Το πέρας της πρώτης ψηφοφορίας για την ανάδειξη των 100 σπουδαιότερων Ελλήνων έληξε προ ημερών. Φυσικά, τα ερωτήματα, που είχαν τεθεί σχετικά με το ποια κριτήρια θα ληφθούν υπόψη, ώστε να προσδιοριστεί κάποιος ως Έλληνας έμειναν χωρίς απάντηση αλλά ενδεχομένως να μην απασχόλησαν ιδιαίτερα τον πολύ κόσμο.
Ψήφισαν Έλληνες από κάθε γωνία της γης. Τη μερίδα του λέοντος στις προτιμήσεις των ψηφοφόρων κατέλαβαν αρχαίοι Έλληνες, όπως ο Σόλων, ο Περικλής, ο Θουκυδίδης και άλλοι σύγχρονοί τους. Φαινόμενο αρχαιολατρείας; Ίσως, αν και οι προσωπικότητες της αρχαίας Ελλάδος παραμένουν ιδιαίτερα δημοφιλείς όχι μόνο στην ημεδαπή αλλά και στο εξωτερικό, έστω στους κύκλους των φίλων της κλασσικής γραμματείας. Σύμπτωμα προσκόλλησης στο αρχαίο και ένδοξο παρελθόν μας; Πιθανότατα κάποιοι εκ των ψηφισάντων να έχουν τέτοια αισθήματα, αν και η προσφορά των ψηφισθέντων δεν μπορεί να αμφισβητηθεί.
Η απουσία προσώπων της βυζαντινής εποχής δεν θα πρέπει να προκαλεί ιδιαίτερη απορία. Η ελάχιστη προσοχή, που δίνει η δημόσια εκπαίδευση στο Βυζάντιο αλλά και η ολοένα περισσότερο προβαλλόμενη άποψη ότι το Βυζάντιο περισσότερο πολέμησε τον ελληνισμό παρά τον ανέδειξε οδήγησαν στην μη ανάδειξη προσωπικοτήτων της βυζαντινής αυτοκρατορίας, τουλάχιστον σε υψηλές θέσεις.
Η παρουσία κάποιων προσώπων ,όπως ο Ιωάννης Μεταξάς αλλά και ο Γεώργιος Παπαδόπουλος, ανάμεσα στους ψηφισθέντες ως σπουδαιότερους Έλληνες όλων των εποχών φαντάζομαι ότι θα ενοχλήσει, αν ληφθεί υπόψη η πολιτεία των δύο αυτών ανδρών.
Όποια και αν είναι η τελική κατάταξη, όποια πρόσωπα και αν ψηφιστούν ως σπουδαιότεροι Έλληνες όλων των εποχών, τίθεται το ερώτημα, κατά πόσο το τελικό αποτέλεσμα μπορεί να αποτελέσει μια εικόνα της σημερινής Ελλάδος. Μπορούμε, δηλαδή, να μιλήσουμε για μια Ελλάδα προσκολλημένη στο παρελθόν και πάσχουσα από προγονολατρεία; Μήπως αποδεικνύεται για μια, ακόμα, φορά ότι η ιστορική μας μνήμη είναι ανύπαρκτη, τη στιγμή, που οι Μεταξάς και Παπαδόπουλος φιγουράρουν ανάμεσα στους 100 σπουδαιότερους Έλληνες; Ή μήπως αρχίσαμε να σκεφτόμαστε πιο ανοικτά και χωρίς αγκυλώσεις, όταν προσωπικότητες της εποχής του Βυζαντίου δεν προτιμήθηκαν από πολύ κόσμο;
Δύσκολα μπορεί να βγάλει κανείς ασφαλή συμπεράσματα. Μια δημοσκόπηση ή μαζική ψηφοφορία μπορεί να καταδεικνύει την πρόθεση ψήφου του εκλογικού σώματος ή αναδεικνύει κυβερνήσεις και αιρετούς άρχοντες, βάσει της αρχής της πλειοψηφίας, αλλά η ψήφιση κάποιων προσώπων ως σπουδαίων είναι κάτι, το οποίο γίνεται πρώτη φορά, τουλάχιστον σε τέτοια έκταση, στη χώρα μας. Είναι λογικό οι προτιμήσεις όσων ψήφισαν να μην είναι απόλυτα παγιωμένες, όπως λ.χ. οι πολιτικές ή κομματικές πεποιθήσεις πολλώ δε μάλλον, όταν μιλάμε για ένα αριθμό 38.000, περίπου, ψηφισάντων, που δεν αποτελούν την πλειοψηφία των Ελλήνων αλλά ούτε καν ένα δείγμα επαρκές, για να συναγάγει κανείς συμπεράσματα.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι ως ομάδα ψηφοφόρων αποδείξαμε ότι έχουμε μια ιδιαίτερα μεγάλη γκάμα προσωπικοτήτων προς ψήφιση, η οποία καλύπτει το μεγαλύτερο φάσμα της ανθρώπινης δραστηριότητας. Ψηφίστηκαν επιστήμονες, καλλιτέχνες, φιλόσοφοι, στρατιωτικοί, αυτοκράτορες, πολιτικοί, αθλητές και πολλοί άλλοι προερχόμενοι από διαφορετικές εποχές. Και αυτό δεν είναι κακό, αρκεί να μη φουσκώσουν κάποια επιρρεπή στον τυμπανισμό μυαλά και πιστέψουμε ότι μόνο εμείς έχουμε αναδείξει τόσες μεγάλες προσωπικότητες.
Ψήφισαν Έλληνες από κάθε γωνία της γης. Τη μερίδα του λέοντος στις προτιμήσεις των ψηφοφόρων κατέλαβαν αρχαίοι Έλληνες, όπως ο Σόλων, ο Περικλής, ο Θουκυδίδης και άλλοι σύγχρονοί τους. Φαινόμενο αρχαιολατρείας; Ίσως, αν και οι προσωπικότητες της αρχαίας Ελλάδος παραμένουν ιδιαίτερα δημοφιλείς όχι μόνο στην ημεδαπή αλλά και στο εξωτερικό, έστω στους κύκλους των φίλων της κλασσικής γραμματείας. Σύμπτωμα προσκόλλησης στο αρχαίο και ένδοξο παρελθόν μας; Πιθανότατα κάποιοι εκ των ψηφισάντων να έχουν τέτοια αισθήματα, αν και η προσφορά των ψηφισθέντων δεν μπορεί να αμφισβητηθεί.
Η απουσία προσώπων της βυζαντινής εποχής δεν θα πρέπει να προκαλεί ιδιαίτερη απορία. Η ελάχιστη προσοχή, που δίνει η δημόσια εκπαίδευση στο Βυζάντιο αλλά και η ολοένα περισσότερο προβαλλόμενη άποψη ότι το Βυζάντιο περισσότερο πολέμησε τον ελληνισμό παρά τον ανέδειξε οδήγησαν στην μη ανάδειξη προσωπικοτήτων της βυζαντινής αυτοκρατορίας, τουλάχιστον σε υψηλές θέσεις.
Η παρουσία κάποιων προσώπων ,όπως ο Ιωάννης Μεταξάς αλλά και ο Γεώργιος Παπαδόπουλος, ανάμεσα στους ψηφισθέντες ως σπουδαιότερους Έλληνες όλων των εποχών φαντάζομαι ότι θα ενοχλήσει, αν ληφθεί υπόψη η πολιτεία των δύο αυτών ανδρών.
Όποια και αν είναι η τελική κατάταξη, όποια πρόσωπα και αν ψηφιστούν ως σπουδαιότεροι Έλληνες όλων των εποχών, τίθεται το ερώτημα, κατά πόσο το τελικό αποτέλεσμα μπορεί να αποτελέσει μια εικόνα της σημερινής Ελλάδος. Μπορούμε, δηλαδή, να μιλήσουμε για μια Ελλάδα προσκολλημένη στο παρελθόν και πάσχουσα από προγονολατρεία; Μήπως αποδεικνύεται για μια, ακόμα, φορά ότι η ιστορική μας μνήμη είναι ανύπαρκτη, τη στιγμή, που οι Μεταξάς και Παπαδόπουλος φιγουράρουν ανάμεσα στους 100 σπουδαιότερους Έλληνες; Ή μήπως αρχίσαμε να σκεφτόμαστε πιο ανοικτά και χωρίς αγκυλώσεις, όταν προσωπικότητες της εποχής του Βυζαντίου δεν προτιμήθηκαν από πολύ κόσμο;
Δύσκολα μπορεί να βγάλει κανείς ασφαλή συμπεράσματα. Μια δημοσκόπηση ή μαζική ψηφοφορία μπορεί να καταδεικνύει την πρόθεση ψήφου του εκλογικού σώματος ή αναδεικνύει κυβερνήσεις και αιρετούς άρχοντες, βάσει της αρχής της πλειοψηφίας, αλλά η ψήφιση κάποιων προσώπων ως σπουδαίων είναι κάτι, το οποίο γίνεται πρώτη φορά, τουλάχιστον σε τέτοια έκταση, στη χώρα μας. Είναι λογικό οι προτιμήσεις όσων ψήφισαν να μην είναι απόλυτα παγιωμένες, όπως λ.χ. οι πολιτικές ή κομματικές πεποιθήσεις πολλώ δε μάλλον, όταν μιλάμε για ένα αριθμό 38.000, περίπου, ψηφισάντων, που δεν αποτελούν την πλειοψηφία των Ελλήνων αλλά ούτε καν ένα δείγμα επαρκές, για να συναγάγει κανείς συμπεράσματα.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι ως ομάδα ψηφοφόρων αποδείξαμε ότι έχουμε μια ιδιαίτερα μεγάλη γκάμα προσωπικοτήτων προς ψήφιση, η οποία καλύπτει το μεγαλύτερο φάσμα της ανθρώπινης δραστηριότητας. Ψηφίστηκαν επιστήμονες, καλλιτέχνες, φιλόσοφοι, στρατιωτικοί, αυτοκράτορες, πολιτικοί, αθλητές και πολλοί άλλοι προερχόμενοι από διαφορετικές εποχές. Και αυτό δεν είναι κακό, αρκεί να μη φουσκώσουν κάποια επιρρεπή στον τυμπανισμό μυαλά και πιστέψουμε ότι μόνο εμείς έχουμε αναδείξει τόσες μεγάλες προσωπικότητες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου