Δημοφιλείς αναρτήσεις

Κυριακή 21 Σεπτεμβρίου 2008

Αφήστε την πρωτεύουσα στη θέση της!

Υπέπεσε στην αντίληψή μου πρόσφατα ένα άρθρο στη σελίδα sakiotis.blogspot.com/2008/09/21.html για την ανάδειξη της Θεσσαλονίκης σε πρωτεύουσα της Ελλάδος.
Ο συγγραφέας του άρθρου αυτού, ξεκινώντας από μια γενική διαπίστωση περί της σημερινής καταστάσεως της Ελλάδος, για την οποία δεν έχω να προβάλω κάποια ιδιαίτερη ένσταση, συνεχίζει με μια σειρά από επιχειρήματα, σύμφωνα με τα οποία η Αθήνα ως πρωτεύουσα δεν προσφέρει τίποτα στη χώρα. Θεωρεί, μάλιστα, ότι μέσα από τη διαπίστωση των προβλημάτων αυτών μπορεί να αποτελέσει το πλαίσιο, εντός του οποίου θα τεθεί το θέμα της μεταφοράς της πρωτεύουσας από την Αθήνα στη Θεσσαλονίκη.
Αναλυτικότερα, ο κ. Σακιώτης αναφέρει ότι η Αθήνα αποτελεί ένα άναρχα δομημένο πολεοδομικό συγκρότημα με τα γνωστά συμπτώματα της ασχήμιας, της απουσίας πρασίνου κ.λπ. Διαπιστώνει ότι ελάχιστοι θύλακοι ποιότητας έχουν παραμείνει στην πόλη αυτή, οι οποίοι και αποτελούν την εξαίρεση στον κανόνα του άσχημου και απωθητικού αστικού χώρου, που αποκαλούμε «Αθήνα». Εν συνεχεία, διατείνεται ότι η Αθήνα είναι η μοναδική ευρωπαϊκή πρωτεύουσα, που δεν παράγει πολιτισμό, συνεπεία της γενικής παρακμής της χώρας. Και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η μεταφορά της πρωτεύουσας από την Αθήνα θα την ωφελούσε.
Το επόμενο μέρος της αναρτήσεως του κ.Σακιώτη αφορά τα πλεονεκτήματα, που παρουσιάζει η Θεσσαλονίκη ως υποψήφια πρωτεύουσα. Πρώτον, αν δούμε γεωγραφικά τη χώρα μας σαν ένα «Γ», η Θεσσαλονίκη βρίσκεται στο κέντρο αυτού του «Γ», ήτοι αποτελεί το φυσικό κέντρο της Ελλάδος. Στη συνέχεια, γίνεται μνεία τόσο στο φυσικό περιβάλλον, που βρίσκεται πλησίον της Θεσσαλονίκης, όσο και στην πολιτιστική κληρονομία της χώρας, που γειτνιάζει με αυτή. Έπειτα, σύμφωνα πάντα με το συγγραφέα, η Θεσσαλονίκη θα μπορούσε να αποτελέσει, λόγω της θέσης της, το ενεργειακό κέντρο της χώρας αλλά το εμπορικό κέντρο της, λόγω της θέσεώς της κοντά στις γειτονικές βαλκανικές χώρες αλλά και εκμεταλλευόμενη το σύγχρονο και ταχύτατο δίκτυό της. Ακόμα, το γεγονός ότι βρίσκεται στο μέσο εύφορων εδαφών, θα της δώσει τη δυνατότητα να επιτύχει την καλύτερη ανάπτυξη της αγροτικής οικονομίας, ενώ η θέση της ως πρωτεύουσα της Ελλάδος θα τη βοηθήσει να καταστεί εκπαιδευτικό κέντρο. Επίσης, γίνεται αναφορά στις υποδομές της Θεσσαλονίκης, οι οποίες θα μπορέσουν να υποδεχθούν τη μεταφορά της πρωτεύουσας αλλά και του σχετικού ανθρώπινου δυναμικού, αφού πρώτα αποδοθούν στην πόλη αυτή χρήματα από τον κρατικό κορβανά, που δικαίως, κατά την άποψη του συγγραφέα, επιδιώκει να λάβει η πόλη αυτή. Και ως τελευταίο επιχείρημα, ο κ. Σακιώτης αναφέρει ότι η μεταφορά της πρωτεύουσας στη Θεσσαλονίκη θα δώσει τη δυνατότητα στην πόλη αυτή να παραγάγει ένα νέο πολιτικό ήθος και μια αναγέννηση της δημόσιας διοίκησης.
