Δημοφιλείς αναρτήσεις

Δευτέρα 5 Μαΐου 2008

Μια συγγενική διαμάχη

Παρακολουθώντας την πρόσφατη διαμάχη ανάμεσα στον Γάλλο συγγραφέα Μισέλ Ουελμπέκ και τη μητέρα του, Λυσί Σεκαλντί, αισθάνθηκα για μια, ακόμα, φορά τυχερός, που γεννήθηκα σε μια οικογένεια δεμένη και, κυρίως, αγαπημένη. Ο Γάλλος συγγραφέας-φαινόμενο, που έδωσε νέα ώθηση στη γαλλική λογοτεχνία με βιβλία, όπως τα Στοιχειώδη Σωματίδια, Η Πλατφόρμα (για την οποία ταλαιπωρήθηκε στις αίθουσες των δικαστηρίων, λόγω της προκλητικής στάσης του, μέσα από το βιβλίο αυτό απέναντι στο Ισλάμ), Η Δυνατότητα μιας Νήσου και άλλα, αλλά και προκάλεσε αρκετούς με το δύσκολο έως αντιπαθή χαρακτήρα του, δεν είχε την ίδια τύχη με το γράφοντα. Σε ηλικία 6 ετών, όπως γράφει στην ηλεκτρονική του σελίδα, οι γονείς του τον εγκατέλειψαν, για να ζήσουν τη ζωή τους ελεύθερη από την υποχρέωση να τον ανατρέφουν. Ο Ουελμπέκ τους αντιπάθησε τόσο, που ενήλικος πλέον άλλαξε το επώνυμό του σε «Ουελμπέκ», που ήταν το επώνυμο της γιαγιάς του. Οι γονείς του προσπάθησαν να έλθουν σε επικοινωνία μαζί του πολλά χρόνια αργότερα αλλά ο Ουελμπέκ απέφυγε κάθε επικοινωνία μαζί τους.
Τώρα, η μητέρα του, 83 ετών, πλέον, εξέδωσε ένα βιβλίο της, στο οποίο περιγράφει τον υιό της με τα μελανότερα χρώματα. Τεμπέλης, ατάλαντος, που ευνοείται από τη γενικότερη ρηχότητα της εποχής, είναι μερικοί από τους χαρακτηρισμούς, που του αποδίδει. Απειλεί ότι έτσι και αυτός την ξαναπιάσει στο βρωμόστομά του, θα του σπάσει τα δόντια με το μπαστούνι της.
Ουσιαστικά, ο Ουελμπέκ πληρώνει την αναφορά του στη μητέρα του στο βιβλίο του «ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΗ ΣΩΜΑΤΙΔΙΑ». Εκεί, οι δύο ήρωες του βιβλίου, ο Μπρουνό και ο Μισέλ, έχουν εγκαταλειφθεί από τη μητέρα τους, η οποία θέλησε να ζήσει τη σεξουαλική της επανάσταση. Το όνομα της μητέρας των παιδιών αυτών είναι Σεκαλντί και αποτελεί ευθεία αναφορά του Ουελμπέκ στη μητέρα του αλλά και ευθεία βολή κατά αυτής.
Προφανώς, ο θυμός του Ουελμπέκ για την εγκατάλειψή του από τους γονείς του είναι δικαιολογημένος. Ο χαρακτηρισμός της μητέρας του ως «τσούλας» μπορεί να φαντάζει βαρύς αλλά δεν είναι απόλυτα άτοπος. Η απουσία της κατά τα παιδικά του χρόνια ήταν δυσαναπλήρωτη και η φροντίδα της γιαγιάς του, για την οποία μιλάει με τρυφερά λόγια ο συγγραφέας-πράγμα, που είναι ομολογουμένως σπάνιο για όσους τον ξέρουν και διαβάζουν τα βιβλία του-δεν μπόρεσε να την καλύψει.
Καλό θα ήταν ,όμως, να μη βιαστούμε να κατηγορήσουμε τον Ουελμπέκ για τη στάση του απέναντι στη μητέρα του. Περισσότερο, αξίζει να σταθούμε σε όσα αναφέρει στην προσωπική του ιστοσελίδα, όπου δεν διστάζει να αναφέρει ότι «Μέχρι το θάνατό μου θα μείνω ένα εγκαταλελειμμένο παιδί που ουρλιάζει από το φόβο και το κρύο, πεινασμένο για χάδια», σημείο ότι η απουσία μητρικής φροντίδας θα το στοιχειώνει για πάντα.
Όσον αφορά την επίθεση της μητέρας του κατ’ αυτού με το βιβλίο της με τίτλο «Η ΑΘΩΑ» (“L’ INNOCENTE”,στα γαλλικά), αυτή έχει ακόμα πολύ ψωμί. Βέβαια, η Σεκαλντί δυσκολεύτηκε να βρει εκδότη για το βιβλίο της, αφού όσο αντιπαθής και αν είναι ο Ουελμπέκ στον πολύ κόσμο, δεν παύει να είναι ο συγγραφέας εκείνος, στις πλάτες του οποίου στηρίζεται η ελπίδα του λογοτεχνικού κοινού και, ιδίως, των Γάλλων εκδοτών για μια καλύτερη εικόνα της γαλλικής λογοτεχνίας. Και, εκ του λόγου αυτού, απέφυγαν να εκδώσουν το βιβλίο της. Τελικά, ο εκδοτικός οίκος Scali εδέχθη να εκδώσει το βιβλίο της.
Και μετά την έκδοση; Ήδη ένας κριτικός της Λιμπερασιόν το χαρακτηρίζει κακογραμμένο. Αυτό, όμως, δεν θα το εμποδίσει να έχει υψηλές πωλήσεις.
Μόνο, που η προσπάθεια της Σεκαλντί να αποκαταστήσει το όνομά της είναι καταδικασμένη να αποτύχει. Η προσπάθειά της να κατακρημνίσει τον Ουελμπέκ από το βάθρο, όπου σημαίνοντες άνθρωποι της Γαλλίας τον έχουν τοποθετήσει για το λογοτεχνικό του ταλέντο, συνοδεύτηκε από σχόλια επιπέδου κουτσομπολίστικης μεσημεριανής τηλεοπτικής εκπομπής αλλά όχι από ουσιαστικές παρατηρήσεις για τη γραφή του. Αναφέρεται, λόγου χάρη, ότι ο Ουελμπέκ κρύβει την πραγματική του ηλικία αλλά αδυνατεί να δώσει μια επαρκή εξήγηση γιατί να το κάνει αυτό. Τη δε αναγνώριση του ταλέντου την αποδίδει στη γενικότερη ρηχότητα της εποχής μας, εξήγηση διόλου πειστική.
Τελικά, αυτό, που η Σεκαλντί κατάφερε με τα λεγόμενά της, ήταν να δικαιολογήσει πλήρως την αντιπάθεια, που ο Ουελμπέκ τρέφει προς αυτή. Και, φυσικά, να στρέψει ακόμα περισσότερο κόσμο να διαβάσει τα βιβλία του, ιδίως «ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΗ ΣΩΜΑΤΙΔΙΑ», όπου, βέβαια, η ζωή της μητέρας των δύο πρωταγωνιστών του βιβλίου μπορεί να είναι ήσσονος σημασίας σε σχέση με τη ζωή αυτών αλλά οι γαργαλιστικές λεπτομέρειες, που δίνει ο Ουελμπέκ γι' αυτή, θα κεντρίσουν το ενδιαφέρον πολλών. Δεν χρειάζεται, λοιπόν, να αναρωτιόμαστε, αν από την αναμέτρηση αυτή θα ηττηθεί η Σεκαλντί. Απλά μπορούμε να περιμένουμε να δούμε, αν η ήττα της θα είναι και συντριπτική.

Δεν υπάρχουν σχόλια: