε. αλλά και ιστολόγοι, η ενέργειά τους αυτή έγινε υπό τις επευφημίες και τα χειροκροτήματα των παρευρισκομένων, χωρίς να υπολογίζουμε τις σεβαστές απόψεις δημοσιογράφων αλλά και ιστολόγων, οι οποίοι ενέκριναν την ενέργεια αυτή.
Προσωπικά, ορισμένες φορές αισθάνομαι ότι ζω στη χώρα του εύκολου ακτιβισμού. Προσοχή, δεν απορρίπτω τις μορφές ακτιβισμού, όπου αυτές χρειάζονται. Αλλά νοιώθω ότι ο ακτιβισμός υποκαθιστά την πολιτική και κοινωνική συνείδηση των πολιτών άλλως οι ακραίες πράξεις βρίσκουν γόνιμο έδαφος σε μια αδιάφορη για την προάσπιση των συμφερόντων της κοινωνία και αποτελούν την εύκολη λύση σε πολλά προβλήματα και χωρίς ιδιαίτερη κατανάλωση φαιάς ουσίας. Εν προκειμένω, η απουσία ισχυρού καταναλωτικού κινήματος, το οποίο θα επηρεάζει καταλυτικά και σε βάρος των οικονομικών συμφερόντων το μέσο καταναλωτή έχει αφήσει ελεύθερο έδαφος σε πρακτικές, όπως αυτή στο παραπάνω σούπερ μάρκετ. Και ο κόσμος επευφημεί τις πρακτικές αυτές ακριβώς επειδή δεν έχει διαμορφώσει κάποιο υποκατάστατο τρόπο αντίδρασης στις υπερβολικές και συνεχείς αυξήσεις βασικών αγαθών ή δεν επιθυμεί να αναλάβει τη σχετική πρωτοβουλία. Ο αντιεξουσιαστικός χώρος έχει, την ίδια στιγμή, διαμορφώσει μια πρακτική, η οποία συνίσταται, τις περισσότερες φορές, σε επιθετικές διεκδικήσεις, συχνά με τη χρήση βίας αλλά με την επίκληση καλών σκοπών, που στα μάτια πολλών συνεπάγεται τον εξαγνισμό των μέσων, που τα μέλη του χώρου αυτού μετέρχονται. Πλην, όμως, το μεγάλο μειονέκτημα του αντιεξουσιαστικού χώρου, όπως εγώ, τουλάχιστον, το βλέπω, είναι ότι πέρα από τον έντονο και συχνά βίαιο ακτιβισμό δεν υπάρχει κάποια εναλλακτική λύση ή, κυρίως, το επόμενο βήμα. Μετά, δηλαδή, την «απαλλοτρίωση» υλικών αγαθών από τα σούπερ μάρκετ τι θα ακολουθήσει; και, άραγε, η «απαλλοτρίωση» αγαθών από τα σούπερ μάρκετ θα λύσει το πρόβλημα της ακρίβειας και της αυξανόμενης φτώχειας; Αυτό είναι κάτι, το οποίο δε γνωρίζω και πιθανόν δεν το γνωρίζουν ούτε τα μέλη του συγκεκριμένου χώρου.
Την ίδια στιγμή, το αναγγελθέν μποϋκοτάζ στο γάλα εξελίχθηκε, τουλάχιστον στα μέρη, όπου κατοικώ, σε μεγάλο φιάσκο. Οι καταναλωτές έγραψαν στα παλαιότερα των υποδημάτων τους τις εξαγγελίες του ΙΝΚΑ, του ΕΚΠΟΙΖΩ και άλλων φορέων προστασίας του καταναλωτή και συνέχισαν να καταναλώνουν άφοβα γάλα. Θα έλεγα ότι είναι ακόμα ισχυρό το σύνδρομο της Κατοχής, αν δεν έβλεπα πρόσωπα, ηλικίας 20-40, να αγοράζουν αμέριμνοι το γάλα τους σε διάφορα μαγαζιά. Αυτό το φαινόμενο αποδεικνύει ότι στη χώρα μας δεν επιθυμούμε να αναλάβουμε κανενός είδους δράση, προκειμένου να αντιμετωπίσουμε την αισχροκέρδεια των μεγάλων σούπερ μάρκετ, με άλλα λόγια ας πάρει άλλος την «καυτή πατάτα» και ας βρει αυτός τη λύση. Και, συνήθως, αυτός ο τρίτος είναι το κράτος, ως εάν να μην έχουμε αναδείξει αυτό το κράτος εμείς με την ανοχή μας.
Ένα παράδειγμα, που δείχνει μια διαφορετική αντιμετώπιση του φαινομένου της αισχροκέρδειας, μας έρχεται από το μακρυνό Βερολίνο. Προ ετών, λοιπόν, οι ιδιοκτήτες καφετεριών του Βερολίνου προέβησαν σε αύξηση της τιμής του καφέ. Οι δραστήριες, απ’ ό,τι φαίνεται, ομάδες προστασίας του καταναλωτή, που λειτουργούν στο Βερολίνο, προέτρεψαν τον κόσμο να απόσχει από τις; καφετέριες της πόλης τους για μια εβδομάδα. Η συντριπτική πλειοψηφία των Βερολινέζων τήρησε την αποχή αυτή και οι ιδιοκτήτες των καφετεριών αναγκάστηκαν να επαναφέρουν τις παλαιές τιμές.
Στην ημεδαπή, υπήρξε προ ετών κάποιος δήμαρχος, νομίζω στη Λάρισα, ο οποίος «έβαλε χέρι» στους ιδιοκτήτες των καφετεριών του κέντρου της πόλης του, προκειμένου αυτοί να μην προβούν σε αύξηση της τιμής του καφέ. Δε γνωρίζω, αν χρησιμοποίησε και άλλα μέσα, προκειμένου να πετύχει το σκοπό του ούτε θεωρώ υποχρεωτικό κάθε αιρετός άρχοντας να μετέρχεται σκοτεινά μέσα, ώστε να πιέσει καταστάσεις προς όφελος των δημοτών του, αλλά η τιμή του καφέ στη Λάρισα παράμεινε σε χαμηλά επίπεδα, τουλάχιστον εκείνη την εποχή (νομίζω όταν πεζοδρομήθηκε το κέντρο της Λάρισας).
Δε νομίζω ότι είναι τόσο δύσκολο να υιοθετήσουμε τις τακτικές των Βερολινέζων καταναλωτών. Και, το κυριότερο απ’ όλα, να οργανώσουμε ένα εναλλακτικό τρόπο αντίδρασης, όπου θα συμμετέχουμε όλοι. Διότι είναι καλός και άγιος ο ακτιβισμός των αντιεξουσιαστών αλλά δε λύει κανένα πρόβλημα, απλά μεταθέτει την οριστική εξαθλίωση των χαμηλών στρωμάτων για αργότερα ή, αν προτιμάτε, την αποδεικνύει.
Για να εξηγούμαι, σε μια εποχή, όπου οι τιμές των βασικών αγαθών έχουν φτάσει στα ύψη, είναι επόμενο να δημιουργούνται ομάδες ανθρώπων, οι οποίοι βλέπουν την αγοραστική τους δύναμη να ξεφτίζει σταδιακά. Αρχικά, υποχρεώνονται να στερηθούν κάποια αγαθά, τα οποία αποτελούσαν πολυτέλεια γι’ αυτούς, την οποία, όμως, δε δίσταζαν να παραχωρήσουν στο εαυτό τους. Σιγά-σιγά, όμως, άρχισαν να στερούνται και βασικά αγαθά, των οποίων η τιμή είχε πια φτάσει πολύ ψηλά, ώστε να μπορούν να διαθέσουν χρήματα για την αγορά τους. Και αυτές τις ομάδες τις βλέπουμε καθημερινά τριγύρω μας. Είναι οι χαμηλοσυνταξιούχοι και οι χαμηλόμισθοι συμπολίτες μας, των οποίων η αγοραστική δύναμη συρρικνώνεται μέρα με τη μέρα. Και σε αυτούς τους συμπολίτες μας μοίρασαν τα μέλη της αντιεξουσιαστικής ομάδας, που διενήργησε την παραπάνω «απαλλοτρίωση», τα «απαλλοτριωθέντα» αγαθά. Και, μάλιστα, όπως επεσήμαναν αρκετά Μ.Μ.Ε. αλλά και ιστολόγοι, η ενέργειά τους αυτή έγινε υπό τις επευφημίες και τα χειροκροτήματα των παρευρισκομένων, χωρίς να υπολογίζουμε τις σεβαστές απόψεις δημοσιογράφων αλλά και ιστολόγων, οι οποίοι ενέκριναν την ενέργεια αυτή.
Προσωπικά, ορισμένες φορές αισθάνομαι ότι ζω στη χώρα του εύκολου ακτιβισμού. Προσοχή, δεν απορρίπτω τις μορφές ακτιβισμού, όπου αυτές χρειάζονται. Αλλά νοιώθω ότι ο ακτιβισμός υποκαθιστά την πολιτική και κοινωνική συνείδηση των πολιτών άλλως οι ακραίες πράξεις βρίσκουν γόνιμο έδαφος σε μια αδιάφορη για την προάσπιση των συμφερόντων της κοινωνία και αποτελούν την εύκολη λύση σε πολλά προβλήματα και χωρίς ιδιαίτερη κατανάλωση φαιάς ουσίας. Εν προκειμένω, η απουσία ισχυρού καταναλωτικού κινήματος, το οποίο θα επηρεάζει καταλυτικά και σε βάρος των οικονομικών συμφερόντων το μέσο καταναλωτή έχει αφήσει ελεύθερο έδαφος σε πρακτικές, όπως αυτή στο παραπάνω σούπερ μάρκετ. Και ο κόσμος επευφημεί τις πρακτικές αυτές ακριβώς επειδή δεν έχει διαμορφώσει κάποιο υποκατάστατο τρόπο αντίδρασης στις υπερβολικές και συνεχείς αυξήσεις βασικών αγαθών ή δεν επιθυμεί να αναλάβει τη σχετική πρωτοβουλία. Ο αντιεξουσιαστικός χώρος έχει, την ίδια στιγμή, διαμορφώσει μια πρακτική, η οποία συνίσταται, τις περισσότερες φορές, σε επιθετικές διεκδικήσεις, συχνά με τη χρήση βίας αλλά με την επίκληση καλών σκοπών, που στα μάτια πολλών συνεπάγεται τον εξαγνισμό των μέσων, που τα μέλη του χώρου αυτού μετέρχονται. Πλην, όμως, το μεγάλο μειονέκτημα του αντιεξουσιαστικού χώρου, όπως εγώ, τουλάχιστον, το βλέπω, είναι ότι πέρα από τον έντονο και συχνά βίαιο ακτιβισμό δεν υπάρχει κάποια εναλλακτική λύση ή, κυρίως, το επόμενο βήμα. Μετά, δηλαδή, την «απαλλοτρίωση» υλικών αγαθών από τα σούπερ μάρκετ τι θα ακολουθήσει; και, άραγε, η «απαλλοτρίωση» αγαθών από τα σούπερ μάρκετ θα λύσει το πρόβλημα της ακρίβειας και της αυξανόμενης φτώχειας; Αυτό είναι κάτι, το οποίο δε γνωρίζω και πιθανόν δεν το γνωρίζουν ούτε τα μέλη του συγκεκριμένου χώρου.
Την ίδια στιγμή, το αναγγελθέν μποϋκοτάζ στο γάλα εξελίχθηκε, τουλάχιστον στα μέρη, όπου κατοικώ, σε μεγάλο φιάσκο. Οι καταναλωτές έγραψαν στα παλαιότερα των υποδημάτων τους τις εξαγγελίες του ΙΝΚΑ, του ΕΚΠΟΙΖΩ και άλλων φορέων προστασίας του καταναλωτή και συνέχισαν να καταναλώνουν άφοβα γάλα. Θα έλεγα ότι είναι ακόμα ισχυρό το σύνδρομο της Κατοχής, αν δεν έβλεπα πρόσωπα, ηλικίας 20-40, να αγοράζουν αμέριμνοι το γάλα τους σε διάφορα μαγαζιά. Αυτό το φαινόμενο αποδεικνύει ότι στη χώρα μας δεν επιθυμούμε να αναλάβουμε κανενός είδους δράση, προκειμένου να αντιμετωπίσουμε την αισχροκέρδεια των μεγάλων σούπερ μάρκετ, με άλλα λόγια ας πάρει άλλος την «καυτή πατάτα» και ας βρει αυτός τη λύση. Και, συνήθως, αυτός ο τρίτος είναι το κράτος, ως εάν να μην έχουμε αναδείξει αυτό το κράτος εμείς με την ανοχή μας.
Ένα παράδειγμα, που δείχνει μια διαφορετική αντιμετώπιση του φαινομένου της αισχροκέρδειας, μας έρχεται από το μακρυνό Βερολίνο. Προ ετών, λοιπόν, οι ιδιοκτήτες καφετεριών του Βερολίνου προέβησαν σε αύξηση της τιμής του καφέ. Οι δραστήριες, απ’ ό,τι φαίνεται, ομάδες προστασίας του καταναλωτή, που λειτουργούν στο Βερολίνο, προέτρεψαν τον κόσμο να απόσχει από τις; καφετέριες της πόλης τους για μια εβδομάδα. Η συντριπτική πλειοψηφία των Βερολινέζων τήρησε την αποχή αυτή και οι ιδιοκτήτες των καφετεριών αναγκάστηκαν να επαναφέρουν τις παλαιές τιμές.
Στην ημεδαπή, υπήρξε προ ετών κάποιος δήμαρχος, νομίζω στη Λάρισα, ο οποίος «έβαλε χέρι» στους ιδιοκτήτες των καφετεριών του κέντρου της πόλης του, προκειμένου αυτοί να μην προβούν σε αύξηση της τιμής του καφέ. Δε γνωρίζω, αν χρησιμοποίησε και άλλα μέσα, προκειμένου να πετύχει το σκοπό του ούτε θεωρώ υποχρεωτικό κάθε αιρετός άρχοντας να μετέρχεται σκοτεινά μέσα, ώστε να πιέσει καταστάσεις προς όφελος των δημοτών του, αλλά η τιμή του καφέ στη Λάρισα παράμεινε σε χαμηλά επίπεδα, τουλάχιστον εκείνη την εποχή (νομίζω όταν πεζοδρομήθηκε το κέντρο της Λάρισας).
Δε νομίζω ότι είναι τόσο δύσκολο να υιοθετήσουμε τις τακτικές των Βερολινέζων καταναλωτών. Και, το κυριότερο απ’ όλα, να οργανώσουμε ένα εναλλακτικό τρόπο αντίδρασης, όπου θα συμμετέχουμε όλοι. Διότι είναι καλός και άγιος ο ακτιβισμός των αντιεξουσιαστών αλλά δε λύει κανένα πρόβλημα, απλά μεταθέτει την οριστική εξαθλίωση των χαμηλών στρωμάτων για αργότερα ή, αν προτιμάτε, την αποδεικνύει.
2 σχόλια:
Δεν είναι οξύμωρο σχήμα να περιμένεις προτάσεις από τους αντιεξουσιαστές; Δεν είναι αυτή η δουλειά τους. Ρόλος τους είναι να κράζουν και να βγάζουν τη γλώσσα στο όποιο σύστημα και στην όποια εξουσία!
Είτε συμφωνεί κάποιος είτε όχι με αυτές τις πρακτικές, είναι κι αυτός ένας ρόλος απαραίτητος. Αν οι υπόλοιποι δεν παίζουν σωστά το ρόλο τους (καταναλωτές, συνδικαλιστές, επιμελητήρια, κόμματα) δεν φταίνει οι αναρχικοί γι αυτό!
Μα προφανώς δεν είπα ότι φταίνε οι αναρχικοί, φίλε zalmoxi. Απεναντίας, είναι οι μόνοι, που, μέχρι στιγμής, έχουν κάνει κάτι χειροπιαστό για το θέμα της κερδοσκοπίας. Απλά επεσήμανα το γεγονός ότι απουσιάζει ένα οργανωμένο κίνημα καταναλωτών, το οποίο θα μπορούσε με διάφορες κινητοποιήσεις να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά το πρόβλημα της κερδοσκοπίας (διότι δεν είναι απλά ακρίβεια). Αναφορικά με το ρόλο των αντιεξουσιαστών, πιστεύω ότι είναι χρήσιμο μια πολιτική ομάδα να έχει προτάσεις για κάποια προβλήματα και να μην αρκείται σε ενέργειες, οι οποίες δεν ακολουθούνται από προτάσεις για τη λύση ενός προβλήματος. Αν μπω στη λογική, με την οποία σκέπτονται οι αντιεξουσιαστές, τότε προφανώς θα καταλήξω ότι ο ρόλος τους είναι αυτός, που αναφέρεις. Όμως, εμένα προσωπικά δεν με ελκύει καθόλου κάτι τέτοιο και αυτό έγραψα και στο κείμενό μου.
Δημοσίευση σχολίου