Δύο βασικά ερωτήματα, που τίθενται, εν προκειμένω, μου επιβάλουν να διαφωνήσω με την άποψη του κ. Σακιώτη. Το πρώτο βασίζεται στην απορία του υποφαινομένου πως με μόνη τη μεταφορά της πρωτεύουσας από την Αθήνα στη Θεσσαλονίκη θα καταστεί εφικτή η πρόοδος της χώρας. Κακά τα ψέμματα, ο ήδη διογκωμένος κρατικός τομέας ελάχιστες εγγυήσεις παρέχει περί της τελεσφόρησης του σκοπού αυτού. Επίσης, ο ίδιος κρατικός μηχανισμός, που ήδη δραστηριοποιείται στην Αθήνα (μιλάω για τον εξειδικευμένο μηχανισμό), θα μεταφερθεί αναγκαστικά στη Θεσσαλονίκη, σε περίπτωση μεταφοράς της πρωτεύουσας, και θα κληθεί προφανώς να συνεργαστεί με τους εκεί υπάρχοντες υπαλλήλους. Όπως αντιλαμβάνεστε, υπάρχει κίνδυνος η ήδη υποφώσκουσα αντιπάθεια αρκετών ντόπιων με τους «Αθηναίους» να υλοποιηθεί με μεγάλο ζημιωμένο το ελληνικό κράτος. Έπειτα, ας μη γελιόμαστε, οι έντονες κατά διαστήματα διαμαρτυρίες των τοπικών αρχόντων σχετικά με τις ελλείψεις της Θεσσαλονίκης σε υποδομές, που απαιτούν κρατική μέριμνα (δρόμοι, αεροδρόμιο κ.λπ.) κάθε άλλο παρά επαρκείς υποδομές φανερώνουν. Πώς, λοιπόν, θα εγκατασταθεί εκεί εξ Αθηνών κρατικός μηχανισμός;
Σχετικά με το ίδιο ερώτημα, η μεταφορά της πρωτεύουσας στη Θεσσαλονίκη υπάρχει κίνδυνος να μετατρέψει την πόλη αυτή σε ένα εξίσου προβληματικό αστικό συγκρότημα. Ήδη θεωρώ ότι ως πόλη είναι ιδιαίτερα βεβαρημένη σε ό,τι αφορά την κίνηση, τη μόλυνση του περιβάλλοντος, χωρίς να λησμονούμε την αθλία κατάσταση του Θερμαϊκού κόλπου. Η μεταφορά της πρωτεύουσας στη Θεσσαλονίκη απλά θα οξύνει τα προβλήματα αυτά. Αν, μάλιστα, λάβουμε υπόψη ότι η θέση της Αθήνας έχει ωθήσει πολλές βιομηχανίες να εγκατασταθούν πλησίον αυτής (Οινόφυτα, για παράδειγμα), τότε αντιλαμβάνεστε πόση επιπλέον περιβαλλοντική επιβάρυνση θα υποστεί η πόλη της Θεσσαλονίκης.
Το δεύτερο ερώτημα έχει να κάνει με τον εσφαλμένο, κατά την ταπεινή μου άποψη, ισχυρισμό ότι η Θεσσαλονίκη θα μπορέσει να επιτελέσει το ρόλο ,που ο κ. Σακιώτης οραματίζεται, με την ανακήρυξή της ως πρωτεύουσας. Ας μη γελιόμαστε, επί σειρά ετών, η Θεσσαλονίκη κατάφερε να καταστεί παραγωγική και καινοτόμος πόλη, με παράδειγμα τις πολλές βιομηχανίες, που έδρευαν στην πόλη αυτή και έφεραν τη δική τους επανάσταση στο χώρο τους, όπως ο Μπουτάρης στην οινοποιία, η “SATO” στο επαγγελματικό έπιπλο, η «ΑΛΟΥΜΥΛ» στην παραγωγή αλουμινοκατασκευών για οικοδομική χρήση, η "GOODY'S" στο γρήγορο φαγητό κ.λπ., πέτυχε να δημιουργήσει μια άκρως λειτουργική και χωρίς χρέη αστική συγκοινωνία, επέτρεψε σε μια σημαντική πνευματική γενιά να αναδειχθεί και να αναδείξει την πόλη (Πεντζίκης, Βαφόπουλος, Μοσκώφ κ.λπ.), το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης παρήγαγε σπουδαίο έργο επί σειρά ετών και ανέδειξε σπουδαίους καινοτόμους δασκάλους (Μαρωνίτης, Κριαράς κ.λπ.)και, γενικά, είχε μια δυναμική, που της επέτρεπε να προχωράει χωρίς παρωπίδες και στραβές ματιές προς την Αθήνα. Τα τελευταία χρόνια, όμως, η εικόνα της πόλεως αυτής είναι, μάλλον, αποκαρδιωτική. Πέρα από τις ακμάζουσες επιχειρήσεις, που προαναφέραμε, πολλές επιχειρήσεις έκλεισαν, συνεπεία της ανόδου του κόστους, που είχαν από την παραμονή τους στην Ελλάδα (ετοιμάζεται η ΖΗΜΕΝΣ, προηγήθηκε η “GOODYEAR” και άλλες), αφήνοντας πολλούς ανέργους, που η τοπική κοινωνία δεν μπόρεσε να απασχολήσει. Η πάλαι ποτέ ανθούσα πνευματική σκηνή της πόλεως όχι μόνο δεν κατάφερε να κρατήσει αρκετά από τα σπουδαία ονόματά της από ένα σημείο και μετά (ενδεικτικές οι νύξεις του μακαρίτη, πλέον, Γιώργου Ιωάννου για το θέμα αυτό) αλλά και δεν κατάφερε να παραγάγει λογοτέχνες του μεγέθους των εκλιπόντων, που παραπάνω αναφέραμε. Ακόμα, η ανάδυση και επικράτηση ακραίων τοπικών πολιτικών με μόνο στόχο τους την επιδίωξη περισσοτέρων κρατικών επιχορηγήσεων αλλά και την καλλιέργεια μιας ανέξοδης αντιπαλότητας με "το κράτος των Αθηνών"σαφώς και δείχνει τι ακριβώς απασχολεί πολλούς εκ των υποστηρικτών της μεταφοράς της πρωτεύουσας στην πόλη αυτή (ο κ. Σακιώτης δεν υπαινίσσεται κάτι τέτοιο αλλά μάλλον αποτελεί την εξαίρεση).
Η μεταφορά της πρωτεύουσας στη Θεσσαλονίκη, όπως υποστηρίζεται από αρκετούς τοπικούς φορείς, εμφανίζεται ως ένας πόθος για μεγαλύτερη νομή της κρατικής εξουσίας και όχι ως ένα μέσο για την ανάδειξη της χώρας(και πάλι εξαιρώ τον κ. Σακιώτη από την κατηγορία αυτή). Η ροή περισσοτέρων χρημάτων στη Θεσσαλονίκη εμφανίζεται ως μια πάγια αξίωση των φορέων της, χωρίς να αναζητείται η κατάληξη των χρημάτων, που έχουν εισρεύσει τα τελευταία χρόνια στην πόλη αυτή (και δεν είναι καθόλου λίγα). Η καλλιεργούμενη εχθρότητα εναντίον της Αθήνας υποκινήθηκε από πολιτικούς αμφιβόλου αναστήματος και ικανοτήτων και ελάχιστα βοήθησε στην ανάπτυξη ενός προβληματισμού σχετικού με την ανάπτυξη της πόλης άλλως η υπερκέραση των προβλημάτων της Θεσσαλονίκης βρήκε ως μόνη λύση την αξίωση για περισσότερα χρήματα, τα οποία, όμως, είναι άγνωστο πως θα επιλύσουν τα προβλήματα της πόλεως αυτής.
Συμπερασματικά, η ανάδειξη της Θεσσαλονίκης σε εμπορικό, ενεργειακό, εκπαιδευτικό, πολιτιστικό κέντρο κ.λπ. κέντρο δεν πρόκειται να επιτευχθεί παρά με μια συγκέντρωση των άκρως υπολογίσιμων δυνάμεών της, που θα θέσουν ένα σχέδιο ανάδειξης της πόλεως αυτής, ίσως και με την ανάδειξη καλύτερων πολιτικών προσώπων σε καίριες θέσεις. Και σίγουρα αυτό δε θα επιτευχθεί είτε με την ανακήρυξή της ως πρωτεύουσας της Ελλάδος είτε με άστοχα επιχειρήματα, τύπου «η Αθήνα είναι ίσως η μόνη πρωτεύουσα της Ευρώπης, που δεν παράγει πολιτισμό».

Δεν υπάρχουν σχόλια